Podstawę prawną tzw. ulgi na powrót stanowi art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Zwolnienie to obejmuje przychody osiągnięte:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy,
- z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca ustawy o PIT albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
- z zasiłku macierzyńskiego.
Zwolnienie to przysługuje w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium RP, albo od początku roku następnego.
Aby skorzystać z ulgi na powrót, podatnik musi spełnić łącznie kilka warunków określonych w ustawie. Po pierwsze, w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium RP podatnik musi podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Po drugie, podatnik nie mógł mieć miejsca zamieszkania na terytorium RP w okresie obejmującym trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz w okresie od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania, do dnia poprzedzającego dzień zmiany miejsca zamieszkania
Po trzecie, podatnik musi spełnić jeden z alternatywnych warunków dotyczących obywatelstwa lub wcześniejszego miejsca zamieszkania:
- posiadać obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, lub
- mieć miejsce zamieszkania nieprzerwanie przez co najmniej trzy lata w państwie członkowskim UE lub EOG, Konfederacji Szwajcarskiej lub innych określonych w przepisie państwach, lub
- mieć miejsce zamieszkania na terytorium RP nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych przed okresem nieposiadania rezydencji podatkowej w Polsce
Po czwarte, podatnik musi posiadać certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 kwietnia 2025 r. (0112-KDIL2-1.4011.53.2025.2.MB) potwierdzono, że okresem niezbędnym do ustalenia prawa do zwolnienia jest okres obejmujący lata sprzed przeniesienia miejsca zamieszkania do Polski oraz okres od początku roku do dnia poprzedzającego dzień przyjazdu.
Istotną przesłanką jest również warunek, że podatnik nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tej ulgi – w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium RP.
Reasumując możliwość skorzystania z ulgi na powrót zależy od spełnienia szeregu warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kluczowymi przesłankami są: przeniesienie miejsca zamieszkania na terytorium RP po 31 grudnia 2021 r., brak miejsca zamieszkania w Polsce w określonym okresie przed przeprowadzką, posiadanie odpowiedniego obywatelstwa lub Karty Polaka oraz posiadanie dowodów potwierdzających wcześniejszą rezydencję podatkową poza Polską.
