Opis
Plik PDF do pobrania.
Miesięcznik Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych znajduje się w wykazie czasopism naukowych z liczbą 70 punktów przyznawanych za publikacje w tym czasopiśmie.(Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 stycznia 2024 r.)
Spis treści: pobierz
Drodzy Czytelnicy
Już warto pokusić się o generalną ocenę wpływu judykatury sądowo-administracyjnej na kształt prawa regulującego podatek od towarów i usług w wersji unijnej, która obowiązuje w naszym kraju od 2004 r. Wcześniej, w latach
1993-2003, gdy mieliśmy własną, oryginalną wersję tego podatku, nikt nie słyszał o „karuzelach podatkowych”, masowych wyłudzeniach jego zwrotów oraz zorganizowanych oszustwach, które rozgościły się pod rządami nowej ustawy regulującej ten podatek od dnia 1 maja 2004 r. Czy nieznana w historii skala tych oszustw była wynikiem zaimplementowania patologicznych rozwiązań unijnych? Czy też był nasz „miejscowy wkład” w to dzieło i jaką rolę tu odegrała oficjalna doktryna sądowo-administracyjna? Problem ten był już przedmiotem raportu opracowanego w 2018 r. na zlecenie Komisji Finansów Publicznych Sejmu RP, pytanie nie jest więc nowe. Dziś ograniczę się do przedstawienia niektórych zjawisk, które mogły mieć wpływ (i prawdopodobnie miały) na skalę ucieczki od tego podatku oraz szerzej – na spadek jego efektywności fiskalnej.
Wysokość bezpowrotnych strat w dochodach z podatku od towarów i usług, liczona już w setkach miliardów złotych, jest czymś bezprecedensowym. Jest więc nad czym się zastanowić. Zwłaszcza trzeba znaleźć czynniki odpowiedzialne za ten stan rzeczy. Pamiętamy dobrze propagandę medialną sprzed 20 lat na temat tego podatku. Czy świadomie wprowadzali w błąd opinię publiczną po to, aby później wciągnąć setki tysięcy firm w „karuzele podatkowe”? Oficjalna doktryna, w tym również judykatura podatkowa, oczywiście powinna się dystansować od tej narracji, bo powinna stać po stronie prawa, interesu publicznego i wiedzy podatkowej. Tak przynajmniej powinno być. Judykaturę powinna charakteryzować znajomość również wad unijnej wersji VAT, które przed 20 laty przecież były znane tym, którzy zajmowali się tym podatkiem.
Niektóre zapadające w ciągu tych lat uchwały NSA mogły jednak niekiedy zaszokować. Chyba najbardziej znana jest uchwała z 2011 r., z której wynikało, że wykonanie przez podatnika
czynności, które bezwzględnie nie podlegają opodatkowaniu (czyli wykonanych jako „niepodatnik”), daje mu jednak prawo do odliczenia, czyli ma tu prawa podatnika. Przecież to oczywisty błąd logiczny. Wszak podmiot, który wykonuje czynność spoza zakresu jego statusu jako podatnika, nie może mieć z tego tytułu praw podatnika. Dlaczego więc podjęto uchwałę, która otworzyła furtkę do z istoty nienależnych odliczeń podatku naliczonego? Może odpowiedzieliby na to pytanie jej autorzy, dając „autentyczną wykładnię”?
Dokładnie nie wiadomo, ile pieniędzy stracił budżet w wyniku wykorzystania w praktyce tej uchwały, choć można (i trzeba) podjąć próbę oszacowania tych strat. Według mojej najlepszej wiedzy istotna część podatników ignorowała wynikające z niej wnioski, uznała bowiem, że nie jest błędną interpretacją przepisów, lecz jest contra legem. Po latach zapadł w tej sprawie wyrok TSUE, który w całej rozciągłości zakwestionował zgodność powyższego stanowiska z prawem UE. Jest czymś niepojętym, że trzeba się odwoływać do obcego prawa, aby zanegować pogląd, który w sposób oczywisty jest sprzeczny z prawem. Przecież podmiot niebędący w danym zakresie podatnikiem nie ma z tego tytułu prawa podatnika. Oczywiście są również przykłady konstruktywnej judykatury, która doskonaliła podatek od towarów i usług, ograniczając wady jego unijnej wersji.
Z poważaniem
redaktor naczelny
* Wysyłając formularz oświadczam, że zgodnie z art. 13 rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 zostałem/am poinformowany/a że:
1. Administratorem moich danych osobowych jest Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Kaleńska 8, 04-367,
2. moje dane osobowe przetwarzane będą w wyżej wymienionych celach, podstawą prawną jest art. 6 ust 1 pkt a/b/c/d/e/f rozporządzenia 2016/679,
3. odbiorcą/odbiorcami moich danych osobowych będą podmioty powiązane należące do grupy ISP, pracownicy oraz współpracownicy tych podmiotów;
4. moje dane osobowe będą przechowywane przez okres świadczenia na moją rzecz usług oraz przez okres przedawnienia ewentualnych roszczeń z tego tytułu;
5. posiadam prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
6. mam prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, o którym mowa w art. 51 ust. 1 rozporządzenia 2016/679, gdy uznam, iż przetwarzanie moich danych osobowych dotyczących przetwarzania ww. w celu narusza przepisy tego rozporządzenia;
7. podanie przeze mnie danych osobowych jest dobrowolne, a konsekwencją niepodania danych osobowych będzie brak możliwości świadczenia przez ISP usług w celu realizacji których dane te są gromadzone i przetwarzane;
8. moje dane będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania a także w sposób niezautomatyzowany przez osoby do tego uprawnione; konsekwencją takiego przetwarzania będzie otrzymywanie przeze mnie informacji o zmianach w prawie, orzecznictwie, praktyce organów administracji i związanej z tymi kwestiami ofercie ISP obejmującej aspekty edukacyjne i doradcze.
