Procedura SME

Ustawa z dnia 8 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1721) ma na celu implementację dyrektywy Rady (UE) 2020/285 285 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw oraz rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do współpracy administracyjnej i wymiany informacji do celów monitorowania i prawidłowego stosowania procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw. Ustawa przewiduje wprowadzenie przepisów w zakresie szczególnej procedury zwolnień dla małych przedsiębiorstw mających siedzibę działalności gospodarczej w państwach członkowskich innych niż to, w których VAT jest należny (procedura SME). Do dnia 31 grudnia 2024 r. ustawa z dnia 11 marca 2004 r. dawała możliwość stosowania zwolnienia podmiotowego podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (w przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą limit jest liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności w trakcie roku). Jednocześnie ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie dawała możliwości stosowania zwolnienia podatnikom nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, bez względu na wielkość sprzedaży, którą rocznie osiągają.

Procedura szczególna określona w dziale XII rozdział 1 "Procedury dotyczące drobnych przedsiębiorców" ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.) do dnia 31 grudnia 2024 r. mogła być stosowana wyłącznie przez podatników posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju. W związku z implementacją dyrektywy 2020/285 zwolnienie podmiotowe określone w tym dziale, przy spełnieniu określonych warunków (art. 113a ustawy z dnia 11 marca 2004 r.), może być stosowane od dnia 1 stycznia 2025 r. również przez podatników posiadających siedzibę działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim niż Polska.

Od dnia 1 stycznia 2025 r. zwolnienie sprzedaży od podatku będzie przysługiwać:

• na podstawie art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczym na terytorium kraju oraz
• na podstawie 113a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – podatnikom posiadającym siedzibę działalności w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska.

Zwolnienie nie będzie natomiast przysługiwać podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w państwach trzecich.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., zwolniona od podatku jest sprzedaż dokonywana przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży z wyłączeniem kwoty podatku nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Ponadto, zgodnie ze zmienionym przepisem art. 113 ust. 2, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

• wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
• sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
• odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych – jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
• odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W związku z wprowadzonymi zmianami w wartości sprzedaży osiąganej przez podatnika będą uwzględnianie również wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów oraz usługi reasekuracyjne, jeżeli usługi te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

W dodanym art. 113a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. określono zasady i warunki stosowania procedury SME w Polsce. W art. 113a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. przyjęto ogólną i podstawową zasadę, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej w państwie członkowskim innym niż Polska, po spełnieniu łącznie niżej opisanych warunków:

• całkowita roczna wartość dostaw towarów i świadczenia usług dokonanych przez podatnika w danym roku podatkowym, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium Unii Europejskiej, z wyłączeniem podatku od wartości dodanej, w tym wartość sprzedaży na terytorium kraju, z wyłączeniem podatku, zwana dalej "rocznym obrotem na terytorium Unii Europejskiej", nie przekroczyła u tego podatnika w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 000 euro.
• wartość sprzedaży u tego podatnika z wyłączeniem kwoty podatku nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty określonej w art. 113 ust. 1, przy czym przepisy art. 113 ust. 2 i 9 stosuje się odpowiednio.
• podatnik nie dokonuje na terytorium kraju dostaw towarów lub świadczenia usług, o których mowa w art. 113 ust. 13.