13. Oddział podmiotu zagranicznego jako pośredniczący podmiot węglowy.
NObrót wyrobami węglowymi, określonymi w poz. 19-21 załącznika nr 1 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej określanej jako „ustawa”), a zarazem w załączniku nr 1 do implementowanej przez tę ustawę dyrektywy Rady 2003/96/WE, powierzony został wyodrębnionej kategorii podmiotów akcyzowych, a mianowicie pośredniczącym podmiotom węglowym.
Stosownie do art. 2 ust.1 pkt 23a ustawy pośredniczącym podmiotem węglowym jest podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju:
a) dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, lub
b) używający wyrobów węglowych do celów objętych zwolnieniem od akcyzy i do celów nieobjętych zwolnieniem od akcyzy, lub
c) używający wyrobów węglowych do celów objętych zwolnieniem od akcyzy i do celów niepodlegających opodatkowaniu akcyzą,
– który pisemnie powiadomił właściwego naczelnika urzędu skarbowego o tej działalności.
Wobec powołanej wyżej definicji pośredniczącego podmiotu węglowego, jaką statuuje art. 2 ust.1 pkt 23a ustawy, nie może tego statusu dla celów akcyzy w Polsce uzyskać podmiot nie mający siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.
Należy odnotować, że zasadniczo powołane rozwiązanie prawne jest niezgodne z fundamentami systemu prawnego Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim z zasadą równości i z zasadą niedyskryminacji, która została wyrażona wprost w art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej: TfUE) stanowiącym, że ?W zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową?. Z orzecznictwa TSUE wynika, iż art. 18 TfUE należy interpretować w ten sposób, że podmioty w tej samej sytuacji powinny być traktowane równo. Między innymi, w wyroku wydanym w sprawie C-106/83 Sermide, Trybunał stwierdził, że „zabrania się nierównego traktowania porównywalnych stanów faktycznych i równego traktowania różnych stanów faktycznych”, a wyroku w sprawie: C-202/85 Klensch dodał, że „porównywalne stany faktyczne nie powinny być nierówno traktowane”.
Z kolei w punkcie 10 preambuły do Dyrektywy Rady 2008/l18/WE wskazane zostało, że warunki poboru i zwrotu podatków powinny być zgodne z zasadą niedyskryminacji, ponieważ mają one wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Wydaje się zatem, że zasada niedyskryminacji powinna być brana pod uwagę również przy ustalaniu zakresu podmiotowego zwolnień z akcyzy, których stosowanie jest uwarunkowane w szczególności posiadaniem statusu pośredniczącego podmiotu węglowego. Zwłaszcza, że zgodnie z punktem 24 preambuły do Dyrektywy 2003/96/WE Państwa Członkowskie winny mieć możliwość stosowania niektórych innych zwolnień lub obniżonych poziomów opodatkowania w przypadkach, gdy nie będzie to szkodliwe dla prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego i nie będzie powodować zakłóceń konkurencji.
W polskim systemie prawnym podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czasowe oferowanie lub świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oraz zasady tworzenia przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oddziałów i przedstawicielstw w Rzeczypospolitej Polskiej reguluje obecnie ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej określana jako: ?ustawa z dnia 6 marca 2018 r.). Ustawa ta w art.4 stanowi, że osoby zagraniczne z państw członkowskich mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy, przy czym jako osobę zagraniczną w art. 3 pkt 5 powołanej ustawy definiuje się: a) osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego, b) osobę prawną z siedzibą za granicą, c) jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą. Wedle art. 3 pkt 7 powołanej ustawy osobą zagraniczną wykonującą działalność gospodarczą za granicą jest w szczególności przedsiębiorca zagraniczny.
Zasadniczo zgodnie z art. 4 ust.3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. ? ?Osoby zagraniczne inne niż wymienione w ust. 1 i 2 [a więc obywatele innych państw niż państwa członkowskie? uzupełnienie JK] mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej?. Niemniej, na podstawie art.2 ust.1 tejże ustawy osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami mogą tworzyć w Rzeczypospolitej Polskiej oddziały, przedstawicielstwa lub czasowo oferować lub świadczyć usługę, na zasadach określonych w ustawie, przy czym ? wedle art. 3 pkt 4 powołanej ustawy ? jako oddział traktowana jest wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.
Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, a wedle art.19 tejże ustawy przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”. Jednocześnie, z art.12 ust. 3 w związku z art.5 ust. 1 ustawy wynika, że czasowe wykonywanie transgranicznej działalności usługowej przez usługodawcę z innego państwa członkowskiego bez konieczności uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarcze nie ma zastosowania w zakresie uregulowanym ustawami podatkowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy przyjąć, że wprawdzie sam podmiot zagraniczny nie może uzyskać statusu pośredniczącego podmiotu węglowego, jednak statusu takiego nie można odmówić działającemu w Polsce oddziałowi przedsiębiorcy zagranicznego, którego tworzenie i funkcjonowanie reguluje obecnie ustawa z dnia 6 marca 2018 r. W konsekwencji więc podmiot zagraniczny może dokonywać transakcji z wykorzystaniem wyrobów węglowych w zwolnieniu z akcyzy poprzez oddział, co ogranicza skutek dyskryminacyjny art. 2 ust.1 pkt 23a ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.
Możliwość rejestracji oddziału firmy zagranicznej jako pośredniczący podmiot węglowy potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPP3/443-450/12-2/JK z 23 lipca 2012 r..
dr Joanna Kiszka
Starszy konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
