Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych (zwana dalej ustawą o PCC) w art. 9 pkt 11 przewiduje jedno zwolnienie dotyczące czynności polegającej na zawarciu umowy spółki i trzy rodzaje zwolnień dotyczących zmiany umowy spółki.
W przypadku umowy spółki art. 9 pkt 11 lit. a ustawy o PCC zwalnia od podatku umowy spółki związane z przekształceniem lub łączeniem spółek w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana:
1) podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub
2) podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż RP albo
3) od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany.
Z powyższego przepisu wynika, że zwolnieniem są objęte przypadki, gdy w momencie zawiązywania spółki przekształcanej został uiszczony podatek od czynności cywilnoprawnych lub podatek kapitałowy w innym państwie członkowskim (kwestie dotyczące podatków pośrednich od gromadzenia kapitału reguluje dyrektywa 2008/7/WE), a także przypadki, gdy w innym państwie członkowskim czynność utworzenia spółki była wyłączona z zakresu opodatkowania. Jeżeli w państwie członkowskim nie został w ogóle wprowadzony tego typu podatek, nie jest możliwe skorzystanie z tego zwolnienia.
Omawiane zwolnienie dotyczy jedynie części wkładów lub kapitału zakładowego, od której zapłacono podatek, lub części, która korzystała ze zwolnienia od podatku. Jeśli w wyniku przekształcenia wartość wkładów lub kapitału zakładowego się zwiększy, wówczas nadwyżka może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Art. 9 pkt 11 lit. b–d ustawy o PCC wprowadza zwolnienie od podatku dla zmian umów spółki:
1) związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego pokrytego z niezwróconych wspólnikom lub akcjonariuszom dopłat albo z niezwróconej pożyczki udzielonej spółce kapitałowej przez wspólnika lub akcjonariusza, które były uprzednio opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż RP;
2) związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego w części dotyczącej wartości, o którą obniżono kapitał zakładowy w następstwie strat poniesionych przez spółkę kapitałową, pod warunkiem że podwyższenie kapitału zakładowego następuje w okresie 4 lat po jego obniżeniu;
3) jeżeli przedmiotem działalności spółki kapitałowej jest świadczenie usług użyteczności publicznej w zakresie transportu publicznego, zarządzania portami i przystaniami morskimi, zaopatrzenia ludności w wodę, gaz, energię elektryczną, energię cieplną lub zbiorowego odprowadzania ścieków i w wyniku zawarcia umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego obejmuje co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce albo w chwili zmiany umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego posiada już co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce. [1]
[1]A. Sobiech, M. Sobiech Opodatkowanie umów i zmian umów spółki na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – cześć II BISP nr 4/ 2020 .
Maciej Sobiech
dyrektor Oddziału Wielkopolskiego
doradca podatkowy nr 09809
radca prawny nr wpisu 1845
