Pozarolnicza działalność gospodarcza jest jednym ze źródeł przychodów podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Z uwagi na występowanie wielu możliwych do osiągnięcia rodzajów przychodów z tej działalności ? w praktyce pojawiają się wątpliwości interpretacyjne. Tymczasem obecnie kwestia właściwego określenia przychodu nabiera szczególnego znaczenia w związku z treścią art. 31zo ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych1. Wprowadza on dla „osoby prowadzącej pozarolniczą działalność” zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jej obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Zgodnie z art. 31zo ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. na wniosek płatnika składek będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych2, zwanej dalej „osobą prowadzącą pozarolniczą działalność”, opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., jeżeli prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, o którym mowa w art. 31zp ust. 1, nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. Stosownie zaś do art. 31zp ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. wniosek o zwolnienie z opłacania składek zawiera oświadczenie płatnika składek, o którym mowa w art. 31zo ust. 2, potwierdzające uzyskanie w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, przychodu z działalności nie wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
Ogólne pojęcie przychodu zdefiniowane jest w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych3. Zgodnie z tym przepisem przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że aby pieniądze i wartości pieniężne mogły być traktowane jako przychód, wystarczy, żeby były one postawione do dyspozycji podatnika; aby natomiast świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia były uznane za przychód, konieczne jest otrzymanie tych świadczeń4.
Art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. znajduje zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy nie będą stosowane także inne przepisy, szczegółowo opisujące różne rodzaje przychodów. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku przychodów z działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 przywołanej ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
W myśl wspomnianego art. 10 ust. 1 pkt 3 źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Dlatego też nie można zapominać, jak definiowane jest to pojęcie. Mianowicie stosownie do art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., ilekroć w tej ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, oznacza to działalność zarobkową:
1) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
? prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9;
Zarobkowy charakter działalności gospodarczej oznacza, że zamiarem (celem) jej podjęcia jest osiągnięcie zysku. Zysk z kolei powinno się definiować jako nadwyżkę przychodów nad wydatkami. Należy też się liczyć z możliwością nieuzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej, czyli z poniesieniem straty. Tym samym o zarobkowym charakterze działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne osiągnięcie zysku, lecz zamiar jego osiągnięcia5.
Jeśli natomiast chodzi o pojęcie „zorganizowania”, to zauważyć należy, że w orzecznictwie sądów administracyjnych jednoznacznie się wskazuje, że dla oceny, czy aktywność podatnika spełnia cechę zorganizowania w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., nie tyle jest istotne spełnienie kryterium formalnej rejestracji, ile wykazanie, że występuje element faktycznego zorganizowania tej aktywności6. Tym samym o zaliczeniu określonych form aktywności podatnika do pozarolniczej działalności gospodarczej zadecydują okoliczności faktyczne świadczące o tym, że jego działania miały charakter zorganizowany i ciągły oraz że były prowadzone w celu zarobkowym we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, a uzyskane w ten sposób przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-97.
W orzecznictwie podkreśla się, że regulacje art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. stanowią odstępstwo od zasady, że za przychody należy uważać wartości rzeczywiście przez podatnika osiągnięte (otrzymane lub postawione do dyspozycji). Ustawodawca co do zasady przyjął zasadę memoriałową rozliczania przychodów z działalności gospodarczej, w związku z tym wszelkie odstępstwa od niej muszą być wprost określone w ustawie, aby nie doszło do podwójnego opodatkowania. Z powyższego względu należy podzielić stanowisko, że odstępstwa od zasady memoriałowej mogą być wprowadzone jedynie wyjątkowo ? tylko wtedy, gdy ustawodawca wyraźnie wskaże to w ustawie podatkowej8.
Z treści przytoczonego wyżej art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. wynika, że przychodem z działalności gospodarczej jest przychód należny, choćby nie był faktycznie otrzymany. Chodzi zatem i o takie przychody, które w następstwie prowadzonej działalności gospodarczej stały się niezapłaconą wierzytelnością i w tym przypadku podatnik opłaca podatek od przychodu, którego jeszcze w rzeczywistości nie otrzymał9.
