Serwis Doradztwa Podatkowego

Koszty usług pośrednictwa w sprzedaży świadczonych przez agentów

W przypadku, gdy usługa wykonywana na podstawie umowy składa się z wielu czynności mających na celu prezentację przez agentów produktów wytwarzanych przez podatnika potencjalnym nabywcom przy pomocy przekazywanych im materiałów promocyjnych dotyczących wyrobów oferowanych do sprzedaży, przedmiotem sporów z organami bywa uznanie czynności agentów za czynności podobne do usług reklamowych. Konsekwencją takiej klasyfikacji byłoby stosowanie ograniczeń w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”).

Tak właśnie, tj. jako usługi o charakterze podobnym do wskazanych w powołanym przepisie usług reklamowych, organ zinterpretował usługi na zlecenie Producenta polegające na promowaniu jego produktów w ramach wyszukiwania potencjalnych klientów na zakup tych produktów i pośredniczeniu w zawieraniu przez Producenta umów sprzedaży, świadczone przez podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lipca 2018 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.230.2018.1.MM, wydanej na wniosek wskazanej Spółki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży silników i napędów elektrycznych, uznał, że wyszukiwanie potencjalnych klientów na jakiś oferowany przez Producenta produkt zawsze wiąże się z jednoczesnym promowaniem go, jego reklamowaniem, przekazywaniem informacji o nim, o jego zaletach, o wartości, o miejscach i możliwościach jego nabycia, zachęcaniem do nabycia produktu od tego właśnie a nie innego podmiotu gospodarczego. W ocenie Organu, czynności te są właściwe dla usług reklamowych i w opisanych przez Spółkę usługach pośrednictwa przeważają nad pozostałymi czynnościami wykonywanymi w ramach tych usług. W rezultacie – według DKIS – do usług tych, jako podobnych do reklamowych powinien zatem znaleźć zastosowanie art. 15e ust.1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

WSA w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 14 listopada 2018 r. (I SA/Kr 1006/18) wydanego na skutek skargi wniesionej przez Spółkę na przedmiotową interpretację zawarł ocenę prawną, według której scharakteryzowane wyżej, opisane przez Spółkę we wniosku o wydanie interpretacji usługi pośrednictwa w sprzedaży nie stanowią ani usług reklamowych, które wymienione są wprost w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy, ani też wskazanych w tym przepisie świadczeń o charakterze podobnym do usług reklamowych.

Rację Spółce przyznał również NSA. Sąd ten w prawomocnym wyroku z dnia 16 grudnia 2021 r. (II FSK 841/19) po rozpatrzeniu skargi kasacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od wyroku WSA zauważył, że katalog usług wskazanych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie ” […] oraz świadczeń o podobnym charakterze”, a ponieważ zakres przedmiotowy tego przepisu w znacznej części pokrywa się zakresem art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy (m.in. oba przepisy swym zakresem obejmują usługi reklamowe i doradcze a także usługi o charakterze podobnym do usług wymienionych w tych przepisach), przepisy te w odniesieniu do wymienionych w nich tożsamych usług powinny być intepretowane tak samo. To zaś oznacza, że dla uznania, iż świadczenie niewymienione wprost w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy jest objęte jego zakresem, decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w tym przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych.

Odnosząc się do sytuacji Spółki, NSA podkreślił, że czynności mające na celu prezentację przez agentów jej produktów potencjalnym nabywcom przy pomocy przekazywanych im materiałów promocyjnych dotyczących wyrobów Spółki, oferowanych im do sprzedaży nie są kierowane do nieustalonego adresata tych informacji o charakterze ogólnym, lecz skierowane do wyszukiwanych przez agentów podmiotów potencjalnie zainteresowanych zakupem konkretnych wyrobów, a w zakresie tych czynności przeważają informacje przekazywane potencjalnym i aktualnym klientom, które mogą stanowić zachętę do nabycia produktów Spółki. Są to materiały informacyjne promujące produkty Spółki, określające cechy indywidualne oferowanych produktów, z punktu widzenia nabywcy niezbędne do zawarcia umowy. Wobec powyższego, jak również faktu, że agenci nie rozpowszechniają informacji o oferowanych produktach Spółki poprzez środki masowego przekazu umożliwiające dotarcie z tymi informacjami do jak najszerszego kręgu odbiorców, co stanowi istotny element określający reklamę, ani też sami nie wytwarzają materiałów promocyjnych, gdyż są to materiały przekazane im przez Spółkę, a zatem w tym zakresie spełniają jedynie funkcje pośredniczącą pomiędzy spółką i klientami NSA orzekł, iż nie można uznać czynności agentów za czynności podobne do usług reklamowych.

W ocenie NSA, brak było podstaw do stwierdzenia, że czynności agentów w poważającej części mają cechy usług reklamowych. Z opisanych okoliczności wynika, że nie stanowią one czynności właściwych dla usług reklamowych, lecz element usługi pośrednictwa przy zwieraniu umów sprzedaży. Skoro zaś nie można przyjąć, że w działalności agentów czynności promocyjne dominują nad pozostałymi czynnościami agentów, które związane są z wyszukiwaniem nabywców i skłanianiem ich do zakupu wyrobów od Spółki, to według NSA nie zachodzą przesłanki do stosowania art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

 

dr Joanna Kiszka

Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50

Skontaktuj się z naszą redakcją