Opłaty za zajęcie pasa drogowego a podatek VAT

Kwestia opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT) opłat pobieranych przez gminy za zajęcie pasa drogowego od dawna budziła kontrowersje w doktrynie i praktyce. Gmina występuje jako organy władzy publicznej realizujące zadania publiczne, z drugiej zaś strony, zawiera umowy cywilnoprawne, działając na zasadach ogólnych. Wątpliwości dotyczą rozgraniczenia czynności wykonywanych przez gminy w ramach władztwa publicznego, które korzystają ze zwolnienia z VAT, od czynności cywilnoprawnych, co do zasady podlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361, dalej jako ustawa z dnia 11 marca 2004 r.), organy władzy publicznej, w tym gminy, nie są uznawane za podatników VAT w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Przepis ten wprowadza wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe, którego celem jest zapewnienie realizacji zadań publicznych bez obciążenia podatkiem VAT.

W odniesieniu do opłat za zajęcie pasa drogowego, kluczowe znaczenie ma charakter prawny czynności pobierania tych opłat. Jeżeli gmina pobiera symboliczne opłaty za zajęcie pasa drogowego w ramach realizacji zadań publicznych, np. w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub utrzymania porządku w przestrzeni publicznej, to czynności te mają charakter publicznoprawny i korzystają ze zwolnienia z VAT.

Potwierdzeniem tego stanowiska jest interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 lutego 2025 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.1055.2024.1.ΚΑΚ, w której organ podatkowy jednoznacznie wskazał, że pobieranie opłat za zajęcie pasa drogowego mieści się w zakresie zadań własnych gminy, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym i ustawy o drogach publicznych, a zatem nie podlega opodatkowaniu VAT.

W interpretacji tej, Dyrektor KIS podkreślił, że „Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa uznać należy, że pobierając opłaty za zajęcie pasa drogowego wykonują/będą Państwo wykonywać działania mieszczące się w zakresie Państwa zadań własnych”.

Tożsame stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 września 2024 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.410.2024.1.AS, w którym Organ stwierdził, że „czynności udostępnienia pasa drogi wewnętrznej, za które pobierają Państwo opłaty, nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług „.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu