Opracował: R. Johaniuk
Nadzór: M. Słomka
 

W dniu 1 października 2021 r. Sejm uchwalił nowelizację prawa podatkowego, która przewiduje szereg zmian w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Przyjęta ustawa została w ramach procesu legislacyjnego skierowana do Senatu, który zgłosił do niej szereg uwag. Ustawa wraz z poprawkami Senatu została niebawem przekazana Sejmowi. Na posiedzeniu w dniu 29 października 2021 r. Sejm uchwalił nowelizację uwzględniając część z nich, a następnie przekazał ustawę Prezydentowi.
Najważniejsza z poprawek nieuwzględnionych przez Sejm dotyczyła zmiany terminu wejścia w życie nowelizacji – Senat proponował przesunięcie tej daty na 1 stycznia 2023 r. i de facto roczne vacatio legis.
Przyjęte przez Sejm poprawki zgłaszane przez Senat dotyczyły rzeczy czysto redakcyjnych. Ustawa zmieniająca po podpisaniu przez Prezydenta wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.
 

1. Podwyższenie do 30 000 zł „kwoty wolnej” od podatku dla ogółu podatników obliczających podatek według skali podatkowej

     Najważniejszą zmianą w tym względzie jest podwyższenie kwoty wolnej od podatku i odejście od degresywnego charakteru tej kwoty. W obecnym stanie prawnym kwota wolna od podatku wynosi 8 tys. zł i maleje wraz ze wzrostem osiąganych przez podatnika dochodów, co oznacza, że tylko najuboższym przysługuje w wysokości 8 tys. zł. Względem największej grupy podatników zastosowanie znajduje obecnie 3 091 zł kwoty wolnej od podatku, zaś w stosunku do osób zarabiających powyżej 127 tys. rocznie kwota ta wynosi zero. Zmiany zakładają podwyższenie kwoty wolnej od podatku dla wszystkich podatników do poziomu 30 000 zł. W wyniku nowelizacji podatnicy uzyskujący wynagrodzenie lub emeryturę do 2 500 zł miesięcznie nie będą musieli płacić podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednolita kwota wolna od podatku znajdzie przełożenie także na zaliczki gdyż będzie stosowana już przy obliczaniu zaliczek na podatek poprzez odliczenie od podatku kwoty w wysokości 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (1/12 z kwoty 5 100 zł) – dotyczy to zaliczek obliczanych w sposób narastający, czyli z uwzględnieniem dochodów uzyskanych od początku roku.
     Nowelizacja zakłada wprowadzenie mechanizmu corocznej weryfikacji wysokości kwoty wolnej od podatku przez ministra właściwego ds. finansów publicznych. W przypadku istotnego wzrostu kwoty minimum egzystencji dla jednoosobowego gospodarstwa minister ten przedkłada rządowi propozycję zmiany kwoty wolnej na rok następny poprzez zmianę wysokości kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w skali podatkowej.
 

2. Podwyższenie do 120 000 zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie 32% stawka podatku

     W myśl zmian do podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 120 000 zł stosowana będzie stawka podatku w wysokości 17%. Dopiero od nadwyżki ponad tę kwotę podatek będzie obliczany według stawki 32%. W założeniu ma to chronić klasę średnią przed nadmierną podwyżką klina podatkowego.
     W obecnym stanie prawnym progiem dochodów po których przekroczeniu ma zastosowanie 32% stawka podatku jest 85 528 zł.

3. Wprowadzenie ulgi dla klasy średniej – ulgi dla pracowników

     Ulga polega na odliczeniu od dochodu pewnej kwoty, której wysokość uzależniona jest od poziomu rocznych przychodów i jest adresowana do podatników zatrudnianych na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy. Ulga dotyczy wyłącznie przychodów podlegających opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, tj. z wyłączeniem przychodów wolnych od podatku. Należy podkreślić, że prawo do skorzystania z ulgi będą mieli jedynie ci podatnicy, których przychody z tego zatrudnienia mieszczą się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł (odpowiednio miesięcznie – dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek – w wysokości od 5 701 zł do 11 141 zł).
     Poprawki przyjęte przez Sejm rozszerzają zakres podmiotowy wprowadzanej ulgi na osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczające się według skali.                                                            

 

4. Zmiana podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz likwidacja możliwości jej odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych

     Zmiany dotyczą wysokości składki zdrowotnej opłacanej przez przedsiębiorców – podstawą wymiaru tej składki mają być rzeczywiste dochody przedsiębiorcy w miejsce stałej opłaty ryczałtowej. Dochód będzie podstawą wymiaru składki dla:
  • osób opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych według skali podatkowej (art. 27 ustawy PIT),
  • osób opłacających podatek dochodowy według 19% stawki podatku (art. 30c ustawy PIT) i
  • osób opłacających podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (art. 30ca ustawy PIT).
     Dochód rzeczywisty, za rok kalendarzowy, stanowi różnicę między osiągniętymi przychodami (w rozumieniu ustawy PIT), a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, (w rozumieniu ustawy o PIT). Następnie ten dochód pomniejszany jest o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe – pomniejszenie o te składki następuje jeżeli wymienione składki nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
     Nowelizacja zakłada także minimalny limit rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne powiązany z minimalnym wynagrodzeniem obowiązującym w dniu 1 stycznia danego roku.  Minimalną podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia z 1 stycznia danego roku. Również podstawa wymiaru składki za dany miesiąc nie będzie mogła być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku.
     Zgodnie z nowelizacją w trakcie roku składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie wpłacana od dochodu ustalonego narastająco jako różnica między przychodem a kosztami uzyskania przychodów. Tak ustalony dochód ma być następnie pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające. W przypadku, gdy suma wpłaconych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego składek na ubezpieczenie zdrowotne przez ubezpieczonego będzie wyższa od rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalonej od rocznej podstawy, to ubezpieczonemu będzie przysługiwał zwrot tej różnicy. Zwrot będzie następował na wniosek ubezpieczonego.
     Nowelizacja zakłada również likwidację przepisów umożliwiających odliczenie od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy składki zdrowotnej.
     Nowelizacja wprowadza zróżnicowaną składkę zdrowotną w zależności od sposobu rozliczania się i przychodów danego podmiotu:
  • w przypadku osób rozliczających się według skali podatkowej – 9% od dochodu
  • w przypadku firm rozliczających się podatkiem liniowym – 4,9% od dochodu
  • w przypadku firm rozliczających się podatkiem zryczałtowanym – 9% od określonej części dochodu; w zależności od wysokości przychodu podstawa wyniesie 60%, 100% lub 180% przeciętnego wynagrodzenia (progi to odpowiednio: poniżej 60 tys., 60 tys.-300 tys., od 300 tys. wzwyż)
  • w przypadku firm rozliczających się kartą podatkową – 9%, od najniższego wynagrodzenia krajowego.

5. Zmiana wysokości kosztów podatkowych od przychodów otrzymywanych przez osoby pełniące obowiązki społeczne lub obywatelskie

     Zmiana polega na objęciu 20% kosztami również przychodów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich.

 

6. Zmiana regulacji normujących prawo do wspólnego opodatkowania dochodów małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci

     Przyznano prawo do złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków również za rok, w którym został zawarty związek małżeński pod warunkiem, że małżeństwo i wspólność majątkowa trwało/istniała do końca roku podatkowego.
     Ponadto dotychczasowe preferencyjne zasady rozliczania samotnych rodziców z dziećmi zastąpiono mechanizmem pozwalającym na odliczenie kwoty 1500 zł od należnego podatku.                                                        

 

7. Dodanie nowego zwolnienia dotyczącego stypendiów doktorskich i innych środków finansowych otrzymanych w ramach konkursów na stypendia doktorskie

     Zwolnienie dotyczy stypendiów doktorskich i innych środków finansowych otrzymanych w ramach konkursów na stypendia doktorskie organizowanych przez Narodowe Centrum Nauki oraz stypendiów naukowych otrzymanych na podstawie regulaminów przyjętych przez Radę Narodowego Centrum Nauki (art. 21 ust. 1 pkt 39f).

 

8. Dodanie nowego zwolnienia dotyczącego przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia zabytków ruchomych

     Zwolnienie dotyczy zbycia zabytków ruchomych na rzecz muzeum lub biblioteki.

