W następstwie zmieniających się przepisów prawnych, podatkowych jak tych dotyczących składek na ubezpieczenia społeczne, wiele przedsiębiorców nabiera wątpliwości czy ich sposób postępowania – ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jest prawidłowy.
Przykładowo z dniem 27 marca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wydał decyzję nr DI/100000/43/140/2024 uznając, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kierowcy międzynarodowego zatrudnionego na podstawie umowy o świadczeniu usług ustala się zatem na takich samych zasadach jakie obowiązują wobec kierowców zatrudnionych w ramach stosunku pracy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzasadniając powyższe stanowisko uznał, że w stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 4 ust. 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób zatrudnionych na podstawie umowy o świadczeniu usług stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umowy zlecenia.
W świetle art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Zgodnie z art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.
Jak wskazane zostało w niniejszej decyzji, zgodnie z obowiązującym od dnia 19 sierpnia 2023 r. art. 26f ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 § 1 ustawy Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r.
Stosownie z art. 26g ustawy o czasie pracy kierowców, w przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, o której mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie wchodzą:
- kwota stanowiąca równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia;
- należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów:
- noclegu, o którym mowa w art. 8 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006,
- podróży do miejsca rozpoczęcia międzynarodowego przewozu drogowego środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy,
- niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę lub podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy, odpowiednio do uzasadnionych potrzeb w wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę,
- korzystania z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych w państwach, w których kierowca wykonuje zadania służbowe.
Końcowo ZUS wskazał, że do kwestii dotyczącej zasady obliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla kierowcy zatrudnianego na podstawie umowy zlecenia, który wykonuje transport w ramach międzynarodowych przewozów drogowych przyjmuje się, że kierowca wykonuje zadania służbowe, które są właściwe i charakterystyczne dla stosunku pracy, a nie dla umowy cywilnoprawnej. Innymi słowy, wobec osób zatrudnionych na podstawie umowy o świadczeniu usług, stosuje się analogiczne zasady obliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jak wobec pracowników – zgodnie z regułą określoną w art. 26g ustawy o czasie pracy kierowców.
