Serwis Doradztwa Podatkowego

Umorzenie czynszu a podatek od towarów i usług

     Umorzenie zaległości czynszowej należy traktować jako umorzenie wierzytelności, czyli czynność neutralną na gruncie podatku od towarów i usług.

     Umorzenie zaległości czynszowej należy traktować jak umorzenie wierzytelności, które to z kolei jest czynnością neutralną podatkowo na gruncie podatku od towarów i usług, a to dlatego, iż umorzenie wierzytelności nie zostało zawarte w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem wymienionym w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Należy też w tym miejscu wskazać, iż umorzenie zaległości czynszowej nie powinno być rozpatrywane z perspektywy art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (tzw. „ulga na złe długi”), bowiem przytoczony przepis stanowi, iż podatnik może skorygować podstawę opodatkowania, a także podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w sytuacji, kiedy nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona. Należy stwierdzić, iż celem „ulgi na złe długi” jest uwolnienie podatnika-wierzyciela od konieczności ekonomicznego ponoszenia ciężaru podatku, który nie został „pokryty” poprzez zapłatę ceny przez dłużnika. Jeżeli więc wierzyciel samodzielnie i dobrowolnie rezygnuje z należnego mu od dłużnika świadczenia, jednocześnie zwalniając go z długu, to nie zachodzą przesłanki do zastosowania tego przepisu. Takie też stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 kwietnia 2017 r. sygn. akt I FSK 108/17.

     Wypada w tym miejscu wspomnieć, iż zgodnie z art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Zwolnienie z długu może dotyczyć całości lub części wierzytelności. O zwolnieniu z długu można poinformować dłużnika w dowolnej formie, jednak należy uznać, że ze względów dowodowych wskazanym jest, aby była to forma pisemna. Wydaje się, iż pisemne porozumienie spełnia wskazane warunki.

     Ponadto należy uznać, że w związku z brakiem możliwości zastosowania art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. (a to wobec faktu, iż skoro wierzyciel umorzył wierzytelność i zwolnił dłużnika z długu, to wierzytelność nie istnieje, więc nie można jej uznać za nieściągalną), to ? zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 19 listopada 2015 r. sygn. akt I FSK 1298/14 (potwierdzonym w przytaczanym już wyroku NSA z 25 kwietnia 2017 r. sygn. akt I FSK 108/17) ? ?Wierzyciel, który wykazał podatek należny i nie otrzymał zapłaty za fakturę (wobec umorzenia należności ?W.Z.), nie będzie miał prawa do dokonania korekty swego rozliczenia zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy o VAT.?.

 

Aleksandra Szczęsny

Konsultant podatkowy, Śląski Oddział Instytutu Studiów Podatkowych

aleksandra.szczesny@isp-modzelewski.pl

tel. 32 259 71 50

Skontaktuj się z naszą redakcją