Dnia 29 kwietnia 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną dotyczącą kompensaty przy mechanizmie podzielonej płatności.
W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w sektorze handlu hurtowego, przede wszystkim na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Spółka jest polskim rezydentem podatkowym i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje nabycia towarów od wielu podmiotów w celu ich dalszej odsprzedaży. Zdarza się, że w związku z handlowymi powiązaniami z kontrahentem, Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty na rzecz kontrahenta kwoty X, równocześnie ma roszczenie w stosunku do kontrahenta o zapłatę kwoty Y. W celu uproszczenia wzajemnych rozliczeń, Wnioskodawca i kontrahent korzystają z rozliczeń bezgotówkowych w drodze umownej kompensaty wzajemnych wierzytelności, która daje skutek w postaci wzajemnego umorzenia wierzytelności do wysokości niższej z nich. Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej są kompensaty będące potrąceniami umownymi, a więc nie potrąceniami jednostronnymi uregulowanymi w art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
W opisie sprawy wskazano, że przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej są kompensaty będące potrąceniami umownymi, a więc nie potrąceniami jednostronnymi uregulowanymi w art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego.
Kompensaty ustawowe zostały uregulowane w art. 498 Kodeksu cywilnego, a kompensaty umowne ? których podstawą jest zapis w umowie ? warunki ustalają swobodnie.
Zgodnie z art. 498 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Z literalnej wykładni wskazanych wyżej przepisów art. 108a ust. 1a, 1b i 1d ustawy oraz przepisów art. 19 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców wynika więc, że ustawodawca wprowadził obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności dla płatności za faktury dokumentujące zakup towarów lub świadczenie usług z załącznika nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz których wartość brutto przekracza kwotę 15 000 zł lub równowartość tej kwoty. Wyjątkiem wskazanym przez ustawodawcę kiedy mechanizm podzielonej płatności nie ma zastosowania przy regulowaniu należności jest dokonanie potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego. W sytuacji gdy należność z faktury, w której kwota należności przekracza 15 000 zł, obejmującej towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, jest uregulowana w drodze kompensaty, to nie wystąpi obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności w zakresie kwoty objętej potrąceniem.
Jak wskazał organ w uzasadnieniu należy zatem zauważyć, że wyłączenie mechanizmu podzielonej płatności w chwili obecnej nie może być zastosowane przy innych potrąceniach, niż te które uregulowane są w art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Tym samym, mechanizm podzielonej płatności będzie obowiązkowy przy regulowaniu płatności, w której ogólna kwota należności stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z 6 marca 2018 r. ? Prawo przedsiębiorców, oraz w sytuacji, gdy faktura obejmuje swym zakresem towary/usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy. Zatem uregulowanie zobowiązania wobec kontrahenta o wartości powyżej 15.000 zł., które dokumentuje dostawę towarów/świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 poprzez dokonanie kompensaty innej niż wynikającej z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego oznaczać będzie naruszenie przepisu art. 108a ust. 1a i 1b ustawy.
Podsumowując, zdaniem organu w odpowiedzi na zadane pytanie należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie w przypadku, w którym zobowiązanie wobec kontrahenta wynikające z wystawionej faktury o wartości powyżej 15.000 zł, regulowane jest poprzez kompensaty będące potrąceniami umownymi, Wnioskodawca jest zobowiązany do zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1a ustawy. Nie zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności spowoduje możliwość powstania sankcji wynikającej z art. 108a ust. 7 ustawy.
