Rabat pośredni jako koszt podatkowy

W dniu 1 września 2023 r. Dyrektor KIS wydał interpretację indywidualną sygn. 0111-KDIB1-1.4010.331.2023.2.BS dotyczącą podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia momentu zaliczenia rabatu pośredniego w ciężar kosztów podatkowych.

W opisie stanu faktycznego wskazano, że Wnioskodawca zajmuje się zarządzaniem siecią sklepów detalicznych, jest czynnym podatnikiem VAT oraz prowadzi księgi handlowe. Od producentów i dystrybutorów otrzymuje bonus, który zgodnie z zawartą umową franczyzową przekazuje w formie rabatu pośredniego do zrzeszonych w sieci sklepów detalicznych. Spółka nie może wystawiać korekt na obniżenie przychodów ze sprzedaży, ponieważ nie sprzedaje i nie będzie sprzedawała na rzecz sklepów w sposób bezpośredni żadnego towaru i w konsekwencji nie będzie wystawiała faktur VAT dokumentujących sprzedaż towarów na rzecz sklepów. Rabat służy motywowaniu sklepów do bardziej aktywnej sprzedaży produktów producenta, poprzez uatrakcyjnienie warunków zakupu danego towaru. Spółka nie pośredniczy tylko w przekazaniu otrzymanego bonusu w formie rabatu pośredniego do sklepów detalicznych. Spółka otrzymując bonus staje się właścicielem środków pieniężnych, które wykazuje w przychodach podatkowych, natomiast przekazując rabat pośredni do zrzeszonych sklepów detalicznych ponosi wydatek, który ujmuje w koszty podatkowe w chwili jego wypłaty. Między wypłaconym rabatem pośrednim a powstaniem przychodów w Spółce istnieje ścisłe powiązanie, ponieważ rabat służy uatrakcyjnieniu sprzedaży towarów poprzez promocję czy obniżkę ceny. Im większe wypłacone rabaty pośrednie tym Spółka osiągnie większe przychody podatkowe.

W związku z powyższym stanem faktycznym Wnioskodawca zwrócił się z pytaniem czy rabat pośredni wypłacany przez Spółkę w formie noty księgowej należy zaliczyć w koszty podatkowe w dacie zapłaty czy w dacie księgowania noty?

Wnioskodawca stanął na stanowisku, że przyznany rabat pośredni w koszty podatkowe należy zaliczyć w momencie zapłaty (metoda kasowa).

DKIS uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i stwierdził, że „(…) rabat pośredni wypłacany przez Spółkę może stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, bowiem podjęte działania przez Wnioskodawcę przyczyniają się do uznania, że rabat pośredni wypłacany przez Spółkę został poniesiony w celu uzyskania przychodu oraz w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jak wskazano w uzupełnieniu wniosku Spółka nie pośredniczy bowiem tylko w przekazaniu otrzymanego bonusu w formie rabatu pośredniego do sklepów detalicznych. Spółka otrzymując bonus staje się właścicielem środków pieniężnych, które wykazuje w przychodach podatkowych, natomiast przekazując rabat pośredni do zrzeszonych sklepów detalicznych ponosi wydatek, który ujmuje w ciężar kosztów podatkowych. Między wypłaconym rabatem pośrednim a powstaniem przychodów w Spółce istnieje zatem powiązanie, ponieważ rabat służy uatrakcyjnieniu sprzedaży towarów poprzez promocję czy obniżkę ceny. Im większe wypłacone rabaty pośrednie tym Spółka osiągnie większe przychody podatkowe.

Z możliwością zaliczenia wydatków w ciężar kosztów podatkowych wiąże się moment w którym zaliczenie takie może zostać dokonane.

W związku z powyższym wskazać należy, że koszty podatkowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych można podzielić na:

– koszty bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4-4c ustawy o CIT), oraz

– koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

Rozpoznanie kosztów podatkowych uwarunkowane jest zatem sposobem powiązania wydatku z przychodami.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji kosztu „bezpośrednio związanego z przychodami” oraz kosztu „innego niż bezpośrednio związany z przychodami” – brak takiej definicji związany jest z nieokreślonością tych pojęć i brakiem stałych, niezmiennych kryteriów oceny wystąpienia bezpośredniego lub jedynie pośredniego związku takich kosztów z przychodami osoby prawnej w konkretnym przypadku. W efekcie te same wydatki mogą być w danych warunkach bezpośrednimi, zaś w innych jedynie pośrednimi kosztami uzyskania przychodu. Ocena tej kwestii musi być więc dokonywana w każdym przypadku na tle określonej sytuacji, przy uwzględnieniu indywidualnych cech działalności podatnika, w warunkach której wydatki te są ponoszone. Przy czym, jeżeli określone wydatki można powiązać z osiąganiem konkretnego przychodu, to bez względu na możliwość jednoczesnego wywiedzenia pośredniego związku tych wydatków z ewentualnymi innymi przychodami, zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów ocenić należy w kontekście tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód z jej zbycia.

Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, a więc takie, którym nie można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np.: koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników. Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Tym samym, nie jest możliwe ustalenie, w którym okresie bądź roku podatkowym wystąpi przychód uzasadniający potrącenie takich kosztów.

W myśl art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:

koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Natomiast na podstawie art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, że wypłacany przez Spółkę rabat pośredni udokumentowany wystawioną notą księgową, ma pośredni związek z uzyskanym przez Spółkę przychodem (nie ma on bezpośredniego odzwierciedlenia w uzyskanych przez Spółkę przychodach z tytułu świadczonych usług, ale jego poniesienie jest warunkiem ich uzyskania). Tym samym, przedmiotowy rabat pośredni wypłacany przez Spółkę stanowi pośredni koszt uzyskania przychodów potrącalny w dacie poniesienia.

Przy czym, za dzień poniesienia, stosownie do art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, rozumie się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zatem, ww. rabat pośredni będzie stanowić koszt inny niż bezpośrednio związany z przychodami, które należy ująć w kosztach podatkowych w dacie poniesienia, jednak nie jak wskazał Wnioskodawca w dacie wypłaty środków pieniężnych z konta bankowego, tylko w dniu, na który koszt zostanie ujęty w księgach rachunkowych (zaksięgowany) na podstawie noty księgowej wystawionej przez Spółkę, która będzie potwierdzać ostatecznie definitywne poniesienie wydatku przez Spółkę.

W momencie na który ww. rabat pośredni zostanie ujęty w księgach rachunkowych powstaje roszczenie/wierzytelność zarządzanego sklepu wobec Spółki o wypłatę tego rabatu pośredniego. Sama wypłata (pobranie z rachunku bankowego) jest jedynie następstwem wcześniej powstałej wierzytelności wobec Spółki i po stronie Spółki fakt wypłaty nie rodzi skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z tego też względu, Państwa stanowisko, iż wskazany powyżej rabat pośredni może zostać uznany za koszt podatkowy w momencie zapłaty, przez który spółka rozumie moment wpłaty środków pieniężnych z konta bankowego należało uznać za nieprawidłowe”.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu