4. Prowadzenie ewidencji ilościowej wyprodukowanej energii elektrycznej a rezygnacja ze zwolnienia od podatku akcyzowego.
Obowiązek prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej ciąży zarówno na podmiocie, który jako prosument nie posiadający koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, wyprodukował a następnie zużył pozyskaną energię elektryczną na własne potrzeby, jak i na podatniku sprzedającym wytworzoną tak energię na rzecz nabywców końcowych (najemców). W pierwszym przypadku źródłem przedmiotowego obowiązku jest art. 138h ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 138h ust. 5 pkt 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej określanej jako: „ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r.”), w drugim natomiast art. 138h ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 138h ust. 5 pkt 2 tej ustawy. Przedmiotem wątpliwości bywa wpływ na te powinności zwolnienia od opodatkowania wynikającego z § 5 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (dalej: rozporządzenie), przewidzianego dla podmiotów produkujących energię z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW oraz ewentualnej rezygnacji z przedmiotowego zwolnienia.
Gdy wytworzona energia jest w części zużywana na własne potrzeby wytwórcy i podlega zwolnieniu na podstawie § 5 wzmiankowanego rozporządzenia, a w części jest odprzedawana na rzecz nabywców końcowych (najemców) i z tego tytułu podlega opodatkowaniu, przy czym podatnik napotyka na trudności w ustaleniu faktycznego stanu ilości energii produkowanej i dostarczanej na rzecz najemców, nie może on wyłączyć obowiązku prowadzenia ewidencji na zasadach określonych w art. 138h ust. 5 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. np. poprzez rezygnację ze zwolnienia od akcyzy i tym samym opodatkowanie oraz ewidencjonowanie 100% energii wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej.
Stanowisko takie zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 lutego 2023r. (znak: 0111-KDIB3-3.4013.11.2023.2.AM). odpowiadając na wątpliwości podatnika co do możliwości opodatkowania całej wyprodukowanej, w ramach instalacji fotowoltaicznych, energii elektrycznej bez konieczności prowadzenia odrębnie ewidencji energii zużywanej przez Spółkę i odrębnie przez najemców. W uzasadnieniu interpretacji Organ skonstatował: „nawet jeżeli Państwo zrezygnują z możliwości skorzystania ze zwolnienia i opodatkują całą energię elektryczną, wówczas i tak nie będą Państwo zwolnieni z obowiązku prowadzenia odrębnie ewidencji energii zużywanej i odrębnie energii elektrycznej sprzedawanej najemcom”.
Należy zaznaczyć, że w świetle wymogów art. 138h ust.5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., w ewidencji powinny być ujmowane dane niezbędne do określenia w okresach miesięcznych, z dokładnością do 0,001 MWh, łącznej ilości:
- energii elektrycznej wyprodukowanej lub zakupionej na terytorium kraju;
- energii elektrycznej sprzedanej nabywcom końcowym na terytorium kraju ;
- energii elektrycznej sprzedanej podmiotom posiadającym koncesję w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 ze zm.);
- energii elektrycznej zużytej na potrzeby własne;
- energii elektrycznej zwolnionej od akcyzy na podstawie art. 30 ust. 6, 7 i 7a oraz przepisów wydanych na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Na mocy art. 138h ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. ewidencja ilościowa energii elektrycznej powinna być prowadzona na podstawie wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych u nabywcy końcowego lub podmiotu zużywającego energię, a w przypadku braku urządzeń pomiarowych – na podstawie współczynnikowo określonego poziomu poboru energii przez poszczególne urządzenia, wskazanego w dokumentacji prowadzonej przez podatnika.
Jeśli natomiast brak jest urządzeń pomiarowych pozwalających na precyzyjne określenie ilości, energii elektrycznej zużytej na potrzeby własne i strat energii elektrycznej niepodlegających opodatkowaniu, art. 138h ust.6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. przewiduje określanie ilości energii przez prowadzącego ewidencję w sposób szacunkowy.
Wobec powyższego w powołanej interpretacji indywidualnej z dnia 21 lutego 2023r., wydający ją Organ stwierdził: „nawet w przypadku rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, są Państwo zobowiązani do prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej, w której powinni Państwo wykazać odrębnie energię elektryczną zużywaną przez Państwa oraz odrębnie energię elektryczną sprzedawaną najemcom. W przypadku trudności, które Państwo napotykają ze względu na brak posiadania urządzeń pomiarowo – rozliczeniowych, mają Państwo prawo określić ilość energii elektrycznej na podstawie metod szacunkowych”.
Dodać wypada, że w wyniku zmian wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2023 r. na mocy ustawy z dnia 1 grudnia 2022r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw dodany został nowy art. 138h ust.7 ustawy, zgodnie z którym w odniesieniu do energii elektrycznej produkowanej z odnawialnych źródeł energii w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, w przypadku braku urządzeń pomiarowych pozwalających na precyzyjne określenie ilości energii wyprodukowanej, o której mowa w ust. 5 pkt 1, prowadzący ewidencję, o której mowa w ust. 1, określa ilości szacunkowe tej energii, uwzględniając moc zainstalowaną elektryczną instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.
Uzupełnienia wymaga, że zgodnie z art. 2 pkt 19b) powołanej ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii moc zainstalowana elektryczna instalacji odnawialnego źródła energii oznacza łączną moc znamionową czynną:
- zespołu urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej – zespołu prądotwórczego, podaną przez producenta na tabliczce znamionowej, a w przypadku jej braku, moc znamionową czynną tego zespołu określoną przez jednostkę posiadającą akredytację Polskiego Centrum Akredytacji – w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytwarzania energii elektrycznej biogaz lub biogaz rolniczy,
- generatora, modułu fotowoltaicznego lub ogniwa paliwowego podaną przez producenta na tabliczce znamionowej – w przypadku instalacji innej niż wskazana w lit. a;
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
