Transakcje poręczenia kredytów nie zawsze powinny być wliczane do kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży. Każdorazowo bowiem należy analizować m.in. okoliczności świadczenia. Warto wskazać na poglądy wyrażane w tym zakresie przez sądy oraz Dyrektora KIS.
Przykładowo w wyroku z dnia 6 kwietnia 2022 r. I SA/Gl 1690/21 WSA w Gliwicach wskazał, że jeżeli okoliczności danej sprawy wskazują, że podatnik dokonuje określonego typu transakcji incydentalnie, wówczas – bez względu na ich wartość lub liczbę, należy je potraktować, jako sporadyczne w rozumieniu art. 90 ust. 6 u.p.t.u. Jeżeli natomiast okoliczności wskazują, że podatnik wykonuje dany typ transakcji jako element prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wówczas należy uznać, że transakcje takie nie są sporadyczne (pomocnicze) i to zarówno bez względu na ich wartość, jak i liczbę. Transakcjami, które nie mogą być uznane za pomocnicze (incydentalne), są takie, które z założenia mają być wykonywane, jako element prowadzonej działalności. Przy czym bez znaczenia pozostaje tu znikoma wysokość przychodu, którą podatnik uzyska ze sprzedaży.
Natomiast w wyroku z dnia 5 lipca 2023 r. WSA w Gdańsku wskazał, że transakcje pomocnicze nie mogą stanowić podstawowej, głównej działalności podatnika, lecz muszą mieć charakter poboczny, uzupełniający tę działalność. Nie mogą więc stanowić bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia lub uzupełnienia zasadniczej działalności podatnika. Przy bardzo nieostrych granicach pojęcia „incydentalnych (pomocniczych) transakcji finansowych” nie powinno decydować jedno tylko kryterium, ale ich całokształt wyznaczający miejsce, znaczenie i zakres danych transakcji w całokształcie działalności gospodarczej podatnika. Chodzi więc zasadniczo o to, aby tego rodzaju transakcje (przy obliczaniu proporcji stosowanej do odliczenia podatku naliczonego) nie zniekształcały obrazu i istoty działalności danego podmiotu (czynności opodatkowane i czynności zwolnione) rzutujących na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego. Oceniając, czy dana czynność stanowi pomocniczą transakcję finansową, o której mowa w art. 90 ust. 6 ustawy, należy uwzględniać szereg różnych okoliczności, na przykład: niewielki dochód przy tych transakcjach na poziomie około 1% i tylko w odniesieniu do niektórych transakcji, niewielką ich częstotliwość, niewielkie zaangażowanie zasobów finansowych i osobowych.
W wyroku z dnia 13 marca 2020 r. NSA, sygn. akt I FSK 833/19 wskazano:
„Uwzględniając kryteria, które powinny być brane pod uwagę przy ocenie czy mamy do czynienia z transakcjami pomocniczymi (sporadycznymi), o których mowa w art. 90 ust. 6 u.p.t.u. należy uznać, że liczba udzielonych gwarancji, stopień zaangażowania zasobów spółki, stopień powiązania tych czynności z podstawową działalnością spółki przemawia za uznaniem tych czynności za sporadyczne w rozumieniu wskazanego wyżej przepisu (…).
Z kolei w wyroku NSA z dnia 20 lutego 2020 r. (sygn. akt I FSK 1693/17),wskazano:
„Przesłanką uznania danej czynności za transakcję pomocniczą powinno być to, że czynność ta nie jest charakterystyczna dla działalności podatnika, stanowi wyjątek w tej działalności, występuje rzadko, nieregularnie”.
Innymi słowy ewentualne nieuwzględnienie wartości transakcji usług poręczenia kredytu w kalkulacji proporcji VAT możliwe jest jedynie w niektórych sytuacjach np. gdy czynność ta nie jest charakterystyczna dla działalności podatnika, stanowi pewnego rodzaju wyjątek w tej działalności, występuje rzadko, nieregularnie.