 

9. Dodanie nowego zwolnienia dotyczącego dochodów uzyskanych przez wykonawcę kontraktowego z tytułu dostarczania towarów i usług siłom zbrojnym USA

     Zwolnienie dotyczy dochodów uzyskanych przez wykonawcę kontraktowego mającego miejsce zamieszkania na terytorium RP. Zwolnienie dotyczy dochodów z tytułu dostarczania towarów i usług siłom zbrojnym USA lub budowy infrastruktury dla tych sił zbrojnych na podstawie umowy lub umowy o podwykonawstwo zawartych z tymi siłami zbrojnymi lub na ich rzecz.

 

10. Dodanie zwolnienia dotyczącego odsetek otrzymanych w związku z nieterminową wypłatą należności zwolnionych od podatku na podstawie ustawy PIT

     Zwolnione od podatku dochodowego będą odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.           

 

11. Dodanie zwolnień, na podstawie których zwolnione od opodatkowania będą m.in. stypendia

     Doprecyzowano, że zwolnienie dotyczyć ma zwolnień otrzymanych na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

12. Zmiany w uldze rehabilitacyjnej – dodanie nowych tytułów (wydatków) uprawniających do odliczenia

     Z ważniejszych tytułów uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej należy wymienić m.in.:
  • odliczenie wszelkich wydatków poniesionych na przewóz osoby niepełnosprawnej i dzieci niepełnosprawnych do lat 16, (nie tylko związanych z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne),
  • doprecyzowanie niektórych pojęć.

 

13. Wprowadzenie preferencji dla podatników inwestujących w alternatywne spółki inwestycyjne

     Ulga ta ma polegać na wprowadzeniu możliwości odliczania od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 50% wydatków na nabycie (objęcie) udziałów lub akcji alternatywnej spółki inwestycyjnej. Odliczenie to nie będzie mogło jednak w roku podatkowym przekroczyć kwoty 250 tys. zł. Zakresem podmiotowym odliczenia mają być objęci:
  • podatnicy osiągający dochody opodatkowane na ogólnych zasadach według skali (stawką 17% i 32%) oraz
  • podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane jednolitą 19% stawką.

14. Wprowadzenie ulg dla podatników uzyskujących przychody z działalności gospodarczej ponoszących koszty związane z innowacyjnością

     Rozwiązania obejmują przychody z działalności gospodarczej związane z zatrudnianiem pracowników przy działalności badawczo-rozwojowej, produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek oraz na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów. Nowelizacja zawiera m.in.:
  • zmiany w przepisach dotyczących ulgi na działalność badawczo-rozwojową polegające na zwiększeniu kwoty przysługującego odliczenia,
  • wprowadzenie możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia takiego produktu na rynek,
  • wprowadzenie odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków, będących kosztami podatkowymi w rozumieniu ustawy, poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów, jak również związanych z osiągnięciem takich przychodów.

15. Wprowadzenie ulgi dla podatników wspierających działalność sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę

     Wprowadzenie możliwości odliczenia od podstawy obliczenia podatku 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na określone cele związane ze wspieraniem tych dziedzin.

 

16. Wprowadzenie ulgi na zabytki

     Adresatami ulgi są podatnicy podatku PIT będący właścicielami lub współwłaścicielami zabytków nieruchomych, opłacający podatek według skali podatkowej, 19% stawki podatku oraz opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którzy ponieśli określone wydatki.

 

17. Wprowadzenie możliwości jednoczesnego korzystania z ulgi na działalność B+R oraz preferencji IP Box

     Umożliwienie korzystania jednocześnie z ulgi na działalność badawczo–rozwojową oraz preferencji IP Box przez podatnika osiągającego dochód z praw własności intelektualnej, który objęty jest reżimem IP Box; umożliwienie podatnikowi osiągającemu dochody z kwalifikowanych IP i opodatkowującemu je preferencyjną 5% stawką podatkową, korzystanie jednocześnie z odliczenia w ramach ulgi B+R.
     W wyniku zmian podatnik komercjalizujący wyniki prac badawczo-rozwojowych i osiągający z nich dochody kwalifikowane w rozumieniu przepisów o IP Box nie będzie już zobligowany do wybierania, na koniec roku podatkowego, pomiędzy dwoma preferencjami i będzie mógł skorzystać z obu jednocześnie.

