Czy zwrot wydatków na wytworzenie środka trwałego stanowi przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Jeśli będziemy mieli mamy do czynienia ze zwrotem uprzednio poniesionego wydatku, to jest możliwe niezaliczanie do przychodów otrzymanych kwot, przy równoczesnym wyłączeniu stosownej części odpisów amortyzacyjnych z kosztów uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną – przychód powstaje zatem z momentem jego faktycznego uzyskania przez podatnika, czyli wpływu, bezpośrednio do majątku podatnika względnie na jego rachunek, wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami.

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

W piśmiennictwie i judykaturze przychód podatkowy identyfikowany jest z trwałym przysporzeniem majątkowym zwiększającym wartość aktywów (zob. P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość – Komentarz do art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. LEX 2014). Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1248/11 stwierdzając, że z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem jest ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Przychodem jest zatem takie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa osoby prawnej.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się zwróconych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Skoro zatem poniesione wydatki nie były kosztem, to ich zwrot nie stanowi przychodu, ale zwrócona część wartości początkowej oznacza, że naliczone od niej odpisy amortyzacyjne nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania.

Kluczową kwestią zatem jest ustalenie, czy zwrot wydatków na wytworzenie środka trwałego można uznać za zwrot innych wydatków, o których jest mowa w ww. art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy, a tym samym otrzymane z tego tytułu kwoty nie stanowiłyby przychodu podatkowego, przy równoczesnym wyłączeniu z kosztów podatkowych tej części odpisów amortyzacyjnych, która odpowiada kwocie otrzymanego zwrotu. W tym przedmiocie szczegółowo wypowiedział się WSA we Wrocławiu w wyroku z 12 września 2013 r., SA/Wr 1151/13, określając wzajemną relację obu wskazanych wyżej regulacji oraz wyjaśniając znaczenie pojęć w nich zawartych. Sąd stwierdził, że aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a powołanej ustawy konieczne jest by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu art. 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi, przy czym wydatek poniesiony jest odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam, wydatek, który został poniesiony. Zwróconym innym wydatkiem nie jest bowiem uzyskana przez podatnika kwota, która tylko odpowiada wartości poniesionego wydatku, lecz nie stanowi jego zwrotu. Sąd powołał się przy tym na wyroki NSA: z dnia 1 grudnia 2005 r., FSK 2673/04) oraz z dnia 13 lipca 2010 r., II FSK 455/09, w których również oceniane było powyższe zagadnienie.

Jeśli zatem będziemy mieli do czynienia ze zwrotem uprzednio poniesionego wydatku, to jest możliwe skorzystanie z rozwiązania w postaci niezaliczania do przychodów otrzymanych kwot, przy równoczesnym wyłączeniu stosownej części odpisów amortyzacyjnych z kosztów uzyskania przychodu.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu