Niefortunna nowelizacja, która zamiast być rozwiązaniem może okazać się problemem.
Nowelizacja wprowadzona ustawą z dnia 8 listopada 2024 r., która weszła w życia dnia 1 stycznia 2025 r. roku wprowadziła istotne zmiany w przepisach dotyczących podatku VAT – tworząc tym samym lukę prawną. Choć zmiany te miały na celu uproszczenie systemu podatkowego, ich skutki mogą być poważne. Zgodnie z nowymi regulacjami niektóre podmioty, które wcześniej nie miały prawa do odliczenia VAT, otrzymały taką możliwość. Wprowadzona dnia 1 stycznia 2025 r. nowelizacja art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT przyznaje prawo do zwrotu VAT w przypadkach, w których wcześniej nie było takiego prawa. Podatnicy wykonujący czynności zwolnione z VAT (np. dostawę towarów lub świadczenie usług, które z tytułu miejsca świadczenia nie podlegały opodatkowaniu) otrzymali prawo do ubiegania się o zwrot VAT.
Nowelizacją zmieniono brzmienie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT poprzez dodanie: „dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, innych niż te, do których stosuje się zwolnienie, o którym mowa w art. 113b ust. 1, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami”.
Przed wejściem w życie nowelizacji czynności dokonywane poza terytorium kraju nie dawały prawa do odliczenia VAT, co miało na celu zapewnienie neutralności podatkowej, niezależnie od miejsca świadczenia usługi. Zasada ta była fundamentem polskiego systemu VAT i uniemożliwiała odliczenie VAT, jeśli czynność była wykonywana poza terytorium kraju, choćby była zwolniona w Polsce. W miejsce tej zasady wprowadzono wyjątek, który w praktyce może to prowadzić do powstania nadużyć. W szczególności chodzi o podmioty, które mogą w prosty sposób przenieść miejsce świadczenia usług lub dostawy towarów poza terytorium Polski i uzyskać tym samym prawo do odliczenia VAT, co wcześniej było niemożliwe.
Luka nie jest zabezpieczone i stwarza poważne ryzyko. Znowelizowane przepisy stanowić mogą przyczynek do oszustw podatkowych i wyłudzeń VAT. Do grupy podmiotów zainteresowanych wykorzystam luki dołączyć mogą również podmioty zagraniczne mogące w ten sposób przez Polską jurysdykcję wymóc nienależny zwrot podatku.
Zmiany w przepisach dotyczących VAT stanowią poważne wyzwanie dla polskiego systemu podatkowego. Luka w podatku VAT stanowi rosnący rokrocznie problem, który wyżej opisana nowelizacja może jeszcze.
