Relacje handlowe UE–USA (a zatem również Polska-USA) znalazły się w centrum uwagi. Stany Zjednoczone nakładają cła nie tylko na stal i aluminium, ale również na szeroki wachlarz towarów przemysłowych, rolno-spożywczych i technologicznych. UE odpowiedziała przygotowaniem własnych taryf odwetowych, które mogą wejść w życie po 14 lipca 2025 r., jeśli negocjacje nie zakończą się sukcesem.
- Cła nałożone przez USA na towary z UE
- Od 2 kwietnia 2025 r. Stany Zjednoczone wprowadziły cła w wysokości 10%-15% na większość towarów importowanych z Unii Europejskiej. Dodatkowo, na importowane samochody osobowe i ciężarowe z UE nałożono cła w wysokości 25%.
- Te działania są częścią polityki „reciprocal tariffs” (ceł wzajemnych) prezydenta Donalda Trumpa. Polityka ta ma na celu „wyrównanie warunków handlu” poprzez nałożenie stawek celnych odpowiadających tym, które inne kraje „stosują wobec USA”.
- Cła odwetowe UE na towary z USA
- W odpowiedzi na działania USA, Unia Europejska zatwierdziła pakiet ceł odwetowych o stawce 25%, które obejmują towary takie jak ciężarówki, papierosy i lody. Pierwsza faza tych ceł weszła w życie 15 kwietnia 2025 r., a kolejne etapy są planowane na 15 maja 2025 r. oraz 1 grudnia 2025 r.
- Cła te mają stanowić proporcjonalną odpowiedź na politykę USA, chroniąc interesy gospodarcze UE i wywierając presję na Stany Zjednoczone w celu renegocjacji warunków handlowych.
UE i USA prowadzą intensywne rozmowy. Bruksela proponuje model „zero za zero” dla ceł przemysłowych, ale odmawia ustępstw w zakresie standardów rolnych, ochrony konsumenta i podatków cyfrowych. USA z kolei naciskają na zniesienie podatku od towaróq i usług dla towarów amerykańskich i złagodzenie regulacji unijnych dotyczących big tech. Premier Włoch Giorgia Meloni planuje spotkanie z prezydentem Trumpem w celu złagodzenia napięć handlowych, jednak niektóre państwa członkowskie UE, takie jak Francja, wyrażają obawy, że indywidualne działania mogą podważyć jedność Unii w negocjacjach.
Implikacje podatkowe i gospodarcze:
- VAT i cła: wzrost kosztów importu, potencjalne zmiany klasyfikacji celnych, wpływ na kalkulację podstawy opodatkowania
- CIT i ceny transferowe: relokacja produkcji i reorganizacja łańcuchów dostaw mogą generować nowe ryzyka podatkowe i spory z organami
- Eksport z Polski: niepewność co do dostępu do rynku USA, konieczność renegocjacji warunków handlowych
- Import z USA: ryzyko podwójnego obciążenia – cło + VAT + wyższe koszty operacyjne
Zawieszenie ceł obowiązuje do 14 lipca 2025 r. Jeśli rozmowy nie przyniosą rezultatu, UE przywróci taryfy odwetowe, co może doprowadzić do pełnoskalowej wojny handlowej. Polska, jako eksporter dóbr przemysłowych i importer nowoczesnych technologii z USA, może znaleźć się w centrum tych napięć.
