Umorzenie przez bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup nieruchomości jako przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń

Dnia 7 sierpnia 2024 r. Dyrektor KIS wydał interpretację indywidualną sygn. 0112-KDIL2-1.4011.568.2024.1.MKA dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie umorzenia części kredytu hipotecznego.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem zaciągnęła kredyt mieszkaniowy, hipoteczny, denominowany. Kredyt został przeznaczony na budowę domu jednorodzinnego oraz na sfinansowanie prowizji od ww. kredytu. Kredyt został zabezpieczony hipoteką na nieruchomości będącej przedmiotem kredytowania – dom. Kredyt został zaciągnięty na realizację własnego celu mieszkaniowego, na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Przez cały okres kredytowania – trwania umowy wspomniany kredyt nie został przewalutowany na inną walutę ani na złoty (PLN). Nie nastąpiło w żadnym okresie trwania umowy umorzenie żadnej części kredytu. Kredyt nie został refinansowany ani konsolidowany z innym kredytem. Wnioskodawczyni wraz z mężem nie korzystali z umorzenia ani części ani całości wierzytelności w stosunku do jakichkolwiek kredytów. W latach 2007-2023 Wnioskodawczyni wraz z mężem korzystali z przysługujących im odliczeń od dochodu w ramach ulgi odsetkowej dla kredytów zaciągniętych w latach 2002-2006 na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych. Z tego tytułu obniżali podstawę opodatkowania dochodów w ramach limitów i kwot przysługującej ulgi. Odsetki zostały faktycznie zapłacone zgodnie z comiesięcznym harmonogramem rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego kredytu. Zapłacone odsetki od ww. kredytu zostały odliczone w zeznaniach rocznych PIT w latach 2007-2023, wyłącznie w ramach przysługującej ulgi odsetkowej. Nie zostały odliczone ani uwzględnione w żadnych innych formach rozliczeń, ani odliczeń. Odsetki zostały odliczone od dochodu jedynie w ramach przysługującej ulgi odsetkowej w rozliczeniu PIT-37 na zasadach ogólnych

W czerwcu 2024 r. bank wystosował do Wnioskodawczyni i jej męża – kredytobiorców propozycję ugody dotyczącą częściowego umorzenia omawianego wyżej kredytu.

W związku z tym, że pomiędzy Wnioskodawczynią i jej mężem (kredytobiorcami) a bankiem powstał spór, toczy się postępowanie sądowe dotyczące postanowień umownych oraz ważności umowy. Zamiarem obu stron umowy jest ugodowe zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z umowy przez przyjęte w ugodzie rozwiązania.

Ugoda ma zostać podpisana na rozprawie sądowej wyznaczonej na 18 października 2024 r. Bank zaproponował ugodę sądowa, która mówi m.in. że: * Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjmują, że kredyt udzielony na podstawie umowy zostanie tak rozliczony, jakby od daty zawarcia był kredytem w złotych na warunkach szczegółowo zawartych w ugodzie z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu tj. okresu na jaki został udzielony, poniesionych opłat i prowizji. W skład umarzanej kwoty nie wchodzą odsetki karne, gdyż umowa kredytowa była prawidłowo wykonywana. Przewalutowanie i umorzenie części zobowiązania kredytowego nastąpi w wyniku podpisana proponowanej ugody sądowej do umowy kredytowej, o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych denominowany w CHF. Przed umorzeniem części zobowiązania dojdzie zatem do przewalutowania kredytu z CHF na PLN, czyli dojdzie do zmiany waluty na polski złoty. Proponowana ugoda polega na przewalutowaniu kwoty niespłaconego kapitału oraz umorzeniu części ww. zadłużenia.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni wraz z mężem zwrócili się z pytaniami:

1. Czy w związku z zawarciem proponowanej ugody z bankiem, w ramach której bank umorzy Państwu – kredytobiorcom część kredytu pozostałego do spłaty, umarzana kwota (jako Państwa przychód) będzie objęta zwolnieniem podatkowym, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym na cele mieszkaniowe, a więc będzie Państwu przysługiwało zaniechanie poboru podatku?
2. Czy w przypadku korzystania z ulgi odsetkowej w latach, w których kredyt był faktycznie spłacony zgodnie z harmonogramem spłat, mogą Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów/przychodów związanych z kredytem hipotecznym na cele mieszkaniowe z tytułu umorzonej części wierzytelności kredytowej?

W ocenie Wnioskodawczyni i jej męża, spełniają oni założenia dotyczące zaniechania poboru podatku na podstawie wspomnianego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.

Dyrektor KIS uznał stanowisko Wnioskodawczyni za prawidłowe i wskazał, że „(…) odnosząc się do Państwa wątpliwości, czy skorzystanie z ulgi odsetkowej w stosunku do kredytu, którego część zostanie umorzona, upoważnia Państwa do skorzystania z zaniechania poboru podatku wyjaśniam, że zasady i warunki skorzystania z ulgi na spłatę odsetek od zaciągniętego kredytu, wykorzystanego przez podatnika na cele mieszkaniowe – tzw. ulgi odsetkowej – zostały uregulowane w art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z tym przepisem podatnik, przy spełnieniu wszystkich warunków w nim określonych, ma prawo odliczenia od podstawy obliczenia podatku, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od udzielonego mu kredytu (pożyczki) na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

– budową budynku mieszkalnego, albo

– wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo

– zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo

– nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.

Ww. rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe szczegółowo wymienia przesłanki, które należy spełnić aby skorzystać z zaniechania. W myśl tego rozporządzenia zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozporządzenie nie zawiera natomiast zapisu, zgodnie z którym korzystanie przez podatnika z ulgi odsetkowej, w stosunku do kredytu, którego część ulega umorzeniu powoduje wyłączenie z możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku od powstałego z tego tytułu przychodu.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Państwa na zakup nieruchomości, stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie do uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów(przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będą Państwo bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Skorzystanie przez Państwa z ulgi odsetkowej w latach 2007-2023 nie wyklucza Państwa możliwości zastosowania ww. zaniechania”.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu