Zakład Ubezpieczeń Społecznych z dniem 28 lutego 2024 r. jak również z dniem 7 sierpnia 2024 r. wydał interpretacje indywidualne stosownie o nr DI/200000/43/185/2024 oraz nr DI/100000/43/698/2023, dotyczące ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne w związku ze sprzedażą pracownikom używanych składników majątku (laptopy oraz samochody) będących własnością przedsiębiorcy.
Na wstępie wskazać należy, że w świetle art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych , podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w §2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Katalog przychodów, które uważane są „za przychody ze stosunku pracy” jest szeroko interpretowany, ponieważ uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jednakże rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. zawiera katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a dokładnie z § 2 ust. 1 pkt 26 podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.
W przedmiotowych interpretacjach Zakład wskazał, że: Nie zawsze […] i nie w każdym przypadku <daną korzyść> można wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, choćby teoretycznie zostały spełnione przesłanki wynikające z §2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Należy zauważyć, że czym innym jest udostępnienie pracownikom przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne określonych usług i towarów w tym celu zakupowych przez pracodawcę, a czym innym jest odsprzedaż składników wyposażenia pracodawcy […], których zakup związany był z prowadzoną przez pracodawcę działalnością i dla jej potrzeb, dopiero po spełnieniu swojej roli [po wysłużeniu się] pracodawca odsprzedaje je pracownikom za ustaloną kwotę.
Podsumowując, wartość świadczenia polegającego na odprzedaży pracownikom używanych składników majątkowych będących własnością pracodawcy nie będzie podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy na mocy § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji w przypadku wykupu powyższych składników majątkowych korzyść, jaką osiągnie pracownik stanowiącą różnicę w cenie nabywanego pojazdu, będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Dodatkowo zgodnie z treścią art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Oznacza to, że jeżeli uzyskany przez pracownika przychód będzie stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, to również będzie stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
