2. Korzystanie z niezarejestrowanych w Polsce samochodów osobowych wynajętych od kontrahenta z innego państwa UE.
Kwestia sposobu, w jaki na gruncie przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej określanej jako „ustawa”) traktować należy wypożyczenie od kontrahenta zagranicznego samochodów osobowych niezarejestrowanych w kraju od dawna budzi kontrowersje.
W szczególności wątpliwości dotyczą kwalifikowania takiego wynajmu jako użycia na potrzeby działalności gospodarczej, czyli w istocie – pierwszej sprzedaży na terytorium kraju.
Pogląd, że zgodnie z art. 100 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 100 ust. 5 pkt 9 ustawy, najem samochodu od kontrahenta zagranicznego stanowi użycie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, wyrażają w tej materii Organy podatkowe. Przykładowo stanowisko takie zawierają interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 lutego 2018 r. (0111-KDIB3-3.4013.265.2017.1.JS) i z 19 grudnia 2017 r. (0111-KDIB3-3.4013.241.2017.1.JS).
W pierwszej z wymienionych tu interpretacji Dyrektor KIS odniósł się do sytuacji Spółki (świadczącej usługi doradcze), która we wniosku o interpretację wskazała, że jeśli pojawia się konieczność przewiezienia znacznej ilości dokumentacji klienta z Niemiec do Polski, wówczas pracownik Spółki samolotem udaje się do siedziby klienta w Niemczech, gdzie też wynajmuje na kilka dni samochód osobowy, zarejestrowany w Niemczech i jednocześnie niezarejestrowany na terytorium Polski, a następnie przewozi tym samochodem dokumenty z Niemiec do Polski i ostatecznie zwraca samochód do wypożyczalni.
Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 100 ust. 1 pkt 3 ustawy, przedmiotem opodatkowania w przypadku samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym jest pierwsza sprzedaż samochodu na terytorium kraju:
– wyprodukowanego na terytorium kraju,
– od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2 tego artykułu.
Natomiast z art. 100 ust. 5 pkt 9 ustawy wynika, że za sprzedaż samochodu osobowego uznaje się jego użycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Ponieważ ustawodawca nie zdefiniował na gruncie ustawy pojęcia użycia, dlatego też Organ odwołał się do znaczenia tego pojęcia, przywołanego w Słowniku Języka Polskiego PWN, zgodnie z którym „użycie” to „stosowanie czegoś”, zaś „użyć” to „posłużyć się czymś, zastosować jako środek, narzędzie”. Uwzględniając przedstawione znaczenie Organ interpretacyjny uznał, że wynajęcie samochodu osobowego w celu transportu dokumentacji z siedziby klienta w Niemczech do Polski jest jego użyciem na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu akcyzą. W takiej sytuacji ? zdaniem Organu – obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 101 ust. 3 ustawy, a zatem z dniem użycia tego samochodu na potrzeby działalności gospodarczej.
Analogiczne stanowisko zawiera interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 grudnia 2017 r., nr 0111-KDIB3-3.4013.241.2017.1.JS. wydana na wniosek Podatnika zamierzającego na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce wynająć samochody osobowe od podmiotu posiadającego siedzibę na terytorium Republiki Czeskiej, a następnie udostępniać takie samochody pracownikom do podróży służbowych na terytorium Polski lub innych krajów UE.
Zmiana stanowiska organów wydaje się mało prawdopodobna. Tym bardziej, że również NSA akceptuje przedstawione wyżej poglądy.
Do wniosku takiego prowadzi m.in. ocena NSA wyrażona w prawomocnym wyroku z dnia 20 lutego 2019 r. (I GSK 1249/16), w którym Sąd oddalił skargę kasacyjną Podatnika w sporze o to, czy konieczne jest uiszczanie akcyzy od samochodów wypożyczonych za granicą i niezarejestrowanych w kraju. Specyfika sytuacji Podatnika polegała na tym, że sam nie miał dysponować samochodami wynajętymi w Niemczech, lecz oddawać je w podnajem w kraju. NSA jednak, podobnie jak wcześniej WSA w Bydgoszczy, zgodził się z kwalifikacją przyjętą przez Organ podatkowy, że jeśli samochód osobowy będący przedmiotem najmu zostanie ponownie wynajęty firmom krajowym w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, to zgodnie z art. 105 ust. 5 pkt 9 ustawy jego użycie na potrzeby działalności gospodarczej uznawać należy za równoznaczne ze sprzedażą.
Oba sądy przyjęły w szczególności, że przyznanie racji Spółce oznaczałoby akceptację dla zróżnicowania skutków podatkowych, jakie niesie z sobą wykorzystywanie samochodów osobowych w działalności prowadzonej w kraju, w zależności od miejsca zarejestrowania pojazdów. To zaś mogłoby oznaczać m.in. naruszenie zasad konkurencji w UE.
dr Joanna Kiszka
Starszy konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
