Czy podatnik, który wybrał formę opodatkowania w postaci ryczałtu od dochodów spółek (estoński CIT) dochód uzyskany ze sprzedaży kryptowalut może również opodatkować estońskim CITem?
Przedmiotowa kwestia została poruszona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 lutego 2023 r. (0114-KDIP2-2.4010.222.2022.1.IN), w której to Organ wskazał, że: „Przedmiotem opodatkowania w systemie ryczałtu jest zatem co do zasady efektywna dystrybucja zysku ze spółki kapitałowej do jej udziałowca/akcjonariusza, przy czym przepisy nie ograniczają się wyłącznie do opodatkowania dywidend, ale uwzględniają również inne formy dystrybucji.
Zatem, warto się odnieść do art. 22d ust. 1 i 2 ustawy o CIT, która stanowi, że: Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f, a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 15 ust. 11-13.
Zgodnie z art. 28h ust. 1 i 2 ww. ustawy: Podatnik opodatkowany ryczałtem nie podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 19, art. 24b, art. 24ca i art. 24d.
Do podatnika opodatkowanego ryczałtem przepisy rozdziału 3a stosuje się odpowiednio, przy czym kwoty niezaliczane do kosztów uzyskania przychodów lub zaliczane do dochodów (przychodów) na podstawie art. 16o ust. 1, art. 16p ust. 1 i 2, art. 16q, art. 16r, art. 16t ust. 1 oraz art. 16u ust. 2 uznaje się za dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych.
Zauważyć należy, że podstawowe znaczenie ma treść art. 28h ust. 1 ustawy CIT. Przepis ten wskazuje, że podatnik opodatkowany ryczałtem nie podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 19, art. 24b, art. 24ca i art. 24d. Oznacza to, że pomimo spełnienia przez podatnika warunków wymaganych przez ustawodawcę co do zakresu podmiotowego, zawartych w rozdziale 6b oddział 2 ustawy o CIT (wnioskodawca sam stwierdza, że spełnia wymogi art. 28j i nie zachodzą w jego przypadku okoliczności wymienione w art. 28k), nie wszystkie dochody osiągane przez takiego podatnika mogą podlegać opodatkowaniu ryczałtem. Podatnik opodatkowany w tej formie nie podlega, zgodnie z literalnym brzmieniem art. 28h ust. 1 ustawy o CIT, opodatkowaniu: od dochodów ustalanych na zasadach ogólnych wg stawki 19% lub 9% (art. 19), w zakresie tzw. przychodów z budynków opodatkowanych stawką 0,035% (art. 24b), w zakresie przychodów podlegających podatkowi minimalnemu opodatkowanych stawką 10% (art. 24ca) oraz w zakresie dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej opodatkowanych stawką 5% (art. 24d).
W katalogu zawartym w art. 28h ust. 1 ustawodawca wymienił art. 22d, który to przepis zawiera szczególne zasady opodatkowania dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych (stawka podatku, podstawa opodatkowania, zakaz łączenia dochodów z tego tytułu z innymi dochodami itd.). Tak więc, podatnik, który jest opodatkowany ryczałtem (spełnia warunki opodatkowania zawarte w rozdziale 6b oddział 2 ustawy o CIT i wybrał tę formę opodatkowania), jeżeli osiąga dochody ze zbycia kryptowalut to w tym zakresie podlega opodatkowaniu na innych zasadach niż obowiązujące w przypadku ryczałtu, określonych szczegółowo w art. 22d ustawy o CIT.
Wynika to z literalnej wykładni powołanych przepisów. Wszelka inna wykładnia, w tym podnoszona przez wnioskodawcę wykładnia celowościowa, oparta na argumentach o charakterze ekonomicznych skutków dla budżetu (braku uszczuplenia majątku Skarbu Państwa z uwagi na „specyfikę opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej”) jest niedopuszczalna.
Dla ustalenia podstawy opodatkowania w ryczałcie nie stosuje się innych przepisów ustawy o CIT regulujących analogiczne kwestie, tj. w zakresie ustalenia dochodu, podstawy opodatkowania, stawki podatkowej, a także podatku od przychodów z budynków czy podatku minimalnego, których rozliczenie jest bezpośrednio związane z podstawowymi (klasycznymi) zasadami rozliczania podatku CIT. Wynika to literalnego brzmienia przepisu art. 28h ustawy o CIT.
Wyżej wymieniony przepis nie wyłącza jednak stosowania innych przepisów tej ustawy, regulujących odrębne obowiązki podatkowe, tj. w zakresie cen transferowych (rozdział 1a), dochodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych, dochodów z zagranicznej jednostki kontrolowanej, dochodów z niezrealizowanych zysków, czy w zakresie obowiązków płatnika i poboru podatku u źródła.
Oznacza to, że przepisy regulujące te kwestie, znajdują zastosowanie również do podatników, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.
Z powyższego wynika, że wybór ryczałtowego opodatkowania od dochodów spółek tzw. estońskiego CIT wiąże się z wyłączeniem stosowania pewnych regulacji zawartych w ustawie CIT, niemniej dotyczy to tylko niektórych z nich. W przypadku regulacji dotyczących sprzedaży waluty wirtualnej mamy do czynienia z przepisami, które są nadal przepisami właściwymi dla spółek opodatkowanych ryczałtem. Co istotne żaden przepis nie daje podstaw do twierdzenia, że przepisy dot. opodatkowania dochodów osiąganych ze sprzedaży waluty wirtualnej nie są stosowane przez spółki opodatkowane tzw. estońskim CIT.
Podobnie wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w Przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek z 23 grudnia 2021 r.
Zatem nawet jeżeli Spółka dokonała wyboru takiej formy opodatkowania to nadal musi stosować przepisy dot. opodatkowania dochodów osiąganych z tyt. Sprzedaży waluty wirtualnej. Z faktu, że w żadnym miejscu przepisy rozdziału 6b Ustawy CIT „Ryczałt od dochodów spółek”, nie odsyłają ani do przepisów art. 22d Ustawy CIT, nie można wysnuwać wniosku iż przepisy te nie obowiązują podatników opodatkowanych „estońskim CIT””.
Reasumując należy stwierdzić, że podatnicy, których dochody są co do zasady opodatkowane estońskim CITem w przypadku uzyskania dochodu ze sprzedaży kryptowalut podatek dochodowy z tego tytułu muszą rozliczyć zgodnie z art. 22d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. (dochód ten nie jest objęty estońskim CITem).
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy nr 12 238
Wicedyrektor Oddziału Wielkopolskiego ds. Doradztwa Podatkowego i Audytu Podatkowego
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 61 848 33 48