Preferencje w zakresie podatków dochodowych.
Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: „ustawa z dnia 12 marca 2022 r.”) wprowadza do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych(dalej: „ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.”) oraz do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.”) szereg zmian:
Darowizna na rzecz organizacji udzielających pomocy obywatelom Ukrainy zaliczana do kosztów podatkowych.
Zgodnie z nowym art. 52 zf ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oraz analogicznym art. 38w ust. 1 i 2 ustawy z dnia ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy:
- organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
- jednostkom samorządu terytorialnego,
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
- podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego
– o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 1, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Zwolnienie od CIT/PIT darowizn na rzecz organizacji udzielających pomocy obywatelom Ukrainy.
Zgodnie z art. 52 zg ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oraz identycznym w brzmieniu art. 38x ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. do przychodów nie zalicza się wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 52zf ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oraz analogicznie w art. 38w ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. , otrzymanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. przez podatników, o których mowa w art. 52zf ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oraz w art. 38w ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. W uzasadnieniu projektu wskazano, że „Zwolnione z opodatkowania będą wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju, a zatem pieniężne, rzeczowe oraz nieodpłatne świadczenia przekazane lub udostępniane uchodźcom. Proponujemy nie określać ich rodzajów, ze względu na spodziewaną ich dużą różnorodność, uzależnioną od sytuacji faktycznej, w jakiej znalazł się dany uchodźca. Pomocą humanitarna może być zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, tj. udostępnienie lokalu mieszkalnego, zapewnienie żywności. Pomocą taką może być w konkretnym przypadku sfinansowanie leczenia, czy też opłacenie nauki, czy kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych. Z tych też względów proponuje się także nie określać limitu zwolnionego od opodatkowania świadczenia”[1].
Zwolnienie pomocy humanitarnej otrzymanej przez obywateli Ukrainy.
Zgodnie z art. 52zh ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. zwalnia się od podatku dochodowego pomoc humanitarną otrzymaną w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy w tym okresie przybyli z terytorium Ukrainy, na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Świadczenie pieniężne z tytułu zapewnienia zakwaterowania oraz wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz zwolnienie go od podatku.
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, może być przyznane na jego wniosek, świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Natomiast przez osoby określone w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. rozumieć należy obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jak wskazuje ust. 3 tego artykułu Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość świadczenia pieniężnego oraz warunki jego przyznawania i przedłużania jego wypłaty, uwzględniając liczbę obywateli Ukrainy napływaj. Zgodnie z zapowiedziami Rządu świadczenie pieniężne zostanie ustalone w wysokości 40 zł na osobę bez względu na to, czy jest to osoba dorosła czy też dziecko i łącznie w miesiącu wyniesie ok. 1200 zł.
Przedmiotowe wnioski składać można od dnia 16 marca 2022 r. w urzędach gminy. Natomiast samo wypłacenie pieniędzy wystąpi za okres od dnia przyjęcia obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. Zgodnie z ust. 4 art. 13 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. taki wniosek powinien zawierać dane osoby przyjmującej oraz obywatela Ukrainy. Podanie fałszywych danych jest obwarowane odpowiedzialnością karną. Możliwość świadczenia obwarowane jest dwoma warunkami: 1) przyjęcie obywateli z Ukrainy nastąpić musi na podstawie umowy podpisanej z gminą, 2) osoby, które przyjmujemy musza mieć status uchodźcy.
Zgodnie z art. 52zi ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oraz art. 38z ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. zwalnia się od podatku dochodowego świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 13 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Prawo do świadczeń rodzinnych, świadczenia 500+, rodzinnego kapitału opiekuńczego, świadczenia dobry start oraz dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r., przysługuje prawo do:
- świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
- świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dotyczy to comiesięcznego świadczenia w wysokości 500 zł dla każdego dziecka do ukończenia 18 r. życia),
- świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 447), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dotyczy to jednorazowego wsparcia dla uczniów rozpoczynających rok szkolny w wysokości 300 zł),
- rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. poz. 2270), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, 952, 1901 i 2270), jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
-odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”.
