Przejście w JDG na zasady ogólne opodatkowania a możliwość opodatkowania z małżonkiem

Z dniem 1 lipca 2022 r. obniżona zostaje niższa stawka podatkowa w opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Stawka opodatkowania obowiązująca w przypadku podstawy obliczania podatku nieprzekraczającej kwoty 120 tys. zł w wyniku zmian zostaje obniżona z 17% do 12%. Nowa stawka co do zasady znajduje zastosowanie do wszystkich dochodów (przychodów) osiągniętych od 1 stycznia 2022 r. Ustawodawca określa przepisy przejściowe pozwalające osobom, które przed nowelizacją wybrały opodatkowanie ryczałtem lub podatkiem liniowym przejście w ciągu roku 2022 r. na opodatkowanie skalą. W związku z tym powstaje pytanie o możliwość wspólnego rozliczania się małżonków, w przypadku osób, które skorzystały z możliwości określonych w przepisach przejściowych.

Czy po przejściu w jednoosobowej działalności gospodarczej od 1 lipca 2022 r. z ryczałtu lub podatku liniowego na zasady ogólne możliwe jest wspólne rozliczanie z małżonkiem? Najkrótsza odpowiedź brzmi: nie. Po pierwsze, przepisy przejściowe dają możliwość podatnikom, którzy za rok 2022 wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu lub podatku liniowego, zmianę formy opodatkowania za rok 2022 r. na opodatkowanie według skali podatkowej. Jest to odpowiednio art. 14 i 15 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265). W takim przypadku opodatkowanie skalą podatkową stosuje się do wszystkich przychodów osiągniętych w 2022 r.

Po drugie, podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem za rok 2022, mogą skorzystać z możliwości jaką daje art. 17 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie określa analogicznej możliwości dla podatników opodatkowanych podatkiem liniowym. Zgodnie z przywołanym przepisem podatnik opodatkowany ryczałtem może zadecydować, że przychody osiągnięte od 1 lipca 2022 r. będą opodatkowane według skali podatkowej – oznacza to jednocześnie, że przychody osiągnięte przed 1 lipca 2022 r. będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stosowanie opodatkowania ryczałtem w trakcie roku podatkowego wyklucza możliwość skorzystania z wspólnego rozliczania z małżonkiem.

Czy w przypadku przejścia na zasady ogólne po roku istnieje możliwość opodatkowania wspólnie z małżonkiem? Pytanie o możliwość zastosowania w tym przypadku sprowadza się do prawidłowej wykładni art. 6 ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., a konkretnie do zawartego w nim słowa „stosuje się”; stosowanie przez choćby jednego z małżonków w ciągu roku podatkowego opodatkowania ryczałtem lub podatkiem liniowym wyłącza możliwość wspólnego rozliczania małżonków. W przypadku gdy podatnik przechodzi na zasady ogólne oznacza to, że uprzednio, a więc w ciągu roku podatkowego stosował formy opodatkowania uniemożliwiające wspólne rozliczanie z małżonkiem. Z drugiej strony można jednak podnosić, że podatnik, który przeszedł na zasady ogólne stosuje do osiągniętych w 2022 r. przychodów przepisy normujące opodatkowanie skalą, a więc jakkolwiek stosował w czasie roku przepisy dotyczące innych form opodatkowania, to jednak w ostatecznym rozrachunku zastosowanie ich zostaje „anulowane” przez owo przejście.

Jako że wykładnia językowa nie rozstrzyga omawianego problemu, należy sięgnąć po wykładnię celowościową: przejście na zasady ogólne i zastosowanie tej formy względem przychodów osiągniętych w całym 2022 r. oznacza, że to właśnie przepisy o opodatkowaniu skalą zostają zastosowane względem tych przychodów. Przepisy o ryczałcie i podatku liniowym w ostatecznym rozrachunku nie będą miały zastosowania do osiągniętego w 2022 r. przychodu. W konsekwencji w ocenie ISP skorzystanie z art. 14 i 15 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. i przejście na zasady ogólne, nie wyłącza możliwości wspólnego rozliczania się z małżonkiem. Należy przy tym zaznaczyć, że jest to kwestia sporna i organy podatkowe mogą nie przychylić się do prezentowanego w niniejszym omówieniu stanowiska.

Wróć do spisu treści serwisu