W dniu 5 października 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną sygn. 0114-KDIP4-2.4012.406.2023.2.WH dotyczącą skutków podatkowych zmiany umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawcą jest spółka prawa handlowego. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT podatnikiem. Wnioskodawca jest współwłaścicielem w udziale części nieruchomości (dalej zwaną Nieruchomością). W ramach umownego podziału nieruchomości do używania Wnioskodawca miał prawo z wyłączeniem innych współwłaścicieli korzystać m.in. z miejsca postojowego nr 2.
Dnia 6 lipca 2023 r. Wnioskodawca zawarł umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego (dalej Umowa) na mocy której, Wnioskodawca przeniósł na rzecz innego współwłaściciela Nieruchomości, który jest współwłaścicielem w udziale Nieruchomości prawo do korzystania z wyłączeniem innych współwłaścicieli Nieruchomości z ww. miejsca postojowego nr 2 w ten sposób, że na skutek umowy wyłącznie uprawnionym do korzystania z tego miejsca postojowego nr 2 stał się ten inny współwłaściciel Nieruchomości.
Na skutek ww. umowy:
- nie doszło do przeniesienia własności ani ruchomości ani nieruchomości
- nie uległy zmianie udziały we współwłasności,
- zmianie uległ tylko i wyłącznie umowny zakres współposiadania przez współwłaścicieli należącej do nich rzeczy wspólnej (Nieruchomości).
Strony Umowy ustaliły, w Umowie że wynagrodzenie Wnioskodawcy wynosić będzie 30 000 PLN brutto tzn., że w wynagrodzeniu tym zawarty jest podatek VAT w stawce 23%.
Wnioskodawca ponadto wyjaśnił, że prawo do korzystania z miejsca postojowego przysługiwało Wnioskodawcy na podstawie art. 206 k.c. ze względu na fakt, iż Wnioskodawca jest współwłaścicielem całej nieruchomości, na której zostało wytyczone miejsce postojowe oraz na podstawie tzw. umowy „quoad usum” regulującej zasady korzystania z nieruchomości przez jej współwłaścicieli.
Udziały we współwłasności nieruchomości obejmowały również to miejsce parkingowe. Przedmiotem współwłasności jest cała nieruchomość, a zatem również te jej fragmenty, na których wytyczono miejsca parkingowe. Zasady korzystania z nieruchomości określała umowa pomiędzy jej współwłaścicielami.
Przysługujący Wnioskodawcy udział w nieruchomości nie jest określony co do terenu którego dotyczy. Udział we współwłasności dotyczy całej nieruchomości. Zasady korzystania z nieruchomości określa umowa pomiędzy jej współwłaścicielami.
Nie są wydzielone określone części nieruchomości, których Wnioskodawca jest właścicielem.
Nabycie udziału w nieruchomości oraz miejsca postojowego nr 2 objęte było jedną księgą wieczystą.
Wynagrodzenie w wysokości 30 000 zł będzie pobrane z tytułu zmiany umowy „quod usum” o korzystanie z nieruchomości zawartej pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości. Wynagrodzenie to było/będzie jednorazowe.
Na podstawie umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości zawartej pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości inny współwłaściciel ma prawo do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego nr 2.
Przedmiotem ww. aktu notarialnego była zmiana umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości zawartej pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości.
Wypłacone wynagrodzenie w wysokości 30 000 zł dotyczy zawartej 6 lipca 2023 r. umowy sprzedaży.
W związku z powyżej opisanym stanem faktycznym Wnioskodawca zwrócił się z pytaniem, czy odpłatna zmiana zakresu posiadania wspólnej nieruchomości w drodze zmiany umowy o podział do korzystania w zakresie, w którym dotyczy to przeniesienia przez jednego ze współwłaścicieli Nieruchomości praw do korzystania z miejsca postojowego wytyczonego w terenie ale nie stanowiącego samodzielnego (odrębnego od udziału we współwłasności Nieruchomości) przedmiotu obrotu (nie będącego rzeczą nieruchomą) na innego współwłaściciela Nieruchomości objęte jest podatkiem VAT?
W ocenie Wnioskodawcy, powyższa zmiana umowy o podział do korzystania nieruchomości wspólnej nie jest objęta podatkiem VAT.
DKIS uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i wskazał, że „(…) w analizowanym przypadku w związku z otrzymanym wynagrodzeniem z tytułu zmiany umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości wystąpiło odpłatne świadczenie usługi. W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. W niniejszym przypadku nastąpiło świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, których skutkiem jest zmiana umownego zakresu współposiadania przez współwłaścicieli należącej do nich rzeczy wspólnej, a określone świadczenie pieniężne (wynagrodzenie) zostało wypłacone w zamian za to świadczenie.
W opisanym we wniosku przypadku można zatem wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi – współwłaściciela uzyskującego prawo do korzystania z miejsca postojowego nr 2. Z tytułu wykonania tej usługi otrzymali Państwo określone świadczenie pieniężne. Jak wynika z opisu sprawy zawarli Państwo umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego na mocy której, przenieśli Państwo na rzecz innego współwłaściciela Nieruchomości prawo do korzystania z wyłączeniem innych współwłaścicieli Nieruchomości z ww. miejsca postojowego nr 2, w ten sposób, że na skutek umowy wyłącznie uprawnionym do korzystania z tego miejsca postojowego nr 2 stał się ten inny współwłaściciel Nieruchomości. Strony Umowy ustaliły, w Umowie że Państwa wynagrodzenie wynosić będzie 30 000 PLN brutto. Wskazali Państwo, że wynagrodzenie w wysokości 30 000 zł pobrane zostało z tytułu zmiany umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości zawartej pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości.
Zatem świadczenie pieniężne, które Państwo otrzymali z tytułu zmiany umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości, stanowiło płatność wynikającą z łączącej strony Umowy.
Spełniona zatem została przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji należy uznać, że świadczenie pieniężne (wynagrodzenie) z tytułu zmiany umownego zakresu współposiadania przez współwłaścicieli należącej do nich rzeczy wspólnej, stanowi w analizowanym przypadku wynagrodzenie za świadczenie usługi. Opisaną we wniosku zmianę umowy „quoad usum” o korzystanie z nieruchomości należy traktować jako odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy.
Zatem otrzymana przez Państwa od innego współwłaściciela Nieruchomości określona kwota pieniężna, ustalona przez Strony jako opłata (wynagrodzenie) z tytułu zmiany umownego zakresu współposiadania przez współwłaścicieli należącej do nich rzeczy wspólnej, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług”.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 76