Serwis Doradztwa Podatkowego

Dopuszczalność nałożenia kary grzywny w postępowaniu karnoskarbowym oraz kary pieniężnej w postępowaniu administracyjnym

     Wielokrotnie w literaturze przedmiotu a także orzecznictwie sądów karnych oraz administracyjnych przewija się problematyka możliwości jednoczesnego zastosowania tzw. sankcji administracyjnej oraz karnej (względnie karnej skarbowej). Klasycznym przykładem tego rodzaju wątpliwości było jednoczesne zastosowanie sankcyjnego art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca przy jednoczesnej kwalifikacji danego czynu jako deliktu karno-skarbowego z art. 56 lub 76 k.k.s. Jak pokazuje praktyka, w rzeczywistości problem ten wymaga każdorazowo pogłębionej analizy przepisów.

     Nie inaczej sytuacja przedstawia się w zakresie organizacji gry na automatach bez zezwolenia, które w praktyce podlega karze administracyjnej stojącej na pierwszy rzut oka w sprzeczności z czytanymi łącznie art. 89 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2 oraz art. 90 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Poglądu tego jednakże nie podziela Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 30 stycznia 2020 r. (II GSK 2537/17), w którym wskazano, że: ?Sąd Administracyjny nie zgadza się twierdzeniem, że niedopuszczalne jest ukaranie karą pieniężną Skarżącej w postępowaniu administracyjnym z uwagi na uprzednie nałożenie kary grzywny w postępowaniu karnoskarbowym. Naczelny Sąd Administracyjny podziela w tej kwestii stanowisko wyrażone w orzecznictwie sądów administracyjnych, że postępowanie o przestępstwo karnoskarbowe z art. 107 § 1 k.k.s. i postępowanie administracyjne, prowadzone z uwagi na stwierdzone naruszenie przepisów ustawy o grach hazardowych, są odrębnymi sprawami (por. np. wyrok NSA z 3 lipca 2018 r., sygn. akt II GSK 29/17). Nie ma przeszkód do ustanowienia przez ustawodawcę jednocześnie sankcji administracyjnej (kara pieniężna) i sankcji karnej (kara grzywny) opartej na tym samym stanie faktycznym za ten sam czyn polegający na urządzaniu gry bez koncesji na automatach poza kasynem gry. Zatem nie można się zgodzić ze stanowiskiem wyrażonym w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, że wobec skazania Skarżącej na karę grzywny nie można ponownie ukarać jej karą pieniężną wymierzoną na podstawie ustawy o grach hazardowych. Należy zauważyć, że rozwiązanie ustanowienia sankcji administracyjnej w postaci kary pieniężnej przy jednoczesnym ustanowieniu kary grzywny za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe nie zostało podważone jako naruszające standard konstytucyjny. Wyrokiem z 21 października 2015 r. w sprawie P 32/12 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 89 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 ugh w zakresie, w jakim zezwalają na wymierzenie kary pieniężnej osobie fizycznej, skazanej uprzednio prawomocnym wyrokiem na karę grzywny za wykroczenie skarbowe z art. 107 § 4 k.k.s., są zgodne z wywodzoną z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadą proporcjonalnej reakcji państwa na naruszenie obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Ze stanowiska sądu konstytucyjnego przedstawionego w uzasadnieniu przywołanego orzeczenia jednoznacznie wynika, że kara pieniężna, o której mowa w art. 89 ugh, nie jest karą, którą w świetle formalnych oraz materialnych kryteriów oceny wypracowanych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a także Trybunału Konstytucyjnego na potrzeby stosowania prawnomiędzynarodowych i konstytucyjnych standardów ochronnych, można byłoby uznać za karę będącą w istocie rzeczy sankcją karną (por. uchwała NSA z 16 maja 2016 r., sygn. akt II GPS 1/16).

     Należy zatem wskazać, że w praktyce w sytuacji organizacji gry na automatach bez zezwolenia nastąpić może jednoczesne zastosowanie kary administracyjnej oraz sankcji karnej skarbowej.

 

Alan Lipnicki

Konsultant podatkowy

alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl

tel. 22 517 30 85

Skontaktuj się z naszą redakcją