W podatku od towarów i usług przewidziano szczególną procedurę pozwalającą na obliczenie podstawy opodatkowania wyłącznie od marży stanowiącej różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia towaru. W art. 120 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wskazano, że w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.
Z przepisach jasno wskazano, że przedmiotem dostawy w procedurze VAT-marża mogą być tylko wskazane w ustawie towary, do których zaliczają się towary używane, dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie lub antyki. Pojęcie te maja swoje definicje legalne na potrzeby stosowania procedury VAT-marża. Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału przez dzieła sztuki rozumie się:
- obrazy, kolaże i podobne płyty dekoracyjne, rysunki i pastele, wykonane w całości przez artystę, z wyłączeniem planów i rysunków do celów architektonicznych, inżynieryjnych, przemysłowych, komercyjnych, topograficznych lub podobnych, ręcznie zdobionych produktów rzemiosła artystycznego, tkanin malowanych dla scenografii teatralnej, do wystroju pracowni artystycznych lub im podobnych zastosowań (CN 9701),
- oryginalne sztychy, druki i litografie, sporządzone w ograniczonej liczbie egzemplarzy, czarno-białe lub kolorowe, złożone z jednego lub kilku arkuszy, w całości wykonane przez artystę, niezależnie od zastosowanego przez niego procesu lub materiału, z wyłączeniem wszelkich procesów mechanicznych lub fotomechanicznych (CN 9702),
- oryginalne rzeźby oraz posągi z dowolnego materiału, pod warunkiem że zostały one wykonane w całości przez artystę; odlewy rzeźby, których liczba jest ograniczona do 8 egzemplarzy, a wykonanie było nadzorowane przez artystę lub jego spadkobierców (CN 9703),
- gobeliny (CN 5805 00 00) oraz tkaniny ścienne (CN 6304) wykonane ręcznie na podstawie oryginalnych wzorów dostarczonych przez artystę, pod warunkiem że ich liczba jest ograniczona do 8 egzemplarzy,
- fotografie wykonane przez artystę, opublikowane przez niego lub pod jego nadzorem, podpisane i ponumerowane, ograniczone do 30 egzemplarzy we wszystkich rozmiarach oraz oprawach.
Również pojęcie przedmiotów kolekcjonerskich zostało zdefiniowane poprzez wyliczenie elementów, jakie stanowią przedmioty kolekcjonerskie, którymi zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. są:
- znaczki pocztowe lub skarbowe, stemple pocztowe, koperty pierwszego obiegu, ostemplowane materiały piśmienne i im podobne, ofrankowane, a jeżeli nieofrankowane, to uznane za nieważne i nieprzeznaczone do użytku jako ważne środki płatnicze (CN 9704 00 00),
- kolekcje oraz przedmioty kolekcjonerskie o wartości zoologicznej, botanicznej, mineralogicznej, anatomicznej, historycznej, archeologicznej, paleontologicznej, etnograficznej lub numizmatycznej (CN 9705), a także przedmioty kolekcjonerskie, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7.
Natomiast antykami są przedmioty nie będące przedmiotami kolekcjonerskimi lub dziełami sztuki, których wiek przekracza 100 lat. O wiele szerszy zakres ma natomiast pojęcie towarów używanych. Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż antyki, dzieła sztuki czy przedmioty kolekcjonerskie oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112). Przepisów o procedurze VAT-marża nie można więc stosować do obrotu nieruchomościami.
Podsumowując powyższe rozważania, przedmiotem obrotu w procedurze VAT-marża mogą być działa sztuki, przedmioty kolekcjonerskie, antyki lub towary używane. Każde z tych pojęć posiada swoją definicję legalną, co znacznie zawęża możliwość dokonania błędu przy przedmiotowej klasyfikacji towaru jako podlegającego opodatkowaniu z zastosowaniem przepisów VAT-marża.

Piotr Kosmala
radca prawny nr wpisu PZ-5733
tel: (+48) 61 848 33 48