Do stosowania ulgi ? zwanej „Innovation Box” (IP Box) kwalifikuje się m.in. uzyskiwanie dochodów z tytułu opłat licencyjnych lub innych należności związanych z wykorzystywaniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Preferencyjne opodatkowanie tego rodzaju dochodów z komercjalizacji ?kwalifikowanych praw własności intelektualnej ? na podstawie art. 30ca ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej określanej jako: „ustawa”) wymaga spełnienia szeregu warunków, do których należy w szczególności prowadzenie odrębnej ewidencji.
Zgodnie z art. 30cb ustawy, stosowanie tzw. ulgi Innovation Box, w postaci obniżonej do 5% stawki podatku zależy od prowadzenia szczegółowej ewidencji rachunkowej w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z praw IP powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac. W przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowe konieczne jest takie dokonywanie w nich zapisów, które umożliwia ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej i ostatecznie określenie kwalifikowanego dochodu, a gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej – dokonywanie zapisów w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mają natomiast obowiązek wykazywać przedmiotowe informacje w odrębnej ewidencji. Brak możliwości ustalenia dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej na podstawie ksiąg rachunkowych lub ewidencji powoduje obowiązek zapłaty podatku ustalonego zgodnie z zasadami ogólnymi, tj. według skali podatkowej na podstawie art. 27 ustawy lub z zastosowaniem stawki liniowej zgodnie z jej art. 30c.
W ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej konsekwencje takie wiązać należy nie tylko z brakiem wskazanej ewidencji lub też z prowadzeniem jej w sposób niezapewniający osiągnięcie celów w postaci obliczenia podstawy opodatkowania i powiązania ponoszonych kosztów prac badawczo ? rozwojowych z osiąganymi dochodami z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz monitorowania i śledzenia efektów tych prac, ale także z sytuacją, gdy podatnik dopiero rozważa zastosowanie preferencyjnego opodatkowania i w przyszłości stworzy (przedstawi, będzie posiadał) odrębną ewidencję, spełniającą wymogi określone w art. 30cb ust. 1 i ust. 2 ustawy na potrzeby skorzystania z IP Box. Zdaniem organu, stworzenie w przyszłości odrębnej ewidencji tylko po to, aby wypełnić obowiązek wynikający z powołanego przepisu, nawet w sytuacji kiedy na jej podstawie możliwe będzie prawidłowe określenie podstawy opodatkowania stawką 5%, uniemożliwia zastosowanie preferencyjnej stawki opodatkowania uzyskiwanych dochodów.
WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 28 sierpnia 2020 r. (I SA/Wr 170/20) uznał zasadność skargi podatnika na zawierającą wskazane stanowisko organu interpretację indywidualną. Sąd zgodził się w szczególności z zarzutem skargi, że DKIS dokonał błędnej wykładni art. 30cb ust. 1 i ust. 2 ustawy poprzez przyjęcie, że odrębna ewidencja, o której mowa w przepisach, sporządzona dopiero na potrzeby rozliczenia, nie wypełnia przesłanek ustawowych. Skład orzekający uznał stanowisko organu za zbyt daleko idące a przede wszystkim nieprawidłowe.
WSA potwierdził, że gdy ? jak w stanie faktycznym sprawy – podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, dla spełnienia wymogów korzystania z preferencyjnej 5% stawki w podatku dochodowym – obowiązany jest do prowadzenia „odrębnej ewidencji”, jednakże odwołując się do pkt 174 wydanych przez Ministerstwo Finansów w lipcu 2019 r. oficjalnych „Objaśnień dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej ? IP Box” zaznaczył, że ?Przepisy o IP Box nie narzucają podatnikom konkretnej formy ewidencjonowania zdarzeń na cele stosowania preferencji IP Box?.
Zdaniem zarówno MF jak i Sądu, dla celów obliczenia dochodu z kwalifikowanego IP ?[?] istotne jest, by ewidencja była prowadzona w sposób należyty tak, aby móc w rocznym zeznaniu podatkowym wykazać łączną sumę przychodów, kosztów podatkowych, dochodów, strat, dochodów podlegających opodatkowaniu stawką 5% oraz dochodu, który nie będzie podlegał preferencyjnemu opodatkowaniu”. Niemniej ani z literalnego brzmienia art. 30cb ust. 2 ustawy, ani z celu jakiemu ma służyć ewidencja nie można wywieźć stanowiska organu, że warunkiem uznania ewidencji za prawidłową (spełniającą cel tej regulacji) jest jej prowadzenie „na bieżąco” w ciągu roku podatkowego.
Innymi słowy WSA we Wrocławiu skonstatował, że w odniesieniu zarówno do ksiąg rachunkowych jak i ewidencji ? najistotniejszym elementem jest sprawdzalność i prawidłowość informacji o których mowa w art. 30cb ust. 1 ustawy, a zatem jeżeli ewidencja spełnia wskazany cel na dzień dokonania rozliczenia, to nie można jej uznać za prowadzoną w sposób nieprawidłowy tylko z tego względu, że nie jest prowadzona „na bieżąco”. Przedstawione orzeczenie jest nieprawomocne.
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50
