Nasilone kontrole Organów podatkowych

W ostatnim czasie dostrzegamy nasilone kontrole Organów podatkowych w zakresie wszczynania kontroli rozliczeń w podatku od towarów i usług. Kontrole te oraz postępowania dotyczą przede wszystkim oceny prawa do odliczenia podatku przez pryzmat dobrej wiary oraz dochowania należytej staranności kupieckiej.  

Wbrew obiegowej opinii postępowania w zakresie dobrej wiary od dawna nie dotyczą już wyłącznie branż zwiększonego ryzyka takich jak paliwa czy olej rzepakowy. Problem dotyczy uczciwych przedsiębiorców działających we właściwie wszystkich branżach w tym, branży elektronicznej, żywnościowej, FMCG, odzieżowej etc.  

Oszustwa oparte o mechanizm znikającego podatnika dzielą się w istocie na trzy klasyczne typy tj. missing trader fraud (znikający podatnik), carousel fraud (oszustwo karuzelowe) oraz contra trading fraud (tzw. handel przeciwstawny). Dominujące są przy tym oszustwa oparte o mechanizm znikającego podatnika oraz tzw. karuzele podatkowe. Cechą wspólną ww. oszustw jest element „przechwycenia podatku” tj. braku jego odprowadzenia przez jedno z ogniw łańcucha obrotu. Niezależnie od tego przy ich realizacji w praktyce zawsze wykorzystywani są mimowolnie uczciwi Podatnicy nie mający jakiegokolwiek związku z oszukańczym procederem.  

Organy zatem w ramach prowadzonych postępowań mają obowiązek udowodnić brak dochowania należytej staranności. W praktyce jednak skomplikowane procedury podatkowe, a także fakt, że postępowania o tym charakterze są często przez Organy prowadzone w sposób rutynowy bez pogłębionej analizy konkretnego przypadku, którą nakazuje orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. 

Tymczasem prounijna wykładnia przepisów nakazuje jednakże interpretację zgodnie, z którą Podatnik może zostać pozbawiony prawa do odliczenia wyłącznie w sytuacji: całkowitego braku dokonania czynności lub niedochowania minimalnych standardów należytej staranności wyznaczonej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Stosownie do art. 167 Dyrektywy: Prawo do odliczenia powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny Zgodnie z art. 168  lit. a Dyrektywy: Jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika. Zgodnie natomiast z art. 178 lit. a , zgodnie z którym: w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a), w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług, musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3-6. Faktura natomiast powinna spełniać warunki wskazane w art. 226 a.   

Postępowania związane z oceną dobrej wiary są w praktyce mocno zindywidualizowane. Ich przebieg uzależniony jest m.in. od branży, rodzaju towaru lub usługi, cech transakcji (import, dostawa krajowa, transakcje wewnątrzwspólnotowe), okresu za który prowadzone jest postępowanie, a także wielu innych czynników. W celu ochrony swoich praw warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, którzy będą towarzyszyć w ramach poszczególnych czynności procesowych oraz na każdym etapie postępowania. Instytut Studiów Podatkowych dysponuje wieloletnim doświadczeniem w postępowaniach związanych z oceną należytej staranności oraz dobrej wiary. Reprezentujemy Podatników zarówno na etapie postępowania przed Organami podatkowymi a także w sporach przed sądami administracyjnymi. W ramach postępowań współpracujemy z ekspertami branżowymi.