Jednorazowe świadczenie pieniężne przysługujące obywatelom Ukrainy.
Kolejna regulacja zawarta w art. 31 ust. 1 wskazuje, że obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. i który został wpisany do rejestru PESEL, przysługuje pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę , przeznaczonego na utrzymanie , w szczególności na pokrycie wydatków na żywność odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Organem właściwym w sprawach jednorazowego świadczenia pieniężnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce pobytu wskazanej powyżej osoby. Jak wskazuje ust. 4-5 tego artykułu wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego składa osoba uprawniona, jej przedstawiciel ustawowy, opiekun tymczasowy albo osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem. Sam wniosek powinien zawierać dane osoby składającej wniosek lub dane osoby, w imieniu której wniosek jest składany.
Preferencje w zakresie VAT.
Stawka 0 % VAT.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych dodało do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1696, 2013, 2350 i 2495 oraz z 2022 r. poz. 224) § 10bd. Zgodnie z nim do dnia 30 czerwca 2022 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do:
- dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa z dnia 11 marca 2004 r.”) , który wskazuje, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
- świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., który informuje, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: 1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych; 2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
– na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.
Jak wskazuje ust. 2 tego par. obniżoną stawkę podatku, o której mowa w ust. 1, stosuje się wyłącznie do dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych na rzecz:
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;
- podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;
- jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie z ust. 3, obniżoną stawkę podatku, o której mowa w ust. 1, stosuje się pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy między podatnikiem dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi, o których mowa w ust. 1, oraz podmiotem wskazanym w ust. 2, z której wynika, że dostarczane towary lub świadczone usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy. Natomiast regulacja ust. 4 wskazuje, że obniżona stawka podatku może być stosowana do dostawy towarów lub świadczenia usług, o których mowa w ust. 1, dokonanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 4 marca 2022 r. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, warunek, o którym mowa w ust. 3, uznaje się za spełniony również, gdy podatnik i podmiot, o którym mowa w ust. 2, potwierdzą na piśmie dokonanie dostawy towarów lub wykonanie usługi, o których mowa w ust. 1.”.
[1] Uzasadnienie do druku nr 2069.
Więcej informacji udzielą doradcy i konsultanci podatkowi Instytutu Studiów Podatkowych:
Mariusz Unisk
Wiceprezes Zarządu
Dyrektor ds. Doradztwa Podatkowego
tel. (22) 517 30 94, 501 603 910
mariusz.unisk@isp-modzelewski.pl
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Oddziału Śląskiego
tel. 32 259 71 50, 501 603 913
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
Małgorzata Słomka
Doradca Podatkowy nr wpisu 09900
tel. 22 517 30 64
malgorzata.slomka@isp-modzelewski.pl
W dniu 21 marca 2024 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-606/22 (Dyrektor Izby Administracji Skarbowej przeciwko B. Sp. z…
Czy w sytuacji gdy pracownik podatnika podatku od wartości dodanej (VAT) wystawił fałszywą fakturę wykazującą VAT, posługując się tożsamością pracodawcy…
Prof. dr hab. Witold Modzelewski Warszawa, dnia 20 czerwca 2023 r. Instytut Studiów Podatkowych Spółka doradztwa podatkowego ul. Kaleńska 8,…
Zgodnie z ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych[1] (zwana dalej „ustawą z dnia 9…
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r.[1] w sprawie odwołania na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia…
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia…
W dniu 17 kwietnia 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną sygn. 0114-KDIP2-2.4010.266.2022.1.AP w zakresie obowiązku sporządzania i…
Definicja „używanego oprogramowania” Na gruncie przepisów ustawy o prawie autorskim oraz Dyrektywy 2009/24/WE brak jest kompleksowych regulacji prawnych, które wprost…
Dnia 20 kwietnia 2023 r. Trybuna Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-282/22. W niniejszej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny…