10. Zwalczanie nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi z pomocą systemu Track & Trace
Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylającej dyrektywę 2001/37/WE (zwaną dalej ?dyrektywą 2014/40/UE?) od 20 maja 2019 r. w zakresie papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów obligatoryjny jest system Track & Trace. Dzięki temu systemowi możliwe jest śledzenie pochodzenia i ruchu wyrobów tytoniowych aż do ostatniego dystrybutora przed pierwszym punktem detalicznym. Objęcie tym systemem papierosów ma na celu m.in. zwalczanie nielegalnego handlu tymi wyrobami.
Implementację dyrektywy 2014/40/UE i funkcjonowanie systemu zapewnia nowelizacja ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 22 lutego 2019r. System wymaga rejestracji: wszystkich podmiotów gospodarczych i operatorów pierwszych punktów detalicznych uczestniczących w obrocie wyrobami tytoniowymi.
Zgodnie z art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2018/574 wykonawczego Komisji (UE) 2018/574 z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie norm technicznych dotyczących ustanowienia i funkcjonowania systemu identyfikowalności wyrobów tytoniowych, jako pierwszy punkt detaliczny definiowany jest zakład, w którym wyroby tytoniowe są wprowadzane do obrotu po raz pierwszy. Tym samym, operator punktu detalicznego jest obowiązany do uzyskania kodu identyfikacyjnego podmiotu gospodarczego i kodu identyfikacyjnego zakładu. W celu usprawnienia tego procesu przewidziano możliwość rejestracji punktów detalicznych przez tzw. strony trzecie, co oznacza, że kody identyfikacyjne podmiotu gospodarczego oraz zakładu, w imieniu operatorów punktów detalicznych, może uzyskać inny podmiot gospodarczy. Operator pierwszego punktu detalicznego musi wyrazić zgodę na rejestrację przez stronę trzecią, która z kolei obowiązana jest przekazać operatorowi wszystkie informacje dotyczące rejestracji, w tym przydzielone kody identyfikacyjne.
W Polsce na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2019 r. w sprawie wyznaczenia podmiotu wydającego identyfikatory rejestrację (pod adresem: https://www.idissuer.pl) przeprowadza Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. Według przekazanych przez nią danych, w ciągu z 10 dni od chwili uruchomienia systemu tj. od 10 maja 2019 r. zarejestrowano około 88% rynku objętego systemem Track&Trace.
W nowelizacji ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 22 lutego 2019r. za niepowtarzalne identyfikatory określono maksymalną opłatę za wygenerowanie i wydanie niepowtarzalnego identyfikatora zarówno w formie elektronicznej, jak i fizycznej (w postaci nalepki). Wysokość maksymalnej opłaty jest uzależniona także od tego, czy niepowtarzalny identyfikator jest wydawany w postaci elektronicznej czy w formie nośnika fizycznego. Ponadto zgodnie z ustawą producent lub importer jest obowiązany do zapewnienia zabezpieczenia opakowań jednostkowych wyrobów tytoniowych odpornym na ingerencję zabezpieczeniem złożonym z widocznego i niewidocznego elementu. Zabezpieczenie to stanowią znaki akcyzy nanoszone zgodnie z przepisami w ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.
dr Joanna Kiszka
Starszy konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