NSA w wyroku z dnia 24 sierpnia 2017 r.10 rozstrzygał sporny problem w zakresie przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Dokonał prawidłowej wykładni przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. i stwierdził, że: ?„Kwoty należne”, o których mowa w tym przepisie są to te przychody, które wynikają ze źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza, i które w następstwie prowadzenia tej działalności stają się wymagalną wierzytelnością, choćby faktycznie środków z tego tytułu jeszcze nie uzyskano. Termin „kwota należna” jest w tym ujęciu tożsamy z pojęciem ?wymagalne świadczenie (wierzytelność)?. Podobnie należy rozumieć zwrot normatywny „przychód należny” zawarty w art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej ?u.p.d.o.p.?). Za taki rozumie się wszelkie przysporzenia majątkowe tj. aktywa, które przysługują podatnikowi w sensie cywilnoprawnym, niezależnie od tego, czy już zostały zrealizowane na jego rzecz, czy też stanowią przedmiot wierzytelności. Ustawodawca zarówno w art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., jak w art. 14 ust. 1 u.p.d.o.f. [tj. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. ? przyp. red.], wyraźnie powiązał moment powstania obowiązku podatkowego z chwilą wymagalności świadczenia, co w zakresie przychodów z działalności gospodarczej jest cechą istotną podatków dochodowych. Natomiast przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej powstaje w dacie określonej w odpowiednim ustępie art. 14 u.p.d.o.f., czyli od ust. 1c do ust. 1i. [?]
Znaczenie na gruncie niniejszej sprawy ma także wykładnia użytego w art. 14 ust. 1 zd. 2 u.p.d.o.f. zwrotu legislacyjnego „należny podatek od towarów i usług”, o który pomniejsza się uzyskany przez podatnika przychód ze sprzedaży. Użycie przez ustawodawcę w analizowanym przepisie określenia „należny podatek” wskazuje, że pojęcie to należy odnieść nie tyle do obowiązku podatkowego czy też samego zobowiązania podatkowego, ile wiązać z podatkiem należnym do zapłaty. Przez należny podatek od towarów i usług, o którym mowa w art. 14 ust. 1 u.p.d.o.f., powinno się rozumieć podatek wykazany przez podatnika w deklaracji albo w wydanej przez organ decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego?11.
Kolejnym zagadnieniem wartym odnotowania jest kwestia daty powstania przychodu. Stosownie do art. 14 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
Jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 14 ust. 1e).
W przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty (art. 14 ust. 1i). W przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług12, za datę powstania przychodu podatnik może uznać dzień pobrania wpłaty. W razie wyboru takiego sposobu ustalania daty powstania przychodu podatnik jest obowiązany stosować go przez cały rok podatkowy. Podatnik informuje o tym wyborze w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub ust. 1a pkt 2, składanym za rok podatkowy, w którym stosował ten sposób (art. 14 ust. 1j).
Dla ustalenia momentu uzyskania przychodu istotne znaczenie ma zatem dzień wykonania usługi, data wystawienia faktury albo moment uregulowania wynikającej z niej należności. Art. 14 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. nie pozwala jednak na wybór momentu uzyskania przychodu spośród trzech wskazanych w nim okoliczności, określających datę powstania przychodu. Zasadą jest powstanie przychodu z datą wykonania usługi w całości lub w części. Jeżeli jednak wcześniej wystawiono fakturę lub uregulowano należność, przychód powstaje z datą wystawienia faktury lub uregulowania należności13. Decydujące znaczenie dla określenia momentu uzyskania przychodu ma zatem ustalenie, które zdarzenie wystąpiło wcześniej14.
W wyroku z dnia 22 maja 2019 r. WSA w Białymstoku podkreślił, że: ?W celu ustalenia momentu uzyskania przychodu istotne znaczenie ma zatem dzień wykonania usługi a także data wystawienia faktury albo moment uregulowania wynikającej z niej należności. Decydujące zaś znaczenie dla ustalenia tego momentu ma zdarzenie, które wystąpiło wcześniej. Jednocześnie art. 14 ust. 1 zd. 2 u.p.d.o.f. wskazuje, że u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (VAT), za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Z kolei zgodnie z art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT [tj. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ? przyp. red.] wystawienie faktury VAT może nastąpić do 30 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi?15.
WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 15 maja 2014 r. stwierdził, że: ?[?] z brzmienia art. 14 ust. 1e ustawy o p.d.o.f. nie sposób wywieść prawa wyboru przez podatnika okresu, za który uiszczać on będzie podatek. Nie można również zgodzić się ze skarżącym w zakresie, w jakim wywodzi on, że przepis ten dotyczy sytuacji, w której okres rozliczeniowy wskazany w umowie różni się od okresu rozliczeniowego wynikającego z treści wystawionej faktury. Oba założenia opierają się bowiem na z gruntu wadliwych przesłankach. Po pierwsze, ze swej istoty prawo podatkowe nie jest prawem dyspozytywnym w tym sensie, że normy prawa podatkowego wiążą określone konsekwencje ze zdarzeniami podlegającymi opodatkowaniu, w przypadku podatku dochodowego z osiągnięciem dochodu, nie pozostawiają natomiast podatnikom swobody w zakresie wyboru zasad opodatkowania, m.in. wyboru terminu płatności podatku. Podatnicy nie mogą według własnego uznania decydować o momencie powstania obowiązku podatkowego. Stąd twierdzenie skarżącego, że prawo podatkowe stwarza możliwość dokonania wyboru, co do momentu powstania obowiązku podatkowego nie może zostać uznane za prawidłowe. Po drugie, użyte w treści spornego przepisu przez ustawodawcę sformułowanie „okres rozliczeniowy” odnosi się do okresu, za który kalkulowane jest wynagrodzenie, a nie ? jak twierdzi skarżący ? do okresu, w którym następuje wypłata tego wynagrodzenia. Okres rozliczeniowy wskazany w fakturze musi się bowiem odnosić do okresu rozliczeniowego, który objęty został umową zawartą pomiędzy stronami. Oznacza to, co raz jeszcze należy podkreślić, że okres rozliczeniowy wynikający z umowy i z faktury nie może się różnić, ponieważ wówczas umowa taka nie stanowiłaby podstawy do wystawienia faktury. Gdyby bowiem faktura obejmowała inny okres wykonywania usług niż wynikający z zawartej między stronami umowy, nie można byłoby skutecznie twierdzić, że faktura dokumentuje usługi wykonane na podstawie takiej umowy. Jeżeli strony zawarły umowę, która następnie została wykonana, co stanowiło uzasadnienie dla wystawienia faktury, to okres, którego dotyczy faktura (okres rozliczeniowy w rozumieniu art. 14 ust. 1e ustawy o p.d.o.f.) wprawdzie nie musi być tożsamy z okresem wynikającym z umowy, lecz przynajmniej musi się zawierać w okresie obowiązywania umowy. Tym samym nie można uznać za słuszne stanowiska skarżącego, stanowiącego podstawę argumentacji przy wykładni art. 14 ust. 1e ustawy o p.d.o.f., że okres wynikający z umowy i okres wskazany na fakturze może się różnić, co w konsekwencji stwarza po stronie podatnika uprawnienie do wyboru momentu powstania obowiązku podatkowego?16.
W przypadku świadczenia usług najmu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przychód wystąpi z końcem każdego okresu rozliczeniowego, który został przyjęty przez strony. Nie ma znaczenia, czy należne pieniądze z najmu do przedsiębiorcy trafią, tj. czy i jak długo dłużnicy będą zwlekać z uregulowaniem zobowiązań wynikających z zawartych umów. Jedynie w przypadku tzw. najmu prywatnego (tj. nierealizowanego w ramach działalności gospodarczej) przychód u podatnika powstaje w momencie otrzymania zapłaty17.
Kiedy podejmuje się próbę omówienia zagadnienia przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy zwrócić uwagę na daleko posuniętą kazuistykę w uregulowaniach zawartych w art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., w którym określono różnorodne formy przychodów z działalności gospodarczej. Według literalnego brzmienia początkowego fragmentu ww. przepisu przychodem z działalności gospodarczej są również:
1) przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,
c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
? wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio;
2) dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych;
3) różnice kursowe;
4) otrzymane kary umowne.
Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. przychodem z działalności gospodarczej są otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej. Odszkodowanie jest świadczeniem będącym następstwem szkody ? może ona mieć postać straty, którą poszkodowany poniósł (damnum emergens), oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans)18.
Ani powołany przepis art. 14 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., ani żaden inny nie zawierają jakiegokolwiek ograniczenia, które pozwalałoby przyjąć, że do przychodów z działalności gospodarczej można zaliczyć wyłącznie odszkodowania z tytułu poniesionej straty. Co więcej, wykładnia systemowa wewnętrzna wskazuje na to, że użyte w treści przepisu art. 14 ust. 2 pkt 10 określenie „odszkodowanie” obejmuje świadczenie będące następstwem zarówno straty, jak i utraconych korzyści. Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 3b przywołanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
1) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;
2) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Z przepisu tego przede wszystkim można wywnioskować, że ustawodawca odróżnia obie formy odszkodowań opisane w art. 361 § 2 k.c. Ponadto wynika z niego, że zwolnieniem nie są objęte żadne odszkodowania, które na mocy wyroku lub ugody sądowej otrzymuje przedsiębiorca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Inne odszkodowania (o ile nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą) podlegają zwolnieniu, z wyłączeniem odszkodowań będących następstwem utraconych korzyści19.
Ponadto należy podkreślić, że pozarolnicza działalność gospodarcza stanowi jedno źródło przychodów, niezależnie od tego, ile rodzajów działalności i w jakiej formie (działalność jednoosobowa, spółka osobowa, działalność na imię małżonków) prowadzi podatnik. A zatem dochód ze źródła przychodów opisanego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. będzie ustalany jako różnica między sumą przychodów ze wszystkich działalności podatnika a sumą wszystkich kosztów podatkowych ponoszonych w ramach tych działalności20.
Przypisy:
1 Dz.U. poz. 374 ze zm., dalej ?ustawa z dnia 2 marca 2020 r.?.
2 Tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.
3 Tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm., dalej ?ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.?.
4 Wyrok Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 5 czerwca 2019 r., IV U 1197/18.
5 Zob. wyrok NSA z dnia 26 września 2008 r., II FSK 789/07.
6 Zob. m.in. wyrok NSA z dnia 21 sierpnia 2014 r., II FSK 2096/12.
7 Zob. wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2015 r., II FSK 773/13; wyrok WSA w Łodzi z dnia 6 czerwca 2019 r., I SA/Łd 691/18.
8 Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 24 listopada 2017 r., I SA/Po 868/17.
9 Zob. wyrok WSA w Lublinie z dnia 6 grudnia 2019 r., I SA/Lu 511/19.
10 II FSK 1990/15, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/E59A032335, dostęp: 25.04.2020.
11 Tamże.
12 Tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 106, dalej ?ustawa z dnia 11 marca 2004 r.?.
13 Zob. wyroki NSA: z dnia 21 listopada 2018 r., II FSK 687/16; z dnia 21 lipca 2016 r., II FSK 1506/14; z dnia 8 sierpnia 2014 r., II FSK 2048/12; z dnia 27 marca 2019 r., II FSK 903/17.
14 Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 17 września 2019 r., I SA/Bd 319/19.
15 I SA/Bk 156/19, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/83DBCE4681, dostęp: 25.04.2020.
16 I SA/Po 1092/13, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6AB1BD52E9, dostęp: 25.04.2020.
17 Wyrok WSA w Lublinie z dnia 6 grudnia 2019 r., I SA/Lu 511/19.
18 Art. 361 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny, tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm., dalej ?k.c.?.
19 Wyrok WSA w Łodzi z dnia 28 listopada 2017 r., I SA/Łd 872/17.
20 A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, wyd. 5, LEX, 2015.
Mariusz Kuśmierczyk
Radca prawny, nr wpisu WA-9433.
