2. Stawka akcyzy od samochodu osobowego o napędzie hybrydowym.
W dniu 18 lutego 2025 r. WSA w Gdańsku wydał wyrok sygn. I SA/Gd 922/24 w przedmiocie opodatkowania akcyzą nabycia samochodu osobowego hybrydowego.
Powyższe rozstrzygnięcia wydano w następującym stanie faktycznym sprawy: Skarżąca złożyła do US deklaracje uproszczone w sprawie podatku akcyzowego od samochodów osobowych. W deklaracjach wskazano stawkę podatku 1,55%, sposób napędu – hybrydowy inny niż typu plug-in. Samochody te posiadały napęd hybrydowy inny niż typu plug-in, pojemność silnika 1984 cm3 oraz mocy odpowiednio 1,50 kW dla A., oraz 1,25 dla A1. Z opisu stanu faktycznego sprawy wynika, że rodzaj zastosowanego napędu wyklucza możliwość udziału wyłącznie napędu elektrycznego, sterownik systemu pozwala spalinowemu silnikowi tłokowemu wewnętrznego spalania pracować razem z silnikiem elektrycznym. Samochód nie jeździ i nie rusza z miejsca na silniku elektrycznym. Decyzją z 19 czerwca 2024 r. Naczelnik US określił Spółce zobowiązanie w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych.
W toku postępowania sprawa trafiła do WSA w Gdańsku. Zdaniem Sądu „(….) w kontekście językowej wykładni pojęcia „hybrydowy napęd spalinowo-elektryczny” brak możliwości samodzielnej jazdy lub ruszania z miejsca wyłącznie na silniku elektrycznym nie przekreśla uznania, że w omawianym przypadku dwa różne źródła mocy oddziaływają bezpośrednio na urządzenie do nadawania samochodowi ruchu, energia pochodząca z dwóch źródeł mocy bezpośrednio powoduje ruch pojazdu, bądź taki, w którym wprawianie pojazdu w ruch jest bezpośrednim wynikiem działania dwóch różnych źródeł mocy.
Zauważenia wymaga, że napęd „hybrydowy” to napęd mieszany. Praca silnika elektrycznego wiąże się z pracą silnika spalinowego na początkowym etapie. Bez włączenia silnika spalinowego (przy pomocy silnika elektrycznego) samochód nie ruszy, zatem istnieje ścisły związek między pracą obu silników, nawet jeżeli różnią się one znacząco mocą.
W ocenie Sądu, w kontekście wcześniejszych wywodów, przedstawione cechy spornych samochodów nie pozwalały organowi na wykluczenie obniżonej stawki akcyzy. Bowiem nie jest sporne, że nabyte zostały w UE samochody osobowe, niezarejestrowane wcześniej w Polsce, zaś organ nie wskazał takich cech pojazdów, które wyłączałyby ich przynależność do pozycji CN 8703 bądź brak zasadniczego przeznaczenia do przewozu osób, przy czym pojazdy posiadają napęd spalinowo-elektryczny, nie są ładowane z zewnątrz i mają wymaganą przepisami pojemności silnika spalinowego.
Sąd nie podważa wynikającego z art. 3 ust. 1 u.p.a. nakazu zastosowania Nomenklatury Scalonej. Jednak, jak już wyżej wyjaśniono, klasyfikacja ta odgrywa istotną rolę przy określaniu przedmiotu opodatkowania, gdy trzeba ustalić przedmiot opodatkowania, tj. w rozpoznawanej sprawie należało wyjaśnić, czy doszło do nabycia samochodu osobowego, towarowego, czy też może nabyty został inny pojazd. Ma to decydujące znaczenie dla prawidłowego przyjęcia podstawy opodatkowania, a w dalszej konsekwencji także dla przyjęcia właściwej stawki akcyzy. W zaskarżonej decyzji podano, że klasyfikacja towarów w nomenklaturze scalonej podlega ogólnym regułom interpretacji nomenklatury scalonej (ORINS) zapewniającym jednolitą interpretację, co oznacza, że dany towar jest zawsze klasyfikowany do jednej i tej samej pozycji i podpozycji z wyłączeniem wszelkich innych, które mogłyby być brane pod uwagę.
Zdaniem Sądu uznanie, że Skarżąca nabyła wewnątrzwspólnotowo samochody osobowe oznacza, bez konieczności analizowania poszczególnych podpozycji CN, że nabyte zostały towary mieszczące się w pozycji 8703. Treść podpozycji byłaby szczególnie istotna wówczas, gdyby nastąpiło nabycie „pozostałego pojazdu mechanicznego”. Wówczas należałoby dokonać zabiegów interpretacyjnych opisanych w zaskarżonej decyzji, a w tym także rozważyć skorzystanie z opinii klasyfikacyjnych HSC.
Natomiast na etapie badania, czy do towaru sklasyfikowanego już jako samochód osobowy dopuszczalne jest zastosowanie preferencyjnej stawki akcyzy, należy oprzeć się na treści przepisu krajowego ustalającego stawki akcyzy, co w rozpoznawanej sprawie wymagało wyjaśnienia, czy sporny samochód posiada hybrydowy napęd spalinowo-elektryczny. W tym zakresie należało kierować się wykładnią językową przepisu, pamiętając o tym, że stawki podatku akcyzowego określają poszczególne państwa, z zachowaniem stawek minimalnych przyjętych w UE. Istotne jest także to, że przepis krajowy określający stawki akcyzy, czyli art. 105 u.p.a. nie odsyła do klasyfikacji CN.
Skarżąca podniosła, że w przeszłości nabycia wewnątrzwspólnotowe samochodów osobowych wyposażonych w silnik spalinowy oraz silnik elektryczny o małej mocy niepozwalającej na samodzielną jazdę, traktowane były przez organy podatkowe jako nabycia podlegające obniżonej stawce akcyzy. Organ odstąpił od tej praktyki, z uwagi na opinię Komitetu Systemu Zharmonizowanego (69 sesja HSC), w której w odniesieniu do pojazdu typu „miękka hybryda” wskazano brak wyłącznego trybu jazdy elektrycznej. Zmiana interpretacji art. 105 pkt 1b u.p.a. wynika więc jedynie z ww. opinii HSC, zdaniem sądu niewiążącej, a stanowiącej, podobnie jak decyzje w sprawie wiążącej informacji akcyzowej bądź decyzje w sprawie wiążących informacji taryfowych, istotną, lecz niewiążącą pomoc w zakresie klasyfikacji towarów, co nie uzasadnia przyjęcia w zaskarżonej decyzji niekorzystnej dla podatnika interpretacji art. 105 pkt 1b u.p.a.
W okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości Sądu niesporne także między stronami ustalenie, że skarżąca nabyła wewnątrzwspólnotowo samochód osobowy, niezarejestrowany wcześniej w kraju, podlegający opodatkowaniu akcyzą, zgodnie z art. 100 ust. 1 pkt 2 u.p.a., zaś wyjaśnienia wymagało, jaką stawkę akcyzy należało zastosować do tak określonego nabycia. Klasyfikując nabyty pojazd organy uznały go za samochód osobowy, co wiąże się z przynależnością do pozycji CN 8703, o której jest mowa w art. 100 ust. 4 u.p.a. (bez odesłania do podpozycji), zaś kwestia wyposażenia pojazdu w hybrydowy napęd spalinowo-elektryczny stała się istotna dopiero w momencie zastosowania właściwej stawki akcyzy.
Kryterium decydującym o uznaniu, że pojazd jest pojazdem samochodowym w znaczeniu nadanym w art. 2 pkt 33 Pr.r.dr. jest posiadanie silnika (jednego) jakiegokolwiek rodzaju (w tym albo spalinowego, albo elektrycznego) spełniającego warunek jazdy z określoną prędkością minimalną. Umieszczenie w pojeździe drugiego silnika, bez względu na jego moc (przekładającą się na możliwość jazdy z określoną prędkością minimalną), nie zmienia kwalifikacji pojazdu jako samochodowego. Jest to już jednak pojazd z napędem mieszanym, określanym jako hybrydowy, co może mieć istotne znaczenie dla określenia właściwej stawki akcyzy. Podkreślenia wymaga, że obniżona stawka akcyzy uzależniona została w ustawie u.p.a. od posiadania przez samochód osobowy (zarówno pojazd samochodowy jak i „pozostałe pojazdy mechaniczne”) hybrydowego napędu spalinowo-elektrycznego. O ile dla samochodów osobowych opodatkowanych według obniżonej stawki ustawodawca przewidział w art. 105 u.p.a. wymóg określonej pojemności silnika, to żaden przepis nie wymaga, aby drugi silnik (elektryczny) posiadał określoną moc, umożliwiającą alternatywną jazdę albo na benzynie, albo na energii elektrycznej. Z definicji pojazdu samochodowego zawartej w art. 2 pkt 33 Pr.r.dr. wynika, że wymóg dotyczący silnika należy wiązać z możliwością osiągania przez pojazd określonej prędkości minimalnej, wobec czego wystarczające jest, że na osiągnięcie tej prędkości pozwala moc jednego z dwóch silników znajdujących się w samochodzie, tj. silnika spalinowego.
Wbrew stanowisku Dyrektora IAS, przeciwko przyjętej w zaskarżonej decyzji interpretacji przepisów u.p.a. dotyczących stawek akcyzy przemawia nie tylko ich gramatyczna wykładnia, lecz także cel ich ustanowienia oraz relacja z innymi przepisami u.p.a., w tym w szczególności dotyczącymi przedmiotu opodatkowania.
Z tych względów w rozpoznawanej sprawie organy winny zastosować stawę akcyzy wynikającą z art. 105 pkt 1b u.p.a., gdyż ze stanu faktycznego wynika, że pojazdy spełniały wszystkie przesłanki wymienione w tym przepisie, tj. posiadały określoną pojemność silnika, nie akumulowały energii elektrycznej przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania oraz posiadały hybrydowy napęd spalinowo-elektryczny zgodnie z wymogami u.p.a.
Reasumując, zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem prawa materialnego, tj. art. 105 pkt 1b u.p.a. w zw. z art. 3 ust. 1 u.p.a. Wyżej przedstawiona interpretacja przepisów prawa materialnego powinna skutkować uznaniem prawa Spółki do zastosowania preferencyjnej stawki podatku akcyzowego”.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
Specjalista w Dziale Audytu podatkowego
tel. 22 517 30 76
e-mail: katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
