Z dniem 1 stycznia 2022 r. weszły w życie nowe zasady opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz opodatkowania przychodów pracownika w części w jakiej pracodawca nie ujawnił ich organom państwowym – mówiąc inaczej, zmiany dotyczą konsekwencji tego co potocznie nazywa się „zatrudnieniem na czarno” i „pobieraniem części wynagrodzenia pod stołem”.
W myśl nowych zasad konsekwencję nielegalnego zatrudniania i zatajania części wynagrodzenia mają od 1 stycznia 2022 r. ponosić wyłącznie pracodawcy (płatnicy). Wprowadzone rozwiązanie ma stanowić element polityki zachęcający do ujawniania przez pracowników takich przypadków, gdyż pracownik nie poniesie konsekwencji wykrycia wspomnianych nieprawidłowości. Realizacji tych założeń służą przede wszystkim dwa nowe przepisy, które weszły wraz z początkiem roku 2022.
Zwolnienie przychodów pracownika. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 151 Ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz przychody pracownika w części. Wynagrodzenie pracownika zwolnione jest od podatku tylko w takiej części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym.
Przerzucenie ciężaru ekonomicznego na pracodawcę. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 21 Ustawy dochodem przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość przychodu pracownika, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 151 Ustawy.
Innymi słowy, przychód z nielegalnego zatrudnienia pracownika oraz przychód stanowiący nieujawnioną przez pracodawcę część wynagrodzenia pracownika jest objęty zwolnieniem z podatku – ale tylko dla pracownika. Dla pracodawcy wartość tego zwolnionego przychodu (zwolnionego dla pracownika) jest jednak przychodem, który jest wliczany do postawy opodatkowania pracodawcy. Podatek za nielegalny przychód pracownika zapłaci pracodawca.
Rafał Johaniuk
Konsultant podatkowy Instytutu Studiów Podatkowych
rafal.johaniuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 232
