OPODATKOWANIE AKCYZĄ SAMOCHODÓW OSOBOWYCH
1. Zwolnienie od akcyzy dla samochodów osobowych rejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych
W dniu 24 stycznie 2025r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, przewidującą wprowadzenie nowego zwolnienia od podatku akcyzowego dotyczącego samochodów osobowych rejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (dalej: „Prawo o ruchu drogowym”), które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.
Samochody osobowe nie są wyrobem akcyzowym, w Polsce podlegają jednak podatkowi akcyzowemu, bowiem na podstawie art. 1 ust. 3 lit. a dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylającej dyrektywę 92/12/EWG państwa członkowskie mogą nakładać podatki na produkty inne niż wyroby akcyzowe, pod warunkiem, że nie spowoduje to zwiększenia formalności przy przekraczaniu granic.
Podstawowe zasady opodatkowania akcyzą samochodów osobowych określają art.101-109 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej: „ustawa z 6 grudnia 2008 r.”), zaś przepisy art. 109a-112 tej ustawy statuują zwolnienia od podatku: dla pojazdów elektrycznych i napędzanych wodorem, samochodów osobowych przywożonych przez osobę fizyczną, pojazdów sanitarnych, samochodów osobowych przywożonych czasowo oraz dla samochodów osobowych przywożonych spoza terytorium UE oraz EFTA.
W ustawie z dnia 24 stycznia 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej: „nowelizacja”) uregulowano natomiast zwolnienie od akcyzy dla samochodów osobowych, które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych i przy spełnieniu określonych warunków podlegają profesjonalnej rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Należy przy tym wyjaśnić, że zgodnie z Prawem o ruchu drogowym jazda testowa jest jazdą w ruchu drogowym pojazdem niezarejestrowanym wcześniej na terytorium kraju lub za granicą. Jazda ta służy m.in. przeprowadzeniu testu produkowanego lub badanego pojazdu, w tym przedmiotu jego wyposażenia lub części.
Mocą nowelizacji do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. dodano art. 110b, który określa warunki zwolnienia. Są one następujące:
- wykonywanie jazd testowych samochodem osobowym z wypełnionym profesjonalnym dowodem rejestracyjnym i z wykorzystaniem profesjonalnych tablic rejestracyjnych, zgodnie z decyzją o profesjonalnej rejestracji pojazdów, o której mowa w art. 80t i art. Prawa o ruchu drogowym,
- przeznaczenie samochodu osobowego do badań naukowych lub prac rozwojowych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej przez okres ważności decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów, o której mowa w art. 80t i art. 80v Prawa o ruchu drogowym, nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego,
- wpisanie samochodu osobowego do wykazu pojazdów zgodnie z art. 80x ust. 1 Prawa o ruchu drogowym, tj. wypełnienie blankietu profesjonalnego dowodu rejestracyjnego,
- wywóz samochodu osobowego poza terytorium kraju albo wycofanie z eksploatacji samochodu osobowego i uzyskanie zaświadczenia o jego demontażu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 2056), albo zwrot samochodu osobowego producentowi samochodu osobowego lub jego upoważnionemu przedstawicielowi, w terminie 14 dni po upływie okresu ważności decyzji o profesjonalnej rejestracji, ale nie dłużej niż 12 miesięcy, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Należy zaznaczyć, że dla zastosowania zwolnienia konieczne jest rzeczywiste poddanie pojazdu badaniom lub pracom rozwojowym, a nie jedynie zamiar prowadzenia takich badań lub prac, same zaś badania naukowe i prace rozwojowe należy rozumieć w sposób określony w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2024 r. poz. 1571), natomiast pojęcie działalności badawczo-rozwojowej przyjmowane jest w znaczeniu art. 4a pkt 26 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z dodanym art.110b ust.6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. podmiot zainteresowany może wystąpić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie zaświadczenia potwierdzającego zwolnienie od akcyzy samochodu osobowego zarejestrowanego profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
Z kolei korzystający ze zwolnienia został zobligowany do przedstawienia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego dokumentów potwierdzających wywóz samochodu spoza terytorium kraju, zaświadczenia o jego demontażu albo dokumentu potwierdzającego zwrot samochodu osobowego producentowi samochodu lub jego upoważnionemu przedstawicielowi – w terminie 30 dni po upływie okresu okres ważności decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Skutkiem naruszenia warunków zwolnienia jest utrata ważności zaświadczenia stwierdzającego zwolnienie od akcyzy. W świetle przepisu przejściowego, nowe regulacje wejdą w życie z dniem 1 kwietnia 2025 r.
dr Joanna Kiszka
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