 

18. Wprowadzenie ulgi na powrót

     Wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym dla podatników osiedlających się w Polsce, w konsekwencji zmieniających rezydencję podatkową. W wyniku nowelizacji podatnik będzie mógł stosować odliczenie, co do zasady, przez cztery lata następujące po roku bazowym. W przypadku ulgi na powrót podatnik będzie mógł w ograniczonym stopniu samemu określić rok bazowy mając do wyboru: rok, w którym podatnik zmienił rezydencję podatkową i stał się polskim rezydentem albo rok następujący po zmianie rezydencji podatkowej. Nowelizacja określa także wysokość odliczenia w kolejnych latach:
  • w I roku 50% podatku należnego za „rok bazowy”,
  • w II roku 50% podatku należnego obliczonego za pierwszy rok stosowania ulgi,
  • w III i IV roku 50% podatku należnego obliczonego za poprzedni rok stosowania ulgi (odpowiednio za II i III rok stosowania odliczenia).
     Prawo skorzystania z ulgi na powrót uzależnione jest od spełnienia określonych warunków.
     Zwolnienie będzie ograniczone limitem rocznym, który dla sumy przychodów wynosił będzie 85 528 zł.                                  

 

19. Wprowadzenie w ustawie PIT ryczałtu od przychodów zagranicznych osób przenoszących miejsce zamieszkania na terytorium Polski

     Z opcji tej mogą skorzystać wyłącznie podatnicy będący osobami fizycznymi, którzy przeniosą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencję podatkową) do Polski. Omawiane rozwiązanie wprowadza możliwość wyboru przez podatnika szczególnych zasad opodatkowania dedykowanych przychodom zagranicznym. Podatnik wybierający ten sposób opodatkowania zobowiązany będzie do zapłaty zryczałtowanej kwoty podatku od przychodów uzyskanych ze źródeł położnych za granicą, bez konieczności wykazywania w zeznaniu źródeł tych przychodów, wysokości przychodu oraz państwa jego uzyskania. Zakres podmiotowy preferencji został ograniczony do osób nieposiadających polskiej rezydencji podatkowej w określonym przedziale czasowym. Preferencyjny sposób opodatkowania ograniczono tylko do przychodów osiąganych poza granicami Polski, czyli przychodów, których Polska nie miałaby prawa opodatkować, gdyby podatnik nie przeniósł miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

 

20. Zmiany dotyczące cen transferowych

     W aktualnym stanie prawnym korekta cen transferowych jest uzależniona m.in. od potwierdzenia jej dokonania w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego ta korekta dotyczy. Nowelizacja zakłada rezygnację z obowiązku informowania o dokonaniu korekty cen transferowych w zeznaniu rocznym, w związku z czym uchylono jeden z warunków formalnych skutecznego dokonania takiej korekty.     W ramach zmian planowane jest także wydłużenie terminu na przedłożenie dokumentacji cen transferowych na żądanie organu podatkowego (z 7 do 14 dni).
    Kolejną zmianą jest likwidacja oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu (przeniesienie go, w zmienionej treści, do informacji o cenach transferowych). Nowelizacja zakłada rezygnację z potwierdzania, iż sporządzona została dokumentacja cen transferowych. Przewiduje też wprowadzenie regulacji stwierdzającej expressis verbis, że informacja o cenach transferowych TPR-P i TPR-C będzie składana na podstawie lokalnej dokumentacji cen transferowych. Równolegle do formularza TPR-P i TPR-C zostanie dodany drugi element dotychczasowego oświadczenia dotyczący rynkowości cen transferowych. Podatnicy nie będą musieli składać dwóch różnych dokumentów dotyczących tego samego przedmiotu różnymi kanałami elektronicznymi. W rezultacie podatnik będzie składał tylko jeden zintegrowany formularz.

 

21. Doprecyzowanie regulacji tzw. safe harbour finansowego

     Wprowadzony z dniem 1 stycznia 2019 r. mechanizm safe harbour polega na uproszczeniu, dla celów cen transferowych, zasad rozliczeń dla określonych transakcji finansowych oraz odstąpieniu przez organ podatkowy od określenia dochodu lub straty podatnika w zakresie oprocentowania takich transakcji.
     Nowelizacja doprecyzowuje moment, na jaki umowa pożyczki (kredytu, obligacji) powinna być zgodna z warunkami safe harbour finansowego.

 

22. Zmiany w zakresie lokalnej dokumentacji cen transferowych:

  • wydłużenie terminów na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych;
  • zmiana, w myśl której wartość transakcji kontrolowanej pomniejsza się o podatek od towarów i usług (z wyjątkami);
  • wprowadzenie obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych w postaci elektronicznej (w dalszym ciągu będzie można sporządzać lokalną dokumentację cen transferowych w wersji papierowej, ale oprócz tego będzie obowiązek sporządzenia jej w wersji elektronicznej).
     Rozszerzono także wyłączenia z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych na:
  • transakcje powiązane pomiędzy położonymi w Polsce zakładami zagranicznymi, których macierzyste jednostki są podmiotami powiązanymi, a także pomiędzy położnym w Polsce zakładem zagranicznym podmiotu powiązanego będącego nierezydentem i powiązanego z nim podmiotu mającego rezydencję podatkową w Polsce,
  • transakcje kontrolowane objętych porozumieniem podatkowym oraz porozumieniem inwestycyjnym,
  • zwolnienia z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji kontrolowanych objętych mechanizmem typu safe harbour dla pożyczek, kredytów, obligacji oraz transakcji dotyczących rozliczeń w zakresie tzw. czystego refakturowania.

23. Informacja o cenach transferowych – zmiany:

  • wydłużenie terminu na złożenie informacji o cenach transferowych do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego podmiotu (powiązanego oraz innego niż powiązany w zakresie transakcji innych niż kontrolowane dla potrzeb transakcji z tzw. rajami podatkowymi),
  • zmiana organu do którego składa się informację na naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach podatku dochodowego,
  • wyłączenie możliwości podpisywania informacji przez pełnomocnika (z wyjątkami – prokurent, adwokat, radca prawny, doradca podatkowy lub biegły rewident),
  • rezygnacja z obowiązku wyznaczania wspólnika spółki niebędącej osobą prawną.

24. Modernizacja przepisów dotyczących procedury poboru podatku u źródła

  1. Zmiany polegają między innymi na zawężeniu zakresu przedmiotowego i podmiotowego mechanizmu WHT refund. Zmiany mają również na celu rozszerzenie zakresu przedmiotowego opinii o stosowaniu zwolnienia na preferencje przewidziane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

25. Nowa forma publikowania formularzy PIT – publikowanie nie w rozporządzeniu lecz w BIP

     Odstąpienie od określania wzorów formularzy PIT w drodze rozporządzenia na rzecz ich udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.     Nowe rozwiązanie będzie stosowane po raz pierwszy do rozliczenia dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

 

26. Wprowadzenie ulgi na robotyzację

     Wprowadzenie prawa do odliczenia od podstawy obliczenia podatku dodatkowych 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację, tzw. ulga na robotyzację (ulga funkcjonować będzie na kształt podobny do już obowiązującej ulgi na badania i rozwój).                                                                       

27. Wprowadzenie odliczeń dla kosztów związanych z wejściem na giełdę

     Wprowadzenie odliczeń podatkowych odnoszących się do kosztów poniesionych w związku z „wejściem na giełdę”, tj. Pierwszą Ofertą Publiczną („POP”), określoną w ustawie o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

 

28. Przeniesienie konsekwencji podatkowych nielegalnego zatrudnienia pracownika na pracodawcę

     Przychodem z działalności gospodarczej mają się stać również przychody z tytułu nielegalnego zatrudnienia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 13 lit.a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz przychody ze stosunku pracy w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym (art. 14 ust. 2 pkt 21 ustawy PIT). Będzie to przychód odpowiadający przychodowi pracownika zwolnionemu z opodatkowania na podstawie nowego art. 21 ust. 1 pkt 151 ustawy PIT. Przepis ten zwalnia od podatku dochodowego przychody pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 13 lit. a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz przychody ze stosunku pracy w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym.     W wyniku zmiany, pracownik nielegalnie zatrudniony oraz pracownik, który otrzymuje część wynagrodzenia „pod stołem”, w przypadku ustalenia takich okoliczności nie będzie ponosił obciążeń podatkowych wynikających z tych okoliczności – konsekwencje w zakresie podatku dochodowego będą obciążały pracodawcę.     W ten sposób nieuczciwy pracodawca niejako przejmie ciężar opodatkowania podatkiem dochodowym wynagrodzenia osoby fizycznej.     Nastąpi również wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wypłaconego wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz wynagrodzenia wypłaconego „pod stołem” (art. 23 ust. 1 pkt 55c ustawy PIT). Kosztem podatkowym dla pracodawcy nie będą składki na ubezpieczenia emerytalne od wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz od części nieujawnionego wynagrodzenia, pomimo, że będą finansowane z jego własnych środków jako płatnika składek.     Nowe przepis doprecyzowują, że pracownik, będzie miał prawo ujawniać przypadki, w których był zatrudniony „na czarno” w poprzednich latach.

