2. Opodatkowanie akcyzą ubytków wyrobów akcyzowych.
W art. 8 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. ustawodawca określa przedmiot opodatkowania akcyzą. Zgodnie z art. 8 ust. 3 przedmiotem opodatkowania akcyzą są również ubytki wyrobów akcyzowych lub całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20. Ustawodawca doprecyzowuje, że wyrób ten uważa się za całkowicie zniszczony, gdy nie może już zostać wykorzystany jako wyrób akcyzowy.
Definicję „ubytków wyrobów akcyzowych” określa art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. Zgodnie z definicją ubytkiem jest wszelka strata wyrobów akcyzowych ale tylko tych, które zostały wymienione w definicji. Definicja wymienia kilka grup takich wyrobów.
Wyroby akcyzowe określone w załączniku nr 2 do ustawy (pod pewnymi warunkami). Pierwszą grupą są wyroby akcyzowe określone w załączniku nr 2 do ustawy. Ubytkiem jest wszelka strata wyrobów akcyzowych określonych w załączniku do akcyzy pod warunkiem pod następującymi warunkami:
- wyroby te są opodatkowane stawką akcyzy inna niż zerowa,
- strata powstała podczas stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy.
Nie jest uznawana za stratę wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy strata powstała podczas produkcji:
- wyrobów energetycznych,
- piwa, wina, napojów fermentowanych,
- wyrobów pośrednich lub wyrobów tytoniowych.
Napoje alkoholowe i wyroby energetyczne. Drugą grupę wyrobów akcyzowych mogących stanowić ubytki w rozumieniu ustawy są objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie napoje alkoholowe i wyroby energetyczne. W przypadku wyrobów energetycznych ustawodawca zastrzega, że ubytku nie mogą stanowić zwolnione ze względu na przeznaczenie wyroby węglowe, przemieszczane, a w przypadku podmiotu pośredniczącego, również magazynowane.
Wyroby węglowe. Trzecią grupę stanowią straty wyrobów węglowych powstałe w trakcie ich przemieszczania na terytorium kraju w związku z wykonaniem czynności stanowiącej przedmiot opodatkowania akcyzą.
Niewymienione w załączniku nr 2 do ustawy wyroby akcyzowe. Czwartą grupę stanowią straty wyrobów akcyzowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa. Straty tych wyrobów będą ubytkami w przypadku gdy powstały one podczas stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy – straty te nie będą uznawane za ubytki w przypadku gdy powstały one podczas produkcji.
Ostatnią grupę stanowią straty wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, powstałe podczas:
- stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy (z wyłączeniem strat powstałych podczas produkcji),
- przemieszczania poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, na podstawie e-DD albo dokumentu zastępującego e-DD.
Podatnik z tytułu ubytku wyrobów akcyzowych. Podatnikiem akcyzy jest podmiot u którego powstają ubytki wyrobów akcyzowych (lub doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych mogących stanowić ubytki). Podmiot ten jest podatnikiem akcyzy z tytułu ubytku lub całkowitego zniszczenia również gdy nie jest właścicielem tych wyrobów akcyzowych.
Zwolnienia dla ubytków powstałych w wyniku zdarzenia losowego lub siły wyższej. Zwalnia się od akcyzy ubytki wyrobów akcyzowych (lub całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych mogących stanowić ubytki), powstałe wskutek zdarzenia losowego lub siły wyższej. Warunkiem zastosowania zwolnienia w tym przypadku jest wykazanie przez podatnika zaistnienia okoliczności uprawniających do zwolnienia.
Zwolnienie ubytków do określonych limitów. W art. 30 ust. 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. określono zwolnienia ubytków wyrobów akcyzowych do wysokości „norm dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych”. Dotyczy to zarówno norm określanych przez naczelnika US indywidualnie dla danego podmiotu (normy określane na podstawie art. 85 ust. 1 pkt 1 oraz art. 85 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.) jak i norm określanych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów (normy określana na podstawie art. 85 ust. 7 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.). Ponadto zwalnia się od akcyzy ubytki wyrobów akcyzowych przekraczające normy dopuszczalnych ubytków do wysokości równej rzeczywistym stratom, jeżeli podmiot udowodni ich naturalny charakter wynikający z właściwości tych wyrobów.
Z dniem 13 lutego 2023 r. art. 30 ust. 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. został rozszerzony.
Powyższe zwolnienia nie mają zastosowania w przypadku ubytków lub całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, wynikających z popełnienia przestępstwa przeciwko mieniu.
Marek Zagórski
Adwokat
marek.zagorski@isp-modzelewski.pl
