1. Ta część podatników, którzy zajmują się „zawodowo” ucieczką od opodatkowania, nie wywiązuje się z jakichkolwiek obowiązków, w tym również z przekazywania informacji o np. przemieszczonych wyrobach i nikt ich do tego nie zmusi: istotą ich działalności jest uchylanie się od wszelkich obowiązków, bo są dzięki temu niewidoczni.
Co więc będzie skutkiem zastosowania tych „instrumentów”? Władza będzie wiedzieć więcej na temat uczciwych podatników, a ? podobnie jak poprzednio ? nie będzie widzieć patologii, bo nikt sam na siebie nie doniesie. Zarazem jednak dzień w dzień będzie spływać do właściwych organów nieprzebrana ilość zbędnych informacji, których nikt nie będzie w stanie analizować oraz interpretować. Zresztą po co? Skoro każdy system autodenuncjacji jest zbudowany na złudnym założeniu, że wszyscy (bez wyjątku) są uczciwi, trzeba wierzyć (nie ma innego wyjścia), że to co podali podatnicy, jest prawdą, a tego czego nie podali ? po prostu nie ma. Łatwo zauważyć, że powyższa koncepcja powszechnego podglądania wszystkich i każdego jest zbudowana na z istoty błędnym założeniu: trzeba monitorować nie uczciwą większość, lecz nieuczciwą mniejszość, a informacje na temat tych ostatnich trzeba zbierać nie od nich, lecz od tych, którzy będą ich podglądać: dlatego też dużo większe znaczenie praktycznie będzie mieć np. MDR-1 niż cały system SENT razem wzięty.
Przyjmijmy jednak, że przy pomocy powszechnie stosowanych systemów uda się ustalić podejrzanego o ucieczkę od akcyzy. I co? Zanim zostaną podjęte jakiekolwiek czynności zabezpieczające dowody oraz majątek, sprawca rozpłynie się w przysłowiowej mgle, bo od początku będzie przygotowany na taką ewentualność. Szansa na doprowadzenie do końca postępowania podatkowego mającego na celu określenie zaległości podatkowych, nie mówiąc już o wyegzekwowaniu jego zaległości, jest równa zeru. Według oficjalnych informacji dochody budżetowe pochodzące z egzekucji administracyjnej zaległości w podatku akcyzowym w 2017 r. wyniosły? 18 mln zł, czyli mniej niż 0,3% rocznych dochodów. Utrzymanie i opłacanie aparatu, który zajmuje się tymi czynnościami, jest więc z tej perspektywy zupełnie nieopłacalne.
Na koniec pewna smutna refleksja: dochody budżetowe z podatku akcyzowego a latach 2015-2018 niewiele wzrosły nominalnie, a realnie spadły oraz obniżyła się ich reakcja do PKB. Na rok 2019 planuje się 73 mld zł dochodów z tego podatku. Przez pierwsze dwa miesiące wpłynęło do budżetu tylko 10 mld zł, a osiągnięcie wyjściowego poziomu, czyli sprzed „rządów” Jana Rostowskiego na poziomie 4% PKB, powinno dać ponad 80 mld zł. Brakuje więc 10 mld zł. Przypomnę, że wyjściowy poziom osiągnięto bez zastosowania „instrumentów informatycznych” monitorujących. Efekt fiskalny zastosowanych dotychczas „pakietów” jest więc równy zeru.
Stan faktyczny interpretacji z dnia 26 lutego 2019 r. (0111-KDIB3-3.4013.270.2018.1.PJ) dotyczył relacji tzw. Ustawy centralizującej do podmiotowości prawnopodatkowej na gruncie podatku akcyzowego.
Jak wskazał Organ interpretujący: Z opisu stanu faktycznego wynika, że od dnia 1 stycznia 2017 r. w Gminie wprowadzono wspólne rozliczenie podatku od towarów i usług, obejmujące scentralizowanie rozliczeń Gminy oraz gminnych jednostek budżetowych i samorządowego zakładu budżetowego ? Wnioskodawcy. Od tej daty, wszystkie umowy zawierane są w imieniu Gminy, z podaniem: nazwy Gminy, adresu Gminy, NIP Gminy i danych Zakładu i podpisu dyrektora reprezentującego Gminę.
Także dokumentowanie wszystkich zakupów oraz sprzedaży towarów i usług odbywa się na rzecz Gminy. W myśl postanowień art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 994 z późn. zm.), gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Samorządowe osoby prawne nie mają własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Zgodnie z art. 11a ww. ustawy organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Zauważyć należy, że ustawa o podatku akcyzowym nie definiuje terminu „jednostka budżetowa” czy „samorządowy zakład budżetowy”, wobec czego należy posiłkować się definicjami legalnymi zawartymi w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2077 z poźń. zm.). Przepis art. 9 ustawy o finansach publicznych zawiera enumeratywny katalog rodzajów jednostek tworzących sektor finansów publicznych. Wymienione w nim są: organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały; jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki; 2a. związki metropolitalne; jednostki budżetowe; samorządowe zakłady budżetowe; agencje wykonawcze; instytucje gospodarki budżetowej; państwowe fundusze celowe; Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; Narodowy Fundusz Zdrowia; samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej; uczelnie publiczne; Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne; państwowe i samorządowe instytucje kultury; inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego.
Jednocześnie na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. Jest to forma nieposiadająca osobowości prawnej, działająca w imieniu i na rzecz właściwej jednostki samorządu terytorialnego, niemniej żadne przepisy nie nadają samorządowemu zakładowi budżetowemu z tego tytułu statusu organu administracji publicznej. Jednocześnie trzeba zauważyć, że ustawa centralizacyjna nie ma zastosowania w podatku akcyzowym. Centralizacja, o której mowa w ww. ustawie dotyczy tylko i wyłącznie rozliczeń w podatku VAT.
Obowiązek podatkowy wynikający z innych ustaw podatkowych pozostaje bez zmian. Jednostki organizacyjne gminy (jednostki budżetowe) nadal pozostają odrębnymi podatnikami na gruncie innych ustaw podatkowych. Tym samym nabywanie i zużycie przez Zakład wyrobów węglowych do celów opałowych nie podlega zwolnieniu z akcyzy, o którym mowa w art. 31a ust. 1 pkt 3 ustawy. Wnioskodawca będący podmiotem zużywającym wyroby węglowe nie mieści się w katalogu podmiotów uprawnionych do korzystania z tego zwolnienia wymienionych w ww. przepisie, tj. nie jest podmiotem zużywającym wyroby węglowe jako organ administracji publicznej. Gmina natomiast, na gruncie ustawy o podatku akcyzowym, nie jest podmiotem zużywającym, wobec czego nie jest podmiotem, z uwagi na status którego, wyroby węglowe mogą być sprzedawane ze zwolnieniem od akcyzy.
