Wydatki na studia wspólnika jako niestanowiące kosztu podatkowego spółki

W dniu 17 stycznia 2024 r. DKIS wydał interpretację indywidualna sygn. 01111-KDIB1-3.4010.655.2023.2.DW w zakresie ustalenia czy ustalenia, czy czesne za uczęszczanie współwłaściciela/prokurenta na studia stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki.

Z przedstawionego opisu wynika, że Spółka prowadzi działalność gospodarczą, w tym również w zakresie świadczenia usług prawnych i doradztwa w tym obszarze. W związku z tym jednym z kluczowych zadań Spółki jest świadczenie usług doradczych z zakresu prawa. Jeden z współwłaścicieli Spółki, który jest równocześnie prokurentem, ma być odpowiedzialny za te konkretne zadania. W celu nabywania niezbędnych kwalifikacji i kompetencji, współwłaściciel ten uczęszcza obecnie na studia wyższe na kierunku prawo.

W związku z powyższym Spółka powzięła wątpliwość, czy czesne za uczęszczanie współwłaściciela/prokurenta na studia na kierunku prawo, które są niezbędne dla realizacji kluczowych zadań Spółki w zakresie doradztwa prawnego, mogą być finansowane przez Spółkę oraz uwzględnione w kosztach uzyskania przychodów Spółki?

W ocenie Spółki finansowanie studiów prawniczych współwłaściciela/prokurenta, mających na celu uzyskanie kwalifikacji niezbędnych do wykonywania kluczowych zadań w zakresie doradztwa prawnego, jest uzasadnione i powinno być uznane za koszt uzyskania przychodu w myśl przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

DKIS uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. W ocenie Organu „(…) nie można zgodzić się z argumentacją Wnioskodawcy, że ma on prawo zaliczenia wydatku na czesne do kosztów uzyskania przychodu z uwagi na bezpośrednie przyczynianie się do rozwoju działalności Spółki w zakresie doradztwa prawnego, co jest jednym z głównych obszarów działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie, zdaniem tut. Organu, nie zostanie wypełniona żadna z powyższych przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy CIT. W tym miejscu należy wyraźnie oddzielić cel ekonomiczny poniesienia kosztu od poniesienia wydatku w celu osiągnięcia przychodów podatkowych (zachowania lub zabezpieczenia jego źródła). Należy podkreślić, że podatkowa kategoria kosztów ponoszonych przez podatnika, na określenie której prawo podatkowe utworzyło własny termin: „koszty uzyskania przychodów”, jest odrębną kategorią kosztów, której nie należy wprost wiązać z kategorią kosztów w prawie rachunkowym i nauce ekonomii. Z punktu widzenia prawa rachunkowego (bilansowego) oceniany jest bowiem związek kosztu z prowadzoną działalnością gospodarczą i funkcjonowaniem podmiotu, natomiast z punktu widzenia prawa podatkowego ocenie podlega związek poniesionego wydatku (uznawanego za koszt) z efektem działalności podatnika mierzonym wielkością przychodu, który w określonych konkretnie okolicznościach potencjalnie może być osiągnięty.

W niniejszej sprawie, cel wskazany przez ustawodawcę jako osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów poprzez konieczność poniesienia przez Wnioskodawcę wydatku tytułem czesnego za studia współwłaściciela/prokurenta, w ocenie tut. Organu, nie zostanie osiągnięty.

Należy przy tym wyraźnie podkreślić, że tut. Organ nie kwestionuje przy tym sensu ekonomicznego poniesionego wydatku, czy też racjonalności podejmowanych przez przedsiębiorcę decyzji gospodarczych i ich efektywności, dokonuje natomiast oceny celowości wydatku w granicach wyznaczonych przez art. 15 ust. 1 ustawy CIT, tj. czy konkretny wydatek został poniesiony w związku z dążeniem do osiągnięcia przychodu (zachowania lub zabezpieczenia jego źródła).

Zdaniem tut. Organu, ww. wydatki na czesne należy uznać za wydatki o charakterze osobistym, które nie wykazują bezpośredniego lub pośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a w związku z tym nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.

Fakt, że Spółka prowadzi działalność wielopłaszczyznową, a jedną z nich jest świadczenie usług doradczych z zakresu prawa nie powoduje automatycznie, że skończenie w przyszłości studiów na kierunku prawo przez współwłaściciela/prokurenta przyczyni się w jakikolwiek sposób do osiągnięcia przez Spółkę przychodów. Obecnie bowiem Spółka świadczy już tego rodzaju usługi i osiąga z tego tytułu przychód. Nabycie wykształcenia prawniczego przez współwłaściciela/prokurenta nie pozostaje w uchwytnym związku z osiągnięciem, utrzymaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów.

Dodatkowo, nawet gdyby uznać, że w omawianym przypadku poniesione wydatki przyczynią się do osiągnięcia, utrzymania lub zabezpieczenia źródła przychodów, to zastosowanie znajdzie art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy CIT.

Zgodnie z tym przepisem:

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz wspólników lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego.

Na podstawie powyższego przepisu, z kosztów uzyskania przychodów zostały wyłączone jednostronne świadczenia na rzecz wspólników. Pojęcie jednostronnego świadczenia należy rozumieć jako świadczenie, w którym wyłącznie jedna strona jest uprawniona (druga zaś jest zobowiązana). Jednostronność świadczenia Spółki na rzecz jej wspólnika zakłada zatem, że świadczeniu temu nie odpowiada wzajemne świadczenie wspólnika na rzecz Spółki. W niniejszej sprawie z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia, tj. ze świadczeniem jednostronnym. Z opisu sprawy nie wynika, żeby poniesionym kosztom z tytułu zapłaty czesnego za studia wspólnika/prokurenta odpowiadało świadczenie wzajemne.

Zatem, prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, świadczącej usługi prawne i doradztwa w tym obszarze nie upoważnia do zaliczania wydatku związanego czesnym za uczęszczanie współwłaściciela/prokurenta na studia na kierunku prawo do kosztów podatkowych Spółki”.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu