Przesłanki zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich

Zgodnie z art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych¹, w przypadku gdy środki przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich są:

1)   wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

2)   wykorzystane z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184,

3)   pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

–    podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków, w terminie 14 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji, o której mowa w ust. 9, na wskazany w tej decyzji rachunek bankowy.

W niniejszym artykule zostaną przybliżone poszczególne przesłanki zwrotu.

Przepisem prawa materialnego będącym podstawą prawną zwrotu środków jest art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. W tym artykule, aby zrealizować m.in. cel rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006² w zakresie eliminowania finansowych skutków nieprawidłowości przy wydatkowaniu środków europejskich, szczegółowo uregulowano przesłanki zwrotu środków znajdujące zastosowanie do podmiotów prawa polskiego (krajowych beneficjentów).

W tym kontekście należy podkreślić, że adresatami normy prawnej wynikającej z art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. są beneficjenci, podczas gdy adresatami norm prawnych wynikających z rozporządzenia nr 1303/2013 są przede wszystkim państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE). Z tego też względu w sprawach o zwrot środków w pierwszej kolejności zastosowanie ma wspomniany art. 207³.

Powyższy przepis dotyczy środków pochodzących z różnych możliwych źródeł, służących do finansowania takich projektów, w których w części uczestniczą bezzwrotne środki europejskie.

Z literalnej treści art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. wynika, że ustawodawca określił cztery rodzaje przesłanek, których wystąpienie spowoduje konieczność zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich:

1)   wykorzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem,

2)   wykorzystanie środków z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 tej ustawy,

3)   pobranie środków nienależnych,

4)   pobranie środków w nadmiernej wysokości.

Zgodnie z wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 8 kwietnia 2021 r.⁴ dopłaty unijne opierają się na konkretnych zasadach, ujęte są w jednoznacznych regulacjach i obwarowane sztywnym reżimem prawnym; brak jest w tym zakresie spraw możliwości dowolności i stosowania uznania administracyjnego czy wykładni rozszerzającej przepisów prawnych.

W judykaturze wskazuje się, że oceny poprawności działania beneficjenta realizującego umowę o dofinansowanie projektu z wykorzystaniem środków unijnych należy dokonywać z uwzględnieniem postanowień tej umowy oraz przepisów prawa polskiego, które powinny być wykładane i stosowane z uwzględnieniem prawa europejskiego, polskie regulacje dotyczące realizacji programów operacyjnych służą bowiem do osiągania wspólnych celów wynikających z prawa europejskiego i realizacji polityki spójności.

Zgodnie z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.⁵ Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Z przepisu tego wywodzona jest podstawowa wartość demokratycznego państwa prawnego, jaką jest prawo jednostki do obrony interesu prawnego. Nie można pomijać wskazanych uregulowań ustrojowych, gdyż system prawa jest spójny, czyli normy prawne konstruujące system są ze sobą niesprzeczne⁶. Oznacza to, że stosowanie danych norm prawnych nie może tworzyć sprzeczności z postanowieniami innych norm prawnych lub zaprzeczać ich obowiązywaniu. Przeciwnie, kiedy stosuje się daną normę prawną, należy mieć na względzie dyspozycję innych norm obowiązujących w danym czasie, tak aby podjęte przez organ działanie było koherentne z wymogami prawa pojmowanego jako całościowy system⁷. Zasada legalizmu, wyrażona w art. 7 Konstytucji RP, który nakazuje organom władzy publicznej działanie na podstawie i w granicach prawa, wyklucza takie stosowanie prawa, które jednocześnie naruszałoby przepisy Konstytucji RP i inne obowiązujące przepisy ustaw czy ratyfikowanych umów międzynarodowych, które są źródłami powszechnie obowiązującego prawa. „Dlatego też nie można mówić, że ww. zasady zostały naruszone albowiem organy działały na podstawie i w granicach przepisów prawa oraz zawartej ze stroną skarżącą umowy, co również w niniejszej sprawie jest bardzo istotne”⁸.

Nadmienić należy, że w wyroku z dnia 21 lutego 2013 r.⁹ WSA w Gorzowie Wielkopolskim stwierdził, że przerzucenie własnych nieprawidłowości i zaniedbań na beneficjenta, realizującego prawidłowo wszystkie obowiązki ciążące na nim z mocy umowy o dofinansowanie, narusza wywodzoną z zasady demokratycznego państwa prawa zasadę działania jednostki w zaufaniu do organów państwa (art. 2 Konstytucji RP, art. 8 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego¹⁰). W świetle tej zasady uchybienie organu nie może powodować ujemnych następstw dla strony działającej w dobrej wierze i w zaufaniu do podejmowanych przez organ działań i rozstrzygnięć¹¹.

W orzecznictwie sądów administracyjnych, z powołaniem na literaturę przedmiotu, kiedy dokonuje się wykładni przepisów art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r., zwraca się uwagę na to, że wykorzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem, o którym mowa w art. 207 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, następuje przez zapłatę za zrealizowane zadania inne niż te, na które środki były przyznane. Chodzi o sfinansowane zadania będące poza zakresem rzeczowym projektu, na który środki zostały przekazane, wydatki niezwiązane bezpośrednio z realizacją projektu, nieprzyczyniające się do osiągnięcia celu określonego w umowie o dofinansowanie, które nie mogą zostać uznane za kwalifikowalne. Przeznaczenie oznacza określenie z góry celu, któremu ma służyć dana rzecz, przekazanie do kogoś, na czyjś użytek, zastosowanie¹². Na potrzeby natomiast wykładni pojęcia „innych procedur obowiązujących” przyjęto, że mogą to być procedury wynikające z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, takich jak np. ustawa z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych¹³, ale również procedury określone w dokumentach systemu realizacji danego programu oraz procedury określone w umowie o dofinansowanie realizacji projektu¹⁴. Wytyczne w zakresie kwalifikowalności należą do procedur regulujących wydatkowanie środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich. Naruszenie tych procedur skutkuje zwrotem środków na mocy decyzji wydanej na podstawie art. 207 ust. 1 pkt 2 i 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r., o ile powstanie szkoda w budżecie UE¹⁵.

Stwierdzić należy, że samo naruszenie procedur obowiązujących przy wykorzystaniu środków pochodzących z budżetu UE nie oznacza automatycznie obowiązku stosowania korekt i zwrotu środków unijnych. Konieczna jest bowiem ocena skutków tego naruszenia w kontekście przepisów art. 2 pkt 7 i art. 98 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999¹⁶. Środki unijne podlegają zatem zwrotowi tylko wówczas, gdy wykorzystano je z naruszeniem procedur, które stanowi nieprawidłowość w rozumieniu art. 2 pkt 7 przywołanego rozporządzenia. Wymieniona nieprawidłowość występuje natomiast wtedy, gdy wskutek naruszenia procedur doszło do powstania szkody lub mogłoby dojść do jej powstania w budżecie ogólnym UE. Możliwość powstania szkody należy rozumieć jako możliwość uszczuplenia środków unijnych. Dla uznania zatem, że doszło do powstania nieprawidłowości w rozumieniu art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006, wystarczy ustalenie, że wskutek naruszenia procedur obowiązujących przy wydatkowaniu środków unijnych zaistniała hipotetyczna możliwość powstania szkody w budżecie ogólnym UE.

W tym miejscu należy przytoczyć wyrok z dnia 19 marca 2014 r.¹⁷, w którym NSA analizował pojęcie „nieprawidłowości” w rozumieniu art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006 i podkreślił, że wydatek niekwalifikowalny, poniesiony i rozliczony w zatwierdzonym wniosku o płatność, oznacza, że z perspektywy budżetu środki zostały wydane nieprawidłowo, co doprowadziło do powstania szkody. Sama szkoda nie musi natomiast być konkretną stratą finansową, gdyż do stwierdzenia, że wystąpiła nieprawidłowość, wystarczy istnienie zagrożenia, że szkoda powstanie. Jak stanowi z kolei art. 98 ust. 1 wymienionego rozporządzenia: „Państwa członkowskie w pierwszej kolejności ponoszą odpowiedzialność za śledzenie nieprawidłowości, działając na podstawie dowodów świadczących o wszelkich większych zmianach mających wpływ na charakter lub warunki realizacji lub kontroli operacji, lub programów operacyjnych oraz dokonując wymaganych korekt finansowych”. W myśl zaś art. 98 ust. 2 państwo członkowskie dokonuje korekt finansowych wymaganych w związku z pojedynczymi lub systemowymi nieprawidłowościami stwierdzonymi w operacjach lub programach operacyjnych. Korekty dokonywane przez państwo członkowskie polegają na anulowaniu całości lub części wkładu publicznego w ramach programu operacyjnego. Państwo członkowskie bierze pod uwagę charakter i wagę nieprawidłowości oraz straty finansowe poniesione przez fundusze.

Reasumując, aby powstał obowiązek stosowania korekt i zwrotu środków unijnych, muszą zostać spełnione dwie następujące przesłanki:

1)   po pierwsze – musi dojść do naruszenia procedur obowiązujących przy wykorzystaniu środków unijnych (określonych m.in. w umowie o dofinansowanie);

2)   po drugie – naruszenie to spowodowało lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym UE¹⁸.

Szkoda powstaje w każdym przypadku, gdy podmiot otrzymujący dofinansowanie realizuje projekt niezgodnie z prawem. Do stwierdzenia naruszenia przepisów regulujących realizację dofinansowywanego projektu nie jest konieczne wystąpienie rzeczywistego uszczerbku finansowego, lecz wystarczy sama możliwość jego wystąpienia. Innymi słowy, przesłanką naliczenia korekty, a następnie żądania zwrotu dofinansowania jest wykazanie naruszenia procedury (krajowej lub unijnej w zakresie zamówień publicznych), które mogło doprowadzić do uszczuplenia środków unijnych¹⁹. Nieprzestrzeganie postanowień umownych oraz przepisów prawa regulujących wykorzystywanie środków z funduszy UE jest równoznaczne z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Wydana decyzja ma przy tym charakter deklaratoryjny, gdyż obowiązek zwrotu dofinansowania powstaje z chwilą zaistnienia przesłanek przewidzianych przepisami prawa²⁰.

Środkami pobranymi w nadmiernej wysokości, o których mowa w art. 207 ust. 1 pkt 3 przywołanej ustawy, są z kolei środki otrzymane w wysokości wyższej niż określona w odrębnych przepisach, umowie lub w wysokości wyższej niż niezbędna na dofinansowanie lub finansowanie dotowanego zadania, w szczególności zaliczka niewykorzystana w całości przez beneficjenta. Środkami nienależnymi są zaś środki udzielone bez podstawy prawnej²¹ albo pobrane w wyniku merytorycznego błędu dotyczącego kwalifikacji projektu, popełnionego przez właściwą instytucję²². Przy czym podkreśla się, że w świetle art. 207 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. niedostrzeżenie przez organ w trakcie zawierania i realizacji umowy o dofinansowanie projektu, że dofinansowanie w ogólne nie powinno być przyznane, nie ma wpływu na konieczność zwrotu środków przeznaczonych z naruszeniem stosownych procedur na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich²³.

Odnośnie do art. 207 ust. 1 pkt 3 przywołanej ustawy akcentuje się również, że ustawodawca, poza stwierdzeniem nieprawidłowości w postaci pobrania środków nienależnie lub w nadmiernej wysokości, nie przewidział jeszcze innych okoliczności, takich jak wystąpienie winy lub jej rodzaju, wysokości nieprawidłowo pobranych środków czy też zakresu udziału podmiotów trzecich, uzasadniających zastosowanie przewidzianej w tym przepisie sankcji. Oznacza to, że o zwrocie środków pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości należy orzec niezależnie od przyczyny wystąpienia takich nieprawidłowości²⁴. W szczególności wskazany przepis nie różnicuje sytuacji, gdy do nieprawidłowości dochodzi z winy beneficjenta. Art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. ma zastosowanie do podmiotu otrzymującego dofinansowanie bez potrzeby badania stopnia zawinienia takiego podmiotu. Odpowiedzialność prawna w finansach publicznych ma charakter obiektywny i nie może być wyłączona nawet w przypadku braku zawinienia. Obowiązek zwrotu środków powstaje z mocy prawa z chwilą zaistnienia przesłanek przewidzianych przepisami. Nie ma konieczności badania stopnia zawinienia beneficjenta²⁵.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca w art. 207 ust. 1 ww. ustawy nie używa terminu „nieprawidłowość”, lecz terminów, takich jak „wykorzystanie niezgodnie z przeznaczeniem”, „wykorzystanie z naruszeniem procedur”, „pobranie nienależnie lub w nadmiernej wysokości”. Zastosowanie takiego nazewnictwa nie zmienia faktu, że zdarzenia określone we wspomnianym art. 207 ust. 1 są działaniami podejmowanymi na rachunek budżetu UE w celu usuwania nieprawidłowości w rozumieniu art. 1 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich²⁶, skutkiem czego są to działania podejmowane w zakresie tego rozporządzenia. Są zatem częścią tej samej dyspozycji gwarantującej dobre zarządzanie funduszami UE i ochronę jej interesów finansowych, wobec czego pojęcia użyte w art. 207 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. powinny być interpretowane w sposób jednolity z pojęciem „nieprawidłowości” w rozumieniu art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 2988/95, jak też art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006.

Pojęcie „nieprawidłowości” zostało zdefiniowane we wspomnianym art. 2 pkt 7 jako jakiekolwiek naruszenie przepisu prawa wspólnotowego, które wynika z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego, a które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym UE z tej przyczyny, że z tego budżetu finansowano nieuzasadniony wydatek. Definicja ta odpowiada pojęciu „nieprawidłowości” w rozumieniu art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 2988/95, a według art. 4 ust. 1 tego aktu każda nieprawidłowość będzie pociągała za sobą z reguły cofnięcie bezprawnie uzyskanej korzyści m.in. przez zobowiązanie do zwrotu kwot pieniężnych należnych lub bezprawnie uzyskanych.

W świetle całokształtu powołanych przepisów nie powinno ulegać wątpliwości, że przepis art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. – określający przesłanki zwrotu środków przez beneficjenta – konstytuuje, na zasadzie przewidzianej w art. 2 ust. 4 rozporządzenia nr 2988/95, krajową instytucję prawną odzyskiwania środków nienależnie wypłaconych, tak aby zrealizować nałożony na państwa członkowskie obowiązek z art. 4 ust. 1 tego aktu oraz z art. 70 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 1083/2006. Oznacza to, że przesłanki zwrotu przez beneficjenta środków, przewidziane w art. 207 ust. 1 ww. ustawy, należy interpretować z uwzględnieniem treści art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006. Fakt wykorzystania środków z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r., może zatem stanowić przesłankę zwrotu środków w rozumieniu art. 207 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, jeżeli naruszenie tych procedur stanowi nieprawidłowość w rozumieniu art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006. Podobnie też wykorzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem (art. 207 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) może stanowić przesłankę zwrotu tych środków, jeżeli takie wykorzystanie stanowi nieprawidłowość w rozumieniu wspomnianego art. 2 pkt 7.

W konsekwencji – w świetle przytoczonej wyżej definicji nieprawidłowości – stwierdzenie zaistnienia przesłanki z art. 207 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. wymaga ustalenia, że naruszenie określonych tym przepisem procedur wynikało z działania lub zaniechania beneficjenta, które spowodowało lub mogło spowodować szkodę w budżecie ogólnym UE z tej przyczyny, że z tego budżetu finansowano nieuzasadniony wydatek. Analogicznie też stwierdzenie zaistnienia przesłanki z art. 207 ust. 1 pkt 2 przywołanej ustawy wymaga ustalenia, że wykorzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem wynikało z działania lub zaniechania beneficjenta, które spowodowało lub mogło spowodować szkodę w budżecie ogólnym UE z tej przyczyny, że z tego budżetu finansowano nieuzasadniony wydatek²⁷.

Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że ocena poprawności działania beneficjenta realizującego umowę o dofinansowanie projektu z wykorzystaniem środków UE musi być dokonywana z uwzględnieniem postanowień tej umowy oraz przede wszystkim przepisów prawa polskiego, w tym nie tylko ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r., lecz także ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju²⁸. Uregulowania te powinny być jednak wykładane i stosowane z uwzględnieniem prawa europejskiego, tj. przede wszystkim rozporządzenia nr 1083/2006, polskie regulacje dotyczące realizacji programów operacyjnych służą bowiem do osiągania wspólnych celów wynikających z prawa europejskiego i realizacji polityki spójności.

Przy wydawaniu decyzji o zwrocie środków trzeba wziąć pod uwagę okoliczność, że zasadniczą przesłanką nakładania korekt i żądania zwrotu dofinansowania jest – rzeczywisty albo potencjalny – nieuzasadniony wydatek z budżetu UE. Warunkiem nałożenia korekty i wydania decyzji o zwrocie środków jest więc wykazanie związku przyczynowego między stwierdzonym naruszeniem prawa a rzeczywistą lub potencjalną szkodą w budżecie UE. Konieczne jest zatem przeprowadzenie takiej operacji myślowej, w której zaprezentowane zostanie logiczne następstwo zdarzeń zapoczątkowanych naruszeniem prawa, a zakończonych finansowaniem lub możliwością finansowania nieuzasadnionego wydatku z budżetu UE. Tylko w takiej sytuacji można bowiem mówić o nieprawidłowości w rozumieniu art. 2 pkt 7 rozporządzenia nr 1083/2006²⁹. Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że przesłanką żądania zwrotu środków nie jest każde naruszenie prawa wspólnotowego, lecz tylko takie, które może zostać określone jako nieprawidłowość, tzn. które powoduje lub może spowodować szkodę w budżecie UE. Tego rodzaju okoliczność powinna zostać niewątpliwie wykazana przez organ w decyzji nakazującej zwrot środków z funduszy europejskich³⁰.

 

Przypisy

¹     Tekst jednolity Dz.U. z 2023 r. poz. 1270 ze zm., dalej: ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r.

²     Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, s. 470, ze zm.

³     Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 9 marca 2023 r., I SA/Go 412/22.

⁴     III SA/Gl 804/20.

⁵     Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm., dalej: Konstytucja RP.

⁶     Por. np. T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2009, s. 108-113.

⁷     Por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z dnia 9 lutego 2011 r., II FSK 1796/09.

⁸     Wyrok WSA w Krakowie z dnia 29 marca 2021 r., I SA/Kr 390/20, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/749C96A8E3, dostęp: 26.09.2023.

⁹        II SA/Go 952/12.

¹⁰    Tekst jednolity Dz.U. z 2023 r. poz. 775 ze zm.

¹¹    Zob. wyrok NSA z dnia 14 marca 2019 r., I GSK 930/18.

¹²    Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 9 lutego 2023 r., I SA/Sz 839/22.

¹³    Tekst jednolity Dz.U. z 2023 r. poz. 1605.

¹⁴    Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 9 marca 2023 r., I SA/Go 412/22. Por. wyroki NSA: z dnia 2 czerwca 2021 r., I GSK 1906/18; z dnia 12 września 2017 r., II GSK 3597/15; z dnia 17 maja 2017 r., II GSK 2420/15; z dnia 12 kwietnia 2017 r., II GSK 2389/15; z dnia 22 marca 2017 r., II GSK 3026/15.

¹⁵    Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 3 listopada 2022 r., I SA/Ol 468/22.

¹⁶    Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006, s. 25, ze zm., dalej: rozporządzenie nr 1083/2006.

¹⁷    II GSK 51/13.

¹⁸    Wyrok WSA w Łodzi z dnia 23 listopada 2022 r., III SA/Łd 1082/19. Por. wyrok NSA z dnia 20 listopada 2014 r., II GSK 917/13.

¹⁹    Wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 maja 2023 r., I SA/Kr 186/23.

²⁰    Wyrok WSA w Kielcach z dnia 27 kwietnia 2023 r., I SA/Ke 13/23.

²¹    Zob. wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 września 2017 r., V SA/Wa 2262/16, a także L. Lipiec-Warzecha, Komentarz do art. 207 ustawy o finansach publicznych, w: tejże, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011.

²²    Zob. W. Miemiec, Art. 207, w: Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Z. Ofiarski, LEX/el., 2021.

²³    Zob. wyrok NSA z dnia 5 października 2017 r., II GSK 2108/17.

²⁴    Zob. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2019 r., I GSK 1213/18.

²⁵    Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 9 lutego 2023 r. Zob. także np. wyroki NSA: z dnia 26 lutego 2020 r., I GSK 1711/18; z dnia 13 lutego 2014 r., II GSK 1862/12.

²⁶    Dz. Urz. WE L 312 z 23.12.1995, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 1, t. 1, s. 340, dalej: rozporządzenie nr 2988/95.

²⁷    Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 8 listopada 2017 r., II SA/Go 365/17.

²⁸    Tekst jednolity Dz.U. z 2023 r. poz. 1259 ze zm.

²⁹    Por. wyrok NSA z dnia 29 kwietnia 2015 r., II GSK 610/14.

³⁰    Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 lipca 2017 r., III SA/Wr 284/17. Por. także wyroki NSA: z dnia 13 grudnia 2016 r., II GSK 1265/15; z dnia 18 maja 2017 r., II GSK 2796/15.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu