Związek posiadanej nieruchomości z prowadzoną działalnością gospodarczą

W dniu 12 marca 2025 r. NSA wydał wyrok sygn. III FSK 360/24, w którym uznał że sam potencjalny związek z działalnością gospodarczą nie uzasadnia zakwalifikowania części mieszkalnej budynku jako związanej z tą działalnością. NSA podkreślił, że taki związek nie może być rozumiany jako hipotetyczna możliwość, lecz musi wynikać z faktycznych działań przedsiębiorcy, takich jak przygotowanie, zachowanie lub zabezpieczenie nieruchomości na potrzeby przyszłej (planowanej) działalności gospodarczej albo kontynuacji przerwanej działalności gospodarczej.

Sprawa dotyczyła decyzji Wójta Gminy określającej wysokość podatku od nieruchomości za 2020 r. Podatnicy byli właścicielami nieruchomości zabudowanej budynkiem byłej szkoły, nieujętym w ewidencji gruntów i budynków. Nieruchomość została zakupiona w 2004 r. na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie produkcji odzieży. W toku postępowania podatkowego nie kwestionowano, że w budynku znajdują się dwa samodzielne lokale, z czego jeden (nr 1) pełni funkcję mieszkalną i jest zamieszkiwany przez córkę skarżących. Organy podatkowe uznały jednak, że cały budynek stanowi składnik majątku związanego z działalnością gospodarczą, co uzasadnia opodatkowanie go wyższymi stawkami. Podatnicy argumentowali natomiast, że część budynku mieszkalna powinna podlegać preferencyjnemu opodatkowaniu.

Podatnicy odwołali się od decyzji do SKO, które utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Sprawa trafiła następnie do NSA, który w wyroku z 12 marca 2025 r. stwierdził, że brak ujawnienia budynku w ewidencji gruntów i budynków wymaga oceny jego rzeczywistego wykorzystania dla celów podatkowych. Ponieważ ustalono, że lokal nr 1 jest wykorzystywany na cele mieszkalne i nie służy prowadzeniu działalności gospodarczej, nie może on zostać uznany za związany z tą działalnością.

NSA uznał, że organy podatkowe nie wykazały, że lokal mieszkalny był funkcjonalnie powiązany z działalnością gospodarczą nie tylko w latach 2016-2019 (jak przyjął WSA w Krakowie w wyroku z 22 marca 2023 r., I SA/Kr 1340/22), ale również w latach 2020-2021. Nie przedstawiono też dowodów potwierdzających potencjalny związek lokalu mieszkalnego z działalnością gospodarczą skarżącej. W konsekwencji NSA uznał, że decyzje naruszają zasady postępowania określone w art. 122 i art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, czego nie dostrzegł sąd pierwszej instancji. Organy podatkowe oparły się bowiem na materiale dowodowym, który nie dawał podstaw do uznania części budynku za związaną z działalnością gospodarczą.

W rezultacie NSA, na podstawie art. 188 p.p.s.a., uchylił w całości zaskarżony wyrok oraz decyzje organów podatkowych. W ponownie przeprowadzonym postępowaniu organ podatkowy ma uzupełnić materiał dowodowy i przeanalizować go zgodnie z realistycznymi kryteriami. Celem jest ustalenie, czy część budynku byłej szkoły może być potencjalnie wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., a tym samym czy zasadne jest opodatkowanie budynku według stawek przewidzianych dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą.

Wróć do spisu treści serwisu