W dniu 7 kwietnia 2025 r. w Wykazie Prac Legislacyjnych i Programowych Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa. Projekt (nr UDER3) ma na celu zwiększenie stabilności prawa podatkowego oraz zapewnienie podatnikom i innym podmiotom prawa podatkowego odpowiedniego czasu na dostosowanie się przez nich do zmian w ustawach podatkowych. Zmiany mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.
Projektodawca zaproponował dodanie art. 1b do ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2025 r. poz. 111), zgodnie z którym: „Ustawa normuje również szczególne wymagania w zakresie określania terminu wejścia w życie niektórych przepisów ustaw podatkowych” (§ 1). Z § 2 tego przepisu wynika, że istota rozwiązań planowanych w projekcie sprowadza się do wprowadzenia, jako zasady, wymogu zapewnienia co najmniej 6-miesięcznego okresu vacatio legis w przedkładanych Sejmowi projektach ustaw podatkowych, z których wynika zwiększenie obciążeń dla podatników i innych podmiotów prawa podatkowego. Przepis ten stanowi, że wydłużenie okresu vacatio legis miałoby dotyczyć wyłącznie tych ustaw, które zawierają niekorzystne rozwiązania dla podatników, płatników lub inkasentów, a także ich następców prawnych, lub osób trzecich wynikające w szczególności ze zwiększenia obciążeń, ograniczenia uprawnień lub zmiany obowiązujących zasad opodatkowania.
Projektodawca założył, że od 6-miesięcznego okresu vacatio legis. Zgodnie z § 3 projektowanego art. 1b Ordynacji podatkowej odstąpienie od zasady określonej w § 2 będzie mogło nastąpić, jeżeli:
- przemawia za tym ważny interes publiczny;
- wynika to z konieczności implementacji lub wykonania przepisów prawa Unii Europejskiej.
Z projektu wynika ponadto, że przepisy art. 1b ustawy zmienianej znajdą zastosowanie do projektów ustaw podatkowych przyjętych przez Radę Ministrów po dniu 31 grudnia 2025 r.
Powyższe zmiany stanowią realizację filaru VI: „Wsparcie dla biznesu i deregulacja” planu gospodarczego na 2025 r. „Polska. Rok przełomu”, który zakłada eliminację zbędnych procedur administracyjnych, redukcję kosztów prowadzenia działalności oraz zwiększenie przejrzystości systemu podatkowego. Rozwiązania przewidziane w projekcie mają na celu wzmocnienie instrumentów ochrony praw i interesów obywateli.
Projekt przewiduje poszerzenie zakresu przedmiotowego Ordynacji podatkowej poprzez wskazanie, że ustawa ta normuje również szczególne wymagania w zakresie określania terminu wejścia w życie niektórych przepisów ustaw podatkowych (projektowany art. 1b § 1).
Projektodawca zauważył, że system prawa powinien być przewidywalny, a podatnicy i inne podmioty prawa podatkowego nie powinni być zaskakiwani zmianami podatkowymi. Zatem dla zapewnienia odpowiedniego czasu na dostosowanie się przez nich do nowych przepisów, zaproponowano wydłużenie okresu vacatio legis. Projektowana regulacja art. 1b § 2 ma na celu ochronę podmiotów prawa podatkowego poprzez zapewnienie odpowiedniego czasu na dostosowanie się do niekorzystnych zmian i zawiera katalog przykładowych rozwiązań, które mogą być dla nich niekorzystne. Przez zwiększenie obciążeń należy rozumieć zarówno zwiększenie obciążeń fiskalnych jak i biurokratycznych obowiązków.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
