Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych darowizny ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej

Nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej w drodze darowizny może rodzić pytanie o konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. ustawy z dnia 9 września 2000 r o podatku od czynności cywilnoprawnych. podatkowi temu podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 powyższej ustawy podstawę opodatkowania przy umowie darowizny stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. Jak podkreśla się w doktrynie prawa, „długiem” w odniesieniu do darowizny są wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem darowizny, łącznie z roszczeniami obdarowanego z tytułu poczynionych przez niego nakładów na przedmiot darowizny. „Ciężarem” jest natomiast inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową. Przez pojęcie długów i ciężarów, o których mowa w omawianym przepisie, należy zatem rozumieć całość obowiązków, do których wykonania jest zobowiązany obdarowany w związku z przyjęciem darowizny. Mogą to być długi i ciężary bezpośrednio związane z przedmiotem przyjętej darowizny, jak również przejęte w związku z przyjęciem darowizny zobowiązania, które nie są bezpośrednio związane z przedmiotem przyjętej darowizny, lecz wynikają z innych zdarzeń, takich jak umowy cywilnoprawne, jednostronne czynności prawne dokonane przez darczyńcę czy też zobowiązania wynikające z mocy ustawy. Jeśli umowa darowizny nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Organy podatkowe prezentują stanowisko zgodnie z którym z treści art. 10 § 3 KSH wynika, że w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce jawnej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki. W rezultacie za zobowiązania występującego wspólnika oraz zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie wspólnik występujący oraz wspólnik przystępujący do spółki. Wszelkie potencjalne zobowiązania wiążące się z przedmiotem darowizny byłyby zobowiązaniami spółki. Odpowiedzialność wspólnika pojawiłaby się natomiast dopiero wówczas, gdyby spółka nie mogła sama ze swojego majątku regulować zobowiązań. To oznacza, że te zobowiązania nie są przejmowane przez obdarowanego (wspólnika przystępującego) i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.