 

29. Wprowadzenie ulgi dla podatników, którzy ponieśli wydatki na nabycie terminala płatniczego oraz wydatki związane z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu terminala płatniczego.

     Wydatki z tego tytułu podatnicy będą mogli odliczyć od podstawy obliczenia podatku zarówno w przypadku korzystania z opodatkowania na ogólnych zasadach według skali podatkowej jak i według jednolitej 19% stawki podatku. Maksymalna kwota jaką podatnik w roku podatkowym będzie mógł odliczyć od podstawy obliczenia podatku została ograniczona:
  • maksymalnie 2500 zł w przypadku podatników zwolnionych z obowiązku rejestrowania przychodów przy użyciu kas rejestrujących,
  • maksymalnie 1000 zł w pozostałych przypadkach.

30. Poszerzenie katalogu składników wykorzystywanych w prowadzonej działalności, których sprzedaż po wycofaniu ich z działalności jest kwalifikowana do przychodów z działalności.

     Zmiany zakładają zaliczenie do przychodów z działalności gospodarczej przychodów z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, o których mowa w art. 23b ust. 1 (leasing operacyjny) ustawy o PIT, jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy PIT).

 

31. Zmiany w ustalaniu wartości początkowej składnika majątku przenoszonego z majątku prywatnego

     Zmiana polega na tym, żeby wartość początkowa składnika majątku, który przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych został nabyty do majątku prywatnego osoby fizycznej i był wykorzystywany do celów prywatnych, była ustalana według ceny jego zakupu, albo według wartości rynkowej jeżeli jest ona niższa od ceny zakupu.
     Chodzi tu przykładowo o sytuację, gdy samochód osobowy, który nabyty był 5 lat wcześniej i wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych, na dzień przyjęcia go do używania w działalności gospodarczej, ma dużo niższą wartość. Tymczasem na gruncie dotychczasowych przepisów amortyzowany jest jak nowy środek trwały.

 

32. Regulacje dotyczące opodatkowania 70% zryczałtowanym podatkiem odpraw lub odszkodowań – rozszerzenie zakresu przedmiotowego regulacji

     Zmiana polega na nadaniu nowego brzmienia tej jednostce redakcyjnej, w taki sposób, że nie określa się rodzaju umowy, z której ma wynikać prawo podatnika do odprawy lub odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę bądź umowy o świadczenie usług zarządzania lub rozwiązania jej przed upływem terminu, na który została zawarta. Dzięki temu, niezależnie od rodzaju umowy, z której wynika odprawa lub odszkodowanie, opodatkowaniu 70% stawką podatku zryczałtowanego będzie podlegać część odprawy lub odszkodowania przekraczająca trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ww. umowy o pracę bądź umowy o świadczenie usług zarządzania.

 

33. Drobne zmiany w ustawie o PIT uszczelniające przepisy w zakresie warunków korzystania ze zwolnienia podatkowego w PSI i SSE


34. Wyłączenie spod amortyzacji i ujmowania w ewidencji nieruchomości o charakterze mieszkalnym wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej

     Nieruchomości o charakterze mieszkalnym wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej nie tylko nie będą podlegały amortyzacji, ale również nie będą ujmowane w ewidencji środków trwałych.
     W wyniku ostatnich poprawek odsunięto wprowadzenie tej zmiany o rok – do 1 stycznia 2023 r. Warunkiem zastosowania dotychczasowych zasad opodatkowania w roku 2022 jest to, by nieruchomość ta była wybudowana lub nabyta przez jej właściciela przed 1 stycznia 2022 r.

 

35. Zmiana zasad opodatkowania przychodów osiąganych z najmu lub dzierżawy

     Nowelizacja wprowadza jednolite zasady opodatkowania przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze. Przychody te będą opodatkowane wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałt dla przychodów z tego tytułu nie ulega zmianie i będzie wynosił 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł.
     Dotychczas podstawową formą opodatkowania dochodów z najmu lub dzierżawy były zasady ogólne według skali podatkowej. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych był fakultatywną formą opodatkowania.

36. Zmiany w zakresie opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

  • obniżone zostaną stawki ryczałtu dla osób wykonujących zawody medyczne oraz zawody techniczne, (tj. architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych) – z 17% na 14%,
  • obniżenie stawki ryczałtu dla niektórych przychodów związanych ze świadczeniem usług w obszarze IT (z 15% na 12%).

37. Ograniczenie możliwości wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej

     Jedynie podatnicy, którzy zdecydują się kontynuować opodatkowanie w formie karty podatkowej, będą mogli ją wybrać ponownie – nowelizacja odbiera możliwość wyboru tej formy opodatkowania wszystkim innym podmiotom.
     Zmiany w zakresie opodatkowania w formie karty podatkowej skutkują zmianami dostosowawczymi w ustawie PIT i w ustawie o ryczałcie. W ustawie PIT są to zmiany w zakresie w jakim dotyczą możliwości złożenia wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej.

 

38. Modyfikacja zasad opodatkowania kartą podatkową działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego lub świadczenia usług weterynaryjnych

  W efekcie zmiany, stawki karty podatkowej nie znajdą zastosowania, a tym samym, prawo do karty podatkowej będzie wyłączone w przypadku wykonywania tych działalności, jeżeli działalności te będą wykonywane na rzecz:
  1. osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo
  2. osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej.

39. Obowiązek prowadzenia elektronicznie ksiąg i ich przesyłania

     Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych (ewidencji podatkowych) przy użyciu programów komputerowych, a także obowiązek ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej na zasadach przewidzianych w przepisach ustawy Ordynacja podatkowa obejmie także określonych podatników PIT:– podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą,– podmioty prowadzące działy specjalne produkcji rolnej.

 

40. Zmiana w zakresie przepisów dotyczących Zagranicznej Jednostki Kontrolowanej (ZJK)

  • doprecyzowanie przesłanek konstytuujących zagraniczną jednostkę kontrolowaną,
  • rozszerzenie katalogu przychodów pasywnych konstytuujących zagraniczną jednostkę kontrolowaną,
  • wprowadzenie piątego rodzaju zagranicznej jednostki kontrolowanej poprzez odniesienie się do stopy zwrotu z posiadanych aktywów.

41. Ulga konsolidacyjna

     Podatnik ponoszący tzw. „kwalifikowane wydatki” na nabycie udziałów lub akcji zagranicznej spółki kapitałowej (spółki z o.o. lub akcyjnej), będzie miał prawo do pomniejszenia swojej podstawy opodatkowania o te wydatki w roku ich faktycznego poniesienia. Maksymalna wielkość takiego pomniejszenia nie mogłaby jednak w roku podatkowym przekroczyć kwoty odpowiadającej wartości 250.000 zł. Możliwość skorzystania z omawianego odliczenia będzie przysługiwała podatnikowi przy spełnieniu określonych warunków.

 

42. Ograniczenie generowania sztucznych kosztów (ukrytej dywidendy)

     Wprowadzenie przepisów ograniczających generowanie sztucznych kosztów uzyskania przychodu w postaci wypłaty tzw. „ukrytej dywidendy”. W przypadku stwierdzenia, że wypłacane świadczenie ma charakter ukrytej dywidendy, wartość tego świadczenia nie będzie kosztem uzyskania przychodu dla podatnika.

 

43. Przejściowy podatek dochodowy – możliwość ujawnienia wcześniej nieopodatkowanych dochodów

     Przejściowy podatek dochodowy od niektórych dochodów osób fizycznych, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych jest rozwiązaniem adresowanym do podmiotów:
  1. zainteresowanych ujawnieniem organom podatkowym dochodów wcześniej nieopodatkowanych lub
  2. zainteresowanych wycofaniem się z podjętych wcześniej działań optymalizacyjnych, w tym o zasięgu transgranicznym.
     Podatnicy i płatnicy dobrowolnie w okresie do końca 2022 r. będą mogli dokonać oceny swojej sytuacji prawnopodatkowej i dobrowolnie zdecydować się na ewentualne korekty dochodu, który nie został w pełni obiektywnie i uczciwie zadeklarowany do opodatkowania albo w ogóle nie został zadeklarowany do opodatkowania.

 

44. Zmiany w zakresie przepisów dotyczących reorganizacji podmiotów

     Zmiana rozszerza katalog warunków, które muszą być spełnione, żeby podatnik mógł skorzystać preferencji w opodatkowaniu dochodów w związku z wymianą udziałów.                     

 

45. Poszerzenie katalogu przychodów zaliczanych do pozarolniczej działalności gospodarczej o przychód z otrzymania środków pieniężnych ze zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną

     Obecnie, w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną, orzecznictwo sądowe uznaje, że nie powstaje przychód do opodatkowania, co prowadzi do możliwości wyprowadzenia majątku ze spółki przez wspólników bez opodatkowania powstałych dochodów. Nowelizacja dokonuje w tym względzie zmianę.

 

46. PIT-0 dla Seniorów (zmiana dodana poprawką)

     Zmiana kierowana do osób w wieku emerytalnym, które mimo osiągnięcia wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę, nie pobierają świadczeń emerytalnych. W wyniku zmian seniorzy, którzy zdecydują się na aktywność zawodową i jednocześnie nie pobierają emerytury, nie zapłacą PIT-u od osiąganych dochodów. Z podatku PIT zwolniony jest dochód seniora do wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł brutto rocznie. Wprowadzana regulacja jest analogiczna do już istniejącego zwolnienia z PIT dla młodych do 26 roku życia.

 

47. Zwolnienie z PIT-u dla rodzica wychowującego co najmniej 4 dzieci

Nowelizacja wprowadza zwolnienie z podatku PIT dochodu osoby wychowującej co najmniej czwórkę dzieci. Dochód jest zwolniony z podatku PIT do wysokości 85 528 zł brutto rocznie. Zwolnieniem objęty jest podatnik, który w danym roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego (jeżeli dzieci z nim zamieszkiwały), lub sprawował funkcję rodziny zastępczej.

 

Więcej informacji udzielą doradcy i konsultanci podatkowi Instytutu Studiów Podatkowych: 

Małgorzata Słomka
Doradca Podatkowy nr wpisu 09900
tel. 22 517 30 64
malgorzata.slomka@isp-modzelewski.pl
Andrzej Łukiańczuk
Doradca Podatkowy nr wpisu 10266
tel. 22 517 30 66
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
Aleksandra Szczęsny
Prawnik, konsultant podatkowy 
tel. 32 259 71 50 
aleksandra.szczesny@isp-modzelewski.pl
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Oddziału Śląskiego 
tel. 32 259 71 50, 501 603 913 
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budynków i lokali mieszkalnych przeznaczonych do najmu w ramach prowadzenia przez podatnika działalności gospodarczej – ważna Uchwała 7 sędziów NSA
1.     Słowem wstępu. Z dniem 21 października 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny na wniosek Prokuratora Generalnego z dnia 24 maja…
Podmioty obowiązane do ustanowienia oraz wdrożenia wewnętrznej procedury zgłoszeń
W dniu 25 września 2024 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz. U.…
Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o Ochronie Sygnalistów
Sygnalizowanie nieprawidłowości, będące aktem ujawnienia informacji o naruszeniach prawa, odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu korupcji, nadużyciom i innym nieetycznym praktykom…
Projektowane zmiany wprowadzający nowe pojęcie budynku w podatku od nieruchomości
Dnia 3 września 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym,…
Projektowane zmiany wprowadzający nowe pojęcie budowli w podatku od nieruchomości
Dnia 3 września 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym,…
Aport za akcje, a podstawa opodatkowania VAT
W dniu 8 marca 2024 r. TSUE w wyroku w sprawie C-241/23 stwierdził, iż art. 73 dyrektywy VAT należy interpretować w ten…
Nadpłata VAT przy sprzedaży konsumenckiej
W dniu 21 marca 2024 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-606/22 (Dyrektor Izby Administracji Skarbowej przeciwko B. Sp. z…
Odpowiedzialność pracowników za wystawione faktury
Czy w sytuacji gdy pracownik podatnika podatku od wartości dodanej (VAT) wystawił fałszywą fakturę wykazującą VAT, posługując się tożsamością pracodawcy…