Zakład Ubezpieczeń Społecznych z dniem 17 lutego 2025 r. wydał interpretację indywidualną o nr DI/200000/43/140/2025, wyjaśniając, czy do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników (kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe) należy uwzględnić dodatek za rozłąkę oraz strawne.
Na wstępie wskazać należy, że w świetle art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w §2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Katalog przychodów, które uważane są „za przychody ze stosunku pracy” jest szeroko interpretowany, ponieważ uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jednakże rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. zawiera katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a dokładnie z § 2 ust. 1 pkt 18 podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: należności przysługujące pracownikom z tytułu wykonywania pracy poza stałym miejscem pracy lub stałym miejscem zamieszkania: dodatki, ryczałty za rozłąkę oraz strawne – do wysokości, które z tego tytułu została zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych.
W przedmiotowej interpretacji Zakład wyjaśnił, że warunkiem koniecznym do skorzystania z niniejszego wyłączenia, konieczne jest przeniesienie pracownika poza miejsce wykonywania przez niego pracy, które oznaczone jest w zawartej z nim umowie o pracę. W konsekwencji czego limit jaki może zostać wyłączony z podstawy wymiaru składek stanowi limit do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podroży służbowej na obszarze kraju.
Niniejsze świadczenia z założenia stanowią rodzaj zadośćuczynienia za czas, jaki zatrudniony musi spędzić z dala od bliskich. Niniejszy przepis (§2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia) w ocenie Zakładu nie będzie miał jednak zastosowania do kierowców, gdyż nie są oni pracownikami czasowo przeniesionymi. Podróż oraz wykonywanie pracy w różnych miejscach, a także wynikająca z tego faktur rozłąka z rodziną, nie stanowi w przypadku kierowców zjawiska wyjątkowego, lecz jest normalnym wykonywaniem obowiązków pracowniczych, zwłaszcza w przypadku przewozów międzynarodowych.
