Rozliczenie udziałów w spółce po zmarłym małżonku jako nieobjęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych

W dniu 27 maja 2024 r. Dyrektor KIS wydał interpretację indywidualną sygn. 0111-KDIB2-3.4015.52.2024.5.AD 0112-KDIL2-2.4011.233.2024.4.MC.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że wraz z córka otrzymała spadek po zmarłym mężu w udziale po 1/2 części każdy. Spadkodawca w 2016 r. zawarł umowę spółki cywilnej. Zarówno wkład wniesiony do Spółki jak i podział zysków był określony na rzecz wspólnika w ustalonej wysokości. Umowa spółki nie zawierała żadnych postanowień dotyczących wstąpienia spadkobierców lub dokonania rozliczeń po śmierci któregokolwiek ze wspólników. Jako spadkobierczyni po zmarłym mężu Wnioskodawczyni nie przystąpiła do spółki tak samo jak córka Wnioskodawczyni. Natomiast pozostali wspólnicy postanowili kontynuować działalność spółki i na mocy porozumienia zobowiązali się do zwrotu spadkobierczyniom wartości rzeczy w naturze, które spadkodawca wniósł do spółki do używania, wartości wkładu spadkodawcy oznaczoną w umowie spółki oraz część wartości wspólnego majątku wspólników pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym spadkodawca uczestniczył w zyskach.

Podział nastąpił po 50%; przy czym, wobec faktu iż nie było rozdzielności majątkowej małżeńskiej połowa tej kwoty nie stanowi masy spadkowej a wchodzi do majątku osobistego Wnioskodawczyni.

W związku z zaistniałym stanem faktycznym Wnioskodawczyni zwróciła się z pytaniem, Czy od otrzymanej przez nią, jako spadkobierczynię, kwoty z tytułu rozliczenia udziału zmarłego męża Wnioskodawczyni jako wspólnika w spółce cywilnej wskutek zawartego porozumienia, w przypadku gdy Wnioskodawczyni nie będzie uczestniczyć w spółce cywilnej jako wspólnik, a spółka dalej prowadzi działalność w składzie dwóch pozostałych wspólników, Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych, czy też powyższa spłata podlegać będzie podatkowi od spadków i darowizn i jednocześnie wyłączona będzie z podatku dochodowego od osób fizycznych?

W ocenie Wnioskodawczyni, otrzymana przez nią od spółki cywilnej spłata, jako pieniężny surogat udziałów zmarłego wspólnika winna być opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn.

Dyrektor KIS uznał stanowisko Wnioskodawczyni za prawidłowe i podkreślił, że „(…) w świetle art. 922 § 1 i § 2 ustawy – Kodeks cywilny, do spadku nie należą prawa i obowiązki ściśle związane z osobą spadkodawcy. Do takich praw zaliczane są te, które mają na celu zaspokojenie interesu indywidualnego zmarłego lub jego indywidualnych potrzeb. Skoro prawo żądania spłaty pieniężnej wartości udziału zmarłego wspólnika spółki cywilnej z tytułu dziedziczenia nie jest przypisane tylko do osoby wspólnika, to prawo to nie jest zatem prawem ściśle związanym z osobą spadkodawcy, o którym mowa w ww. przepisie.

Jeżeli z zapisów umowy spółki cywilnej nie wynika, że w przypadku śmierci wspólnika w jego miejsce wstępują jego spadkobiercy, to w takiej sytuacji (śmierci wspólnika), spadkobiercy nabywają z tytułu dziedziczenia prawa majątkowe w postaci roszczenia wobec spółki cywilnej rozliczenia udziału przysługującego zmarłemu wspólnikowi w trybie art. 871 Kodeksu cywilnego. Rozliczenie to ustawodawca przewiduje w formie zwrotu rzeczy w naturze (o ile takie wniósł do spółki wspólnik) oraz wypłaty w pieniądzu wartości wkładu wspólnika oznaczonego w umowie oraz wypłaty części wartości wspólnego majątku spółki odpowiednio do wysokości udziału w zyskach spółki.

Nie budzi zatem wątpliwości, że nabyła Pani w drodze dziedziczenia prawa majątkowe w postaci roszczenia o spłatę na zasadach określonych w ww. przepisie. A zatem nabycie tego roszczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. To ono bowiem wchodzi do masy spadkowej, jako istniejące na dzień śmierci spadkodawcy. I to ono podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wypłacona Pani kwota spłaty konkretyzuje (określa) natomiast wartość nabytych tytułem dziedziczenia praw majątkowych.

W odniesieniu do Pani wątpliwości na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy wskazać, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.):

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego uznać należy, że w sytuacji, gdy – jak wyżej stwierdzono – nabycie przez Panią w drodze dziedziczenia po zmarłym mężu prawa majątkowego w postaci roszczenia o spłatę równowartości udziałów należących do spadkodawcy podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, to czynność ta (w tym realizacja roszczenia) nie wywoła u Pani żadnych skutków podatkowych na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z wypełnieniem dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy”.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu