Audyt MDR, procedury MDR w podmiotach samorządowych

W ramach umowy Instytut przeprowadza weryfikację zakresu stosowania przepisów MDR u Podatnika, audyt występowania schematów podatkowych, którego efektem jest Raport w przedmiocie badania wskazujący na obowiązek lub brak obowiązku raportowania schematów podatkowych. W wykonaniu umowy opracowana jest na zlecenie Procedura wewnętrzna w zakresie obowiązków dotyczących zastosowania przepisów o schematach podatkowych.

Raportowanie schematów podatkowych (MDR) w jednostkach samorządu terytorialnego – zarys merytoryczny zagadnienia

Obowiązek raportowania schematów podatkowych może obejmować trzy rodzaje podmiotów: promotora, korzystającego lub wspomagającego.

Zgodnie z art. 86a §1 pkt 3 Ordynacji podatkowej korzystający to to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej:

• której udostępniane jest uzgodnienie,
• u której wdrażane jest uzgodnienie,
• która jest przygotowana do wdrożenia uzgodnienia,
• która dokonała czynności służącej wdrożeniu takiego uzgodnienia.

Natomiast przepis pkt 18 powyższego artykułu stanowi, że wspomagający to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w szczególności biegły rewident, notariusz, osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowy lub dyrektor finansowy, bank lub inna instytucja finansowa, a także ich pracownik, która przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjęła się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.

Najistotniejszymi podmiotami zobowiązanymi do raportowania tych schematów są tzw. promotorzy, czyli podmioty zewnętrzne świadczące szeroko rozumiane usługi doradztwa podatkowego na rzecz podatników. Jeżeli promotor wywiąże się prawidłowo z obowiązku raportowania powyższych schematów, zarówno podatnik, jak i wspomagający, nie są obciążeni obowiązkami wynikającymi z tej ustawy. Niemniej w określonych przypadkach co to zasady to właśnie korzystający i wspomagający są obowiązani do określonych działań na podstawie tych przepisów.

W związku z powyższym należy wskazać, że również jednostki samorządu terytorialnego oraz podległe im jednostki budżetowe i zakłady budżetowe, a także spółki komunalne mogą być zobligowane do przekazania Szefowi KAS informacji o schemacie podatkowym. Podmioty te najczęściej będą występowały w roli korzystającego.

Ordynacja podatkowa definiuje trzy rodzaje schematów, które podlegają obowiązkowi przekazywania informacji do Szefa KAS:

• schemat podatkowy,
• schemat podatkowy standaryzowany,
• schemat podatkowy transgraniczny.

Żeby spełniona była definicja schematu podatkowego, zajść musi jeden z następujących przypadków:

• uzgodnienie spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą – obie wymienione przesłanki musza zostać spełnione łącznie,
• uzgodnienie posiada szczególną cechę rozpoznawczą – w tej sytuacji nie musi być spełnione kryterium głównej korzyści lub
• uzgodnienie posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą – w tej sytuacji również nie musi być spełnione kryterium głównej korzyści.

W związku z powyższą definicją schematu podatkowego należy określić w pierwszej kolejności jak zdefiniowana jest korzyść podatkowa. Zgodnie z art. 86a §1 pkt 4 Ordynacji podatkowej korzyść podatkowa – to:

1. niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub obniżenie jego wysokości,
2. powstanie lub zaniżenie straty podatkowej,
3. powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo zawyżenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku,
4. brak obowiązku pobrania podatku przez płatnika, jeżeli wynika on z okoliczności wskazanych w lit. a,
5. podwyższenie kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy,
6. niepowstanie obowiązku lub odsunięcie w czasie powstania obowiązku sporządzania i przekazywania informacji podatkowych, w tym informacji o schematach podatkowych

W dalszej kolejności należy wskazać, że kryterium głównej korzyści uważa się za spełnione, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności oraz faktów należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej rozsądnie oczekiwanej lub wynikającej z wykonania uzgodnienia, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia. W kolejnych krokach należy zweryfikować, czy został spełniony jeden z warunków ogólnej cechy rozpoznawczej (art. 86a §1 pkt 6 Ordynacji podatkowej).

W art. 86a § 1 pkt 13 Ordynacji podatkowej zdefiniowano szczególną cechę rozpoznawczą, a w art. 86a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, inna szczególna cecha rozpoznawcza. W przypadku uzgodnienia posiadającego szczególną cechę rozpoznawczą albo inna szczególną cechę rozpoznawczą, schemat podatkowy nie musi spełniać kryterium głównej korzyści.

Wszystkie czynności wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego oraz ich jednostki budżetowe i zakłady budżetowe, a także spółki komunalne muszą być rozpatrywane każdorazowo indywidualnie, mając na uwadze ich cel i charakter.

ISP kierujący się dotychczasowym doświadczeniem pragnie wskazać, że wśród uzgodnień które w sposób szczególny należy przeanalizować pod względem obowiązku złożenia informacji o schemacie podatkowym do Szefa KAS można wyróżnić takie czynności jak:

• nawiązanie współpracy z podmiotem zewnętrznym w zakresie przygotowania opinii prawnopodatkowej, która zawierać będzie zalecenia bądź rekomendacje,
• przekazanie rekompensaty za świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego,
• stosowanie innej metodologii obliczania prewspółczynnika VAT niż wskazana w Rozporządzeniu z dnia 17 grudnia 2015 r.,
• zmiana sposobu wykorzystywania majątku JST, skutkująca możliwością odliczenia podatku naliczonego w ramach korekty wieloletniej,
• oddanie przez JST do odpłatnego użytkowania spółce komunalnej składników majątkowych, które wcześniej były wykorzystywane nieodpłatnie,
• przeniesienie funkcji lub zadań pomiędzy jednostkami budżetowymi JST w celu zwiększenia odliczenia podatku od towarów i usług w jednej z jednostek,
• dokonywanie płatności na rzecz podmiotu zagranicznego za takie usługi jak: reklamowe, licencje, najem aut, udział w targach, imprezach sportowych,
• dokonanie zmiany umów o pracę na umowy o współpracę wykonywaną w ramach działalności gospodarczej w celu obniżenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych,
• wypłata przez JST organizacjom pozarządowym środków tytułem dotacji na realizację zadań własnych jednostki, które następnie przeznaczone są w całości na zapłatę dla JST np. czynszu za lokal, w którym znajduje się jej biuro,
• dokonywanie przez JST dopłat do spółki komunalnej, aby ta była w stanie uregulować swoje zobowiązania względem JST,
• aport składników majątku JST do spółki komunalnej,
• dokonanie przez JST wkładu pieniężnego do spółki komunalnej tzw. agio,
• nawiązanie współpracy w ramach, której zobowiązuje się do dokonania płatności za zleconą usługę/dostawę towarów na rzecz podmiotu, który zgodnie z informacjami w ogólnodostępnych źródłach prowadzi działalność w zupełnie innym zakresie,
• podjęcie współpracy w ramach, której zobowiązuje się do dokonania płatności za zlecenie usługi/dostawę towarów na rzecz fundacji z siedzibą w innym kraju,
• dokonanie sprzedaży składnika majątkowego na rzecz podmiotu zagranicznego, w sytuacji gdy podstawa opodatkowania określana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce oraz w kraju siedziby nabywcy różni się o 25%,
• nabycie od podmiotu zagranicznego środków trwałych w sytuacji, gdy podstawa opodatkowania określana dla celów podatku dochodowego od osób prawnych w kraju siedziby nabywcy z tego tytułu wynosi 0%,
• korzystanie przez JST z ulg lub preferencji podatkowych, np. ulga B+R,
• przekształcenie, przejęcie, restrukturyzacja, podział, wydzielenie, połączenie, zbycie lub aport spółki komunalnej.

Aby uznać którąkolwiek z powyższych czynności za schemat podatkowy niezbędna jest szczegółowa analiza okoliczności ich zawarcia, założeń i celów oraz innych normatywnych uwarunkowań.

W ramach umowy Instytut przeprowadza weryfikację zakresu stosowania przepisów MDR u Podatnika, audyt występowania schematów podatkowych, którego efektem jest Raport w przedmiocie badania wskazujący na obowiązek lub brak obowiązku raportowania schematów podatkowych. W wykonaniu umowy opracowana jest na zlecenie Procedura wewnętrzna w zakresie obowiązków dotyczących zastosowania przepisów o schematach podatkowych.

Szerszej informacji udzielą doradcy i konsultanci podatkowi Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy Sp. z o.o.