W dniu 28 października 2020 r. Sejm uchwalił ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. Przyjęta ustawa przewiduje szereg zmian w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, w tym dotyczących cen transferowych.
W obszarze cen transferowych ustawa przewiduje dwie grupy zmian. Pierwsza z nich ma charakter upraszczający i ułatwiający prowadzenie działalności gospodarczej w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z COVID-19. Projekt przewiduje zatem, że zwalnia się podatnika dokonującego korekty cen transferowych z posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego o fakcie dokonania przez ten podmiot powiązany korekty cen transferowych w tej samej wysokości co podatnik, jeżeli ta korekta jest dokonywana za rok podatkowy lub w momencie, w którym na całym terytorium Polski obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszony w związku z COVID-19. Kolejna zmiana w obrębie tej grupy dotyczy zwolnienia z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji krajowych, o których mowa w art. 11n pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Projekt zakłada, że będą z niego mogły skorzystać podmioty, których przychody w roku podatkowym dotkniętym kryzysem związanym z COVID-19 spadły o co najmniej 50% w odniesieniu do łącznych przychodów uzyskanych w analogicznym okresie bezpośrednio poprzedzającym ten rok. Ostatnia zmiana w tej kategorii dotyczy ułatwień w podpisywaniu oświadczeń o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych. Oświadczenie za rok podatkowy lub w momencie, w którym na całym terytorium Polski obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszony w związku z COVID-19, będzie mogła podpisać:
- osoba fizyczna ? w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,
- osoba upoważniona przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale ? w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- osoba uprawniona do reprezentacji ? w przypadku pozostałych podmiotów powiązanych (np. spółek kapitałowych),
- przy czym w dalszym ciągu nie jest dopuszczalne złożenie oświadczenia przez pełnomocnika.
Powyższe zmiany wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Druga grupa przepisów ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego w zakresie transakcji realizowanych z podmiotami z tzw. rajów podatkowych. Transakcje, w wyniku których polski podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną otrzymuje zapłatę od podmiotu z kraju lub terytorium stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, zostaną objęte obowiązkiem sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych. Do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych zostaną obowiązani także podatnicy i spółki niebędące osobami prawnymi, dokonujące transakcji innej niż transakcja kontrolowana z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli wartość tej transakcji za rok podatkowy (obrotowy) przekracza 500 tys. zł w przypadku transakcji „pośrednich” i 100 tys. zł w przypadku transakcji „bezpośrednich”. Zmiana w zakresie progu kwotowego nastąpiła w toku prac sejmowych. W pierwotnej wersji projektu próg kwotowy wynosił 100 tys. zł bez podziału na rodzaj transakcji. Przepis znajdzie zastosowanie, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Domniemywa się przy tym, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli druga strona transakcji dokonuje w roku podatkowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w raju podatkowym. Przy ustalaniu tych okoliczności podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną będą zobowiązani do dochowania należytej staranności. W przypadku tego rodzaju transakcji dokumentacja cen transferowych będzie musiała zawierać uzasadnienie gospodarcze wskazujące na przyczyny zawarcia transakcji i umożliwiające ocenę czy kontrahent z tzw. raju podatkowego prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Ważnym elementem tego uzasadnienia jest również test korzyści (benefit test), tj. opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych. Należy ocenić w szczególności, czy podmiot powiązany, działając racjonalnie ekonomicznie, zdecydowałby się nabyć świadczenie od podmiotu rajowego. Zmiany polegają również na rozszerzeniu zakresu transakcji podlegających weryfikacji pod kątem zgodności z zasadą ceny rynkowej w zakresie transakcji innych niż transakcje kontrolowane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym, albo jeżeli rzeczywisty właściciel (beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym.
Sebastian Kopacz
Prawnik, konsultant podatkowy
