Zmiany w zakresie ustalenie dodatkowego zobowiązani podatkowego w związku z wyrokiem TSUE

W wyroku TSUE z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie C-935/19, Trybunał uznał, że przepisy prawa unijnego stoją na przeszkodzie stosowaniu obowiązujących w Polsce rozwiązań w zakresie 20% sankcji. Trybunał stwierdził, że tryb stosowania sankcji wykracza poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobieganiu oszustwom podatkowym, gdyż sankcja ta jest stosowana automatycznie, a przepisy nie dają organom podatkowym możliwości zindywidualizowania nałożonej sankcji (dostosowania do okoliczności danej sprawy). Niezbędna jest w tym zakresie zmiana przepisów polegająca na umożliwieniu organom podatkowym ustalania sankcji w podatku od towarów i usług w sposób zindywidualizowany uwzględniający konkretne okoliczności danej sprawy.

Mocą ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (ustawa podpisana przez Prezydent w dniu 1 czerwca 2023 r.), od dnia 1 lipca 2023 r. zmianie ulegają przepisy dotyczące ustalania dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług.

Zmiana w zakresie art. 112b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w pierwszej kolejności wprowadza możliwość ustalenia wysokości dodatkowego zobowiązania podatkowego w formule pozostawionego do uznania organu zakresu w miejsce sztywnych i jedynie możliwych do zastosowania wysokości (art. 112b ust. 1, 2 i 2a). Następnie w celu ustawowego wyznaczenia kierunku dokonywanego uznania administracyjnego w celu uniknięcia sytuacji, w której mogłoby dojść do nieakceptowanego „swobodnego uznania administracyjnego” przewidziano podobnie jak ma to miejsce w KPA katalog dyrektyw wymiaru dodatkowego zobowiązania podatkowego, którymi ma się kierować organ w celu ustalenia sankcji jaka dotknie w indywidualnej sprawie podatnika, który dopuścił się nieprawidłowości.

W tym zakresie przewidziano (art. 112b ust. 2b ustawy z dnia 11 marca 2004 r.), że wymierzając dodatkowe zobowiązanie podatkowe naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego bierze pod uwagę:

• okoliczności powstania nieprawidłowości,
• rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na podatniku obowiązku,
• wagę i częstotliwość stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości dotyczących nieprzedawnionych zobowiązań w podatku,
• kwotę stwierdzonych nieprawidłowości, w tym kwotę zaniżenia zobowiązania podatkowego, kwotę zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe,
• działania podjęte przez podatnika po stwierdzeniu nieprawidłowości w celu usunięcia skutków nieprawidłowości.

Kolejna regulacja dotycząca wymiaru kary ma na celu spowodowanie by podatnicy dokonujący oszustwa, świadomie biorący w nim udział byli traktowani z pełną surowością, przez co należy rozumieć wymierzanie dodatkowego zobowiązania podatkowego ustalanego na podstawie art. 112b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w górnej granicy zagrożenia sankcją (art. 112b ust. 2c ustawy z dnia 11 marca 2004 r.).

Jak wskazano wyżej zapewnienie zgodności prawa polskiego z orzeczeniem TSUE wymaga również dokonania zmiany w art. 112c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 112c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. najbardziej dotkliwa sankcja (100%) będzie miała zastosowanie tylko w przypadku stwierdzenia, że działanie podatnika było związane z oszustwem lub świadomym udziale w oszustwie.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. wątpliwość jakie mogłyby powstać w zakresie stosowania przepisów umożliwiających obniżenie sankcji w sprawach w których postępowania podatkowe, kontrole podatkowe lub kontrole celno-skarbowe, zostały wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Przewidziano w tym zakresie stosowanie regulacji nowych. Przepis przejściowy dotyczący zmian w art. 112b i art. 112c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. kształtuje stosowanie przepisów w brzmieniu zmienianym, by objąć nimi również sytuacje, w których podmioty, wobec których zainicjowano procedury kontrolne, a które na dzień wdrożenia znowelizowanych przepisów pozostają w terminie na dokonanie czynności, o których mowa w przepisach warunkujących zastosowanie stawek obniżonych sankcji lub dla których termin ten się jeszcze nie rozpoczął.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu