6. Rzeczywiste istnienie wyrobów akcyzowych jako fundament badania opodatkowania podatkiem akcyzowym.
Interesujący wyrok wydany został przez WSA w Gliwicach w dniu 28 lutego 2019 r. (III SA/Gl 1026/18). Dotyczył on możliwości opodatkowania podatkiem akcyzowym dostaw realizowanych w ramach tzw. Oszustwa karuzelowego. Wyrok niniejszy dotyczył możliwości opodatkowania dostaw wyrobów akcyzowych, w zakresie których doszło do wystawienia tzw. faktur pustych. Co istotne Organy przyjmują tego rodzaju fikcję prawną na potrzeby podatku od towarów i usług.
Fikcja ta opiera się na założenie, zgodnie z którym towar sprzedawany przez tzw. „słupy” nie znajduje swojej reprezentacji przedmiotowej, ta bowiem występuje li tylko w połączeniu z podmiotem. Organy dysponują w tym zakresie swobodą związaną z możliwością zastosowania na gruncie podatku od towarów i usług sankcyjnego art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Fikcja ta jednak, jak się okazuje obrócić może się również przeciw Organom podatkowym, w przypadku innego podatku.
Jak wskazał w przedmiotowym wyroku WSA: Ustalenie faktu istnienia paliwa jest zaś okolicznością o fundamentalnym znaczeniu dla rozpoznawanej sprawy. Stosownie bowiem do art. 8 ust. 2 pkt 4 u.p.a., przedmiotem opodatkowania akcyzą jest nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.
W myśl art. 10 ust. 10 u.p.a. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia lub posiadania wyrobów akcyzowych, o których mowa w ww. art. 8 ust. 2 pkt 4 powstaje z dniem nabycia lub wejścia w posiadanie tych wyrobów. Stosownie natomiast do art. 13 ust. 1 u.p.a., podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą w tym podmiot nabywający lub posiadający wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.
Tak więc w ramach art. 8 ust. 2 pkt 4 u.p.a. ustawodawca uznał, że warunkiem koniecznym opodatkowania wyrobów akcyzowych jest posiadanie lub nabycie wyrobów akcyzowych, jeśli od tych wyrobów nie został uiszczony podatek akcyzowy. Celem wprowadzenia tej regulacji była ochrona budżetu państwa przed sytuacjami, kiedy wyrób akcyzowy znajduje się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy i nie została w stosunku do niego uiszczona akcyza w należnej wysokości. W rezultacie nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych stanowi czynność opodatkowaną po stronie nabywcy czy też posiadacza wyrobów akcyzowych, jeżeli akcyza od nich należna nie została zapłacona.
Ze względu na jednofazowość tego podatku, dopiero wykazanie, że akcyza została już zapłacona, zwalnia z obowiązku podatkowego podmiot występujący w kolejnej fazie obrotu. Szeroki krąg podmiotów, na których ciąży obowiązek podatkowy ma na celu wyeliminowanie nielegalnego obrotu nieopodatkowanymi towarami akcyzowymi, w tym przypadku paliwem. Odnosząc powyższą analizę przepisów prawa materialnego do stwierdzonych na wstępie niniejszego uzasadnienia uchybień co do ustaleń w zakresie stanu faktycznego stwierdzić przyjdzie, że dopóki nie zostanie wykazane przez organ, że wyroby akcyzowe rzeczywiście istniały i stanowiły przedmiot dostawy dla strony, a więc, że w ogóle była ona posiadaczem wyrobów akcyzowych, analiza spełnienia pozostałych przesłanek opodatkowania ich podatkiem akcyzowym jest przedwczesna.
Alan Lipnicki
Młodszy Konsultant podatkowy
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